مجله هفتگی «کارنامه» که روزهای دوشنبه از راديو فردا پخش و روزهای سه شنبه تکرار می‌شود، به مسائل و مشکلات هفت ميليون و ۵۰۰ هزار کارگر ايرانی می‌پردازد که با خانواده‌های شان حدود ۳۰ ميليون نفر از جمعيت ايران را تشکيل می‌دهند.
اميدواريم بتوانيم از نظرات خواننده‌ها و کارگران بهره‌مند شويم. شما می توانيد نظرات و ديدگاه‌های خود را به آدرس karnameh@radiofarda.com بفرستيد تا برنامه‌های بهتری ارائه دهيم و ديدگاه‌ها و پيام‌های شما را منعکس کنيم.
اخبار
اتحاديه آزاد کارگران ايران اعلام کرد: شريف ساعد پناه و مظفر صالح نيا، دو عضو هيات مديره اين تشکل کارگری، پس از حدود دو هفته بازداشت با قرار وثيقه ۸۰ ميليون تومانی آزاد شدند.
اتحاديه آزاد کارگران ايران اشاره کرد که هنوز تعدادی از فعالان کارگر زندانی هستند و دراين ارتباط به رضا شهابی، ابراهيم مددی، بهنام ابراهيم زاده، علی نجاتی، شاهرخ زمانی، مهدی شانديز، محمد جراحی و شيث امانی اشاره کرد.
اتحاديه آزاد کارگران ايران خواستار آزادی اين فعالان کارگری شد و نوشت که کارگران حق دارند نسبت به شرايط کار و زيست خود معترض باشند، تشکل های خود را برای دفاع از حقوق انسانی شان برپا دارند و حق دارند هر زمان که بر حسب منافع خود لازم ديدند دست به اعتصاب بزنند.
***
سنديکای کارگران شرکت واحد اتوبوس‌رانی تهران و حومه و کميته هماهنگی برای کمک به ايجاد تشکل های کارگری، از آزادی شريف ساعد پناه و مظفر صالح نيا استقبال کردند.
سنديکای کارگران شرکت واحد اتوبوس رانی تهران و حومه همچنين از بازداشت شيث امانی، از اعضای اتحاديه آزاد کارگران ايران، انتقاد کرد و خواستار آزادی او شد.
کميته هماهنگی برای کمک به ايجاد تشکل های کارگری نيز خواستار آزادی تمامی کارگران، فعالان کارگری و اجتماعی شد.
***
کانون مدافعان حقوق کارگر اعلام کرد شاهرخ زمانی و محمد جراحی، دو فعال کارگری، در تبريز بازداشت شدند.
بر اساس اين گزارش، اين دو فعال کارگری برای اجرای حکم به زندان برده شده اند.
پيش از اين، آقای جراحی به پنج سال و آقای زمانی به ۱۱ سال زندان محکوم شده بودند.
کانون مدافعان حقوق کارگر نوشت هيچ احضاريه ای برای اين دو نفر ارسال نشده است و آنها به شکل ناگهانی برای اجرای حکم، بازداشت شده اند.
بر اساس اين گزارش، برای افرادی که دارای وثيقه هستند، بايد ابتدا حکم به خود متهم و سپس به ضامن يا وثيقه گذار آنان ابلاغ شود.
***
خبرگزاری فارس گزارش داد حدود ۱۰۰ تن از بازنشستگان شرکت ذوب آهن اصفهان و زغال سنگ کرمان در اعتراض به پرداخت نشدن مطالبات شان در مقابل ساختمان وزارت صنعت، معدن و تجارت در تهران تجمع کردند.
يکی از تجمع‌کنندگان گفت: بر اساس مصوبه ۱۲ سال پيش هيات وزيران، حقوق بازنشستگان فولاد و سنگ آهن بايد به اندازه شاغلين اين صنعت باشد که هنوز اين مصوبه اجرايی نشده است.
بر اساس اين گزارش، حقوق ماهانه برخی از بازنشستگان صنعت فولاد، فقط ۴۰۰ هزار تومان است.
به گزارش خبرگزاری فارس، بازنشستگان همچنين به پرداخت نشدن حقوق دی ماه خود معترض بوده اند.
***
جمعی از کارگران شرکت ابزار مهدی در دامغان در نامه ای خطاب به محمود احمدی نژاد، ریيس جمهوری اسلامی ايران، نوشتند که حقوق مهر، آبان و آذر سال جاری آنان پرداخت نشده و نتيجه آن، تنگدستی خانواده کارگران اين شرکت است.
به گزارش خبرگزاری فارس، آنان در نامه خود همچنين اشاره کرده اند که عيدی و پاداش کارگران با يک سال تاخير پرداخت می شود.
***
سايت قانون آنلاين خبر داد يک تاسيسات تقويت فشار گاز در ۲۰ کيلومتری شهر صنعتی رشت منفجر شد.
بر اساس اين گزارش، اين انفجار موجب کشته شدن يک کارگر و قطع گاز برخی از نقاط شهر رشت شد. به نوشته قانون آنلاين، همچنين بر اثر آتش سوزی در پالايشگاه بندرعباس يکی از کارکنان پيمانکاری کشته شد.
***
علی‌اکبر خبازها، ریيس کانون بازنشستگان سازمان تأمين اجتماعی، گفت: دستور ریيس جمهوری برای همسان سازی حقوق بازنشستگان، اجرايی نشده است.
به گزارش خبرگزاری فارس، آقای خبازها گفت از وعده اين همسان‌سازی حدود دو سال می‌گذرد ولی هنوز در راستای تحقق آن اتفاقی رخ نداده است.
گزارش هفته
گزارش اين هفته مجله کارنامه به احضار فعالان کارگری و بازداشت تعدادی از آنها اختصاص دارد.
در روزها و هفته‌های اخير، خبرها و گزارش های زيادی در اين مورد منتشر شده است. البته اين موضوع تازگی ندارد و حتی چند سال پيش، چند کارگر و فعال کارگری در سنندج به دليل برگزاری روز جهانی کارگر بازداشت و محکوم به تحمل ضربه های شلاق شدند.
طی اين ۳۰ سال به معيشت کارگر و دستاوردهای طبقه کارگر تهاجم صورت گرفته است. پله به پله معيشت کارگر مورد حمله و تعرض قرار گرفته است و ديگر نانی داخل سفره‌های مان نيست.
شاپور احسانی راد، عضو هيات مديره اتحاديه آزاد کارگران ايران
اما در روزهای اخير، شاهرخ زمانی، محمد جراحی، نيما پوريعقوب و ساسان واهبی وش در تبريز و ميثم نجاتی عارف و محمد حسينی در تهران بازداشت شدند.
همچنين مظفر صالح نيا و شريف ساعدپناه با وثيقه ۸۰ ميليون تومانی در سنندج آزاد شدند، اما شيث امانی در اين شهر بازداشت شد و به صديق کريمی هم گفته شده که برای اجرای حکم زندان بايد خود را معرفی کند.
از طرف ديگر ساير فعالان کارگری از جمله بهنام ابراهيم زاده، ابراهيم مددی، رضا شهابی، مهدی فراحی شانديز و علی نجاتی همچنان زندانی هستند.
شاپور احسانی راد، عضو هيات مديره اتحاديه آزاد کارگران ايران، با اشاره به اين که در طول سه دهه گذشته با فعالان و تشکل‌های کارگری برخورد شده است، به راديو فردا می گويد: «طی اين ۳۰ سال به معيشت کارگر و دستاوردهای طبقه کارگر تهاجم صورت گرفته است. پله به پله معيشت کارگر مورد حمله و تعرض قرار گرفته است و ديگر نانی داخل سفره‌های مان نيست.»
وی می افزايد:«در حال حاضر آخرين ضربه‌ها را می‌زنند تا جلوی چند کارگری که می‌خواهند حداقل از مسايل و حقوق خود آگاه شوند را هم بگيرند. کارگران چاره ای ندارند جز اين که وقتی چند ماه و حتی ۲۰ ماه حقوق نگرفته‌اند، تجمع کنند. در غير اين صورت، آنها بايد چه کار کنند؟ همين باعث می‌شود اعتراض کنند و بيايند جلوی مجلس يا رياست جمهوری. آيا اگر چند کارگر هم بنشينند و به مسايل خود گوش دهند و از درد دل‌های خود باخبر شوند، بايد آنها را دستگير کنند و به آنها فشار بياورند؟»
گزارش ها از اصفهان نيز حاکی است که ۱۱ تن از اعضای شورای موقت کارگران ذوب آهن اصفهان در دادگاهی در زرين شهر، به اتهام‌هايی مانند «تبليغ عليه نظام» در مجموع به ۴۸ سال زندان محکوم شدند.
بهزاد باقری در ترکيه که در ارتباط نزديک با شورای موقت کارگران ذوب آهن اصفهان بوده، در اين مورد توضيح بيشتری به راديو فردا می دهد: « تا آنجا که من خبر دارم دادگاه به صورت غيابی برگزار شده و مطابق با قوانين قضايی جمهوری اسلامی نبوده است. در اين دادگاه به صورت غير قانونی و به طور فله ای احکام را صادر کرده‌اند. برای هر کدام از اين فعالان کارگری حدود ۲۹ الی ۴۰ ماه حبس تعزيری تعيين کرده‌اند، به اتهام‌های اقدام عليه امنيت ملی و تبليغ به نفع گروه‌های مخالف نظام و همچنين جريمه نقدی به خاطر داشتن ماهواره.»
سياست برخورد با فعالان کارگری بدون واکنش نبوده است. بسياری از سازمان های حقوق بشری و کارگری در ايران و جهان به اين نوع برخوردها اعتراض کردند که آخرين مورد آن، برنامه نظارت بر حمايت از مدافعان حقوق بشر بوده که در بيانيه ای خواستار آزادی فوری و بدون قيد و شرط فعالان کارگری شده است.
مهدی کوهستانی نژاد، مشاور کنفدراسيون بين المللی اتحاديه های کارگری و عضو کنگره کار کانادا، با اشاره به اين که در يک سال گذشته شمار تهديدها، احضارها و بازداشت های فعالان کارگری در ايران زياد شده، به راديو فردا می گويد: «اخباری که از طريق نهادهای کارگری و يا وکلای کارگران به دست ما می‌رسد در ارتباط با افزايش احکام نگران کننده است.»
وی اضافه می کند: «اين احکام را صادر می‌کنند برای مرعوب کردن افرادی که در مبارزات کارگری و صنفی خود شرکت می‌کنند، در شرايطی که وضعيت اقتصادی کارگران ما هر روز بدتر از روز قبل می‌شود. امروز کارگری که از خواب بيدار می‌شود بايد مطابق با نرخ افزايش دلار بهای خريد کالای خود را بدهد. از طرف ديگر می‌بينيم نه تنها وضعيت کارگران بهتر نشده بلکه هر روز وخيم تر هم شده است.»
آقای کوهستانی نژاد همچنين می گويد: «اتحاديه های کارگری جهان در اين رابطه هميشه بر اساس شرايط موجود حرکت می‌کنند و شاهد اعتراضاتی در اين مورد در آينده نزديک خواهيم بود؛ چه اعتراض در سطح سازمان ملل در ماه مه و چه در سطح سازمان بين المللی کار در ماه ژوئن.»
در ارتباط با برخوردهايی که با فعالای کارگری صورت می گيرد، بايد به اين موضوع هم اشاره کرد که طبق ماده پنج اعلاميه سازمان ملل در باره مدافعان حقوق بشر که سه سال پيش در مجمع عمومی همين سازمان تصويب شد، «همه افراد حق دارند برای حمايت از حقوق بشر و آزادی‌های اساسی و تحقق اين حقوق و آزادی‌ها به صورت فردی يا گروهی در سطوح ملی و بين المللی برای تشکيل سازمان های غيردولتی، انجمن ها يا گروه ها، عضويت يا شرکت در آنها اقدام کنند».
در ماده ۱۲ همين اعلاميه آمده که «دولت بايد همه تدبيرهای لازم را به کار گيرد تا مراجع ذی‌صلاح از همه افراد به صورت فردی و گروهی در برابر خشونت، تهديد، اقدامات تلافی جويانه، تبعيض منفی عملی و يا قانونی، فشار يا هرگونه اقدام خودسرانه ديگر دفاع کند.»
از طرف ديگر بر اساس مقاوله نامه های ۸۷ و ۹۸ سازمان بين المللی کار که از سوی ايران هم به رسميت شناخته شده است، کارگران آزاد هستند تا تشکل های کارگری خود را تشکيل دهند.
پای صحبت کارگران
شنونده ای از اصفهان برای ما نوشته است: در کارخانه فولاد مبارکه، تمامی راننده هايی که کار جابجايی هزاران پرسنل آنجا را برعهده دارند، چند روز پيش به دليل بی عدالتی و حق کشی‌هايی که در حق آنان اعمال می‌شود، اعتصاب کردند. البته اين شنونده، درباره نتيجه اعتصاب خبری نداده است.
يکی از کارگران شنونده برنامه «کارنامه» نيز از ما خواسته است در مورد کارگران پيمانکاری که قراردادهای شان مطمئن نيست، گزارش داشته باشيم.
او نوشته که با ۹ سال سابقه در عسلويه، هنوز از وضعيت شغلی ثابتی برخوردار نيست.
تاريخچه جنبش سنديکايی
صادق کارگر، فعال سنديکايی در نروژ، در قسمت های گذشته به آغاز فعاليت سنديکايی و نيز برخی از اعتصاب های کارگری در ايران اشاره کرد.
آقای کارگر در ادامه بحث می‌گويد: «آن زمان نيز دولت بزرگترين کارفرما بود و نمی‌توانست از اعتصابات کارگری خود را برای مدت طولانی در امان نگهدارد، بنابراين رويارويی دولت با اتحاديه ها بر خلاف تمايل دولت تنها مسئله زمان بود و امری اجتناب ناپذير. دولت يا بايد به اين مسئله تن می‌داد و حقوق اتحاديه در نهادها و سازمان‌های دولتی را می‌پذيرفت و يا در برابر اتحاديه ها قرار می‌گرفت. دولت به طور کلی با فعاليت اتحاديه ها چه در بخش خصوصی و چه در بخش دولتی مخالف بود ولی با آن مدارا می‌کرد تا وقتی که محدود بود به فعاليت اتحاديه‌ها در بخش خصوصی و دوران تثبيت قدرت هنوز به سر نرسيده بود. پس از آن راه دوم را برگزيد و فعاليت‌های سنديکايی را به طور کلی ممنوع کرد.»
آقای کارگر می افزايد: «درسال ۱۳۰۶ و پس از استحکام پايه های قدرت رضاشاه و تضعيف تدريجی اتحاديه های کارگری و تعطيلی روزنامه‌های منتقد دولت و محدود شدن آزادی های سياسی و اجتماعی، اين شرايط مهيا شد و با يورش سراسری دولت به سنديکاها و نهادهای کارگری يک دوره پر ثمر ۱۰ ساله فعاليت سنديکايی کارگری و دمکراتيک در سال ۱۳۰۶ متاسفانه به پايان رسيد.»
آشنايی با قانون کار
ماده۳۱ قانون کار می گويد چنانچه خاتمه قرارداد کار به لحاظ از کار افتادگی کلی و يا بازنشستگی کارگر باشد، کارفرما بايد بر اساس آخرين مزد کارگر به نسبت هر سال سابقه خدمت، حقوقی به ميزان ۳۰ روز مزد به او پرداخت کند. اين مبلغ علاوه بر مستمری از کار افتادگی و يا بازنشستگی کارگر است که توسط سازمان تامين اجتماعی پرداخت می شود.
