شايد بتوان گفت هفته و شايد اغراق نباشد که گفته شود، روزی نيست که خبر اخراج دهها تن از کارگران در رسانه های رسمی و يا سايت های کارگری منتشر نشود.
از جمله، خبرگزاری ها و سايت های کارگری، مانند خبرگزاری ايلنا و سايت اتحاد، در روزهای اخير از اخراج ده ها يا صدها کارگر از کارخانه های آرد و گلوگز ياسوج، فولاد زاگرس، شهاب خودرو، قند مادنوش در سقز، شرکت قالب های صنعتی ايران خودرو در آزاد راه کرج – قزوين، زاگرس خودرو در بروجرد و قطعه سازی مارليک سان قزوين طی هفته های گذشته خبر داده اند.
همچنين به گزارش خبرگزاری ايلنا، فتح الله بيات، رييس اتحاديه کارگران قراردادی و پيمانی سراسر کشور، گفته است: از ابتدای سال جاری تاکنون بيش از سه هزار کارگر قراردادی از واحدهای توليدی اخراج شده‌اند.
در همین حال، بر اساس اخبار منتشر شده، روند اخراج کارگران افزايش يافته و حتی صنايع بزرگ و کليدی مانند خودرو سازی، قطعه سازی و نساجی را هم در بر گرفته است.
برای مثال، محمد رضا نجفی منش، رييس انجمن قطعه سازان، گفت: بحران نقدينگی ريالی در بخش صنعت قطعه سازی و خودرو سازی با ۴۵۰ هزار نيروی شاغل به کار و تحقق نيافتن وعده دولت سبب شد بيش از ۳۰ درصد از اين نيروها تعديل شوند.
به گزارش خبرگزاری اقتصادی ايران، به اين ترتيب، حدود ۱۳۰ هزار تن «تعديل نيرو» شده اند.
بر اساس اين گزارش، در شرکت پارميدا در سمنان که سازنده قطعات پلاستيکی خودرو است، بخشی از کارگران اخراج شده اند و شرکت حديد مبتکران، سازنده صندلی خودرو، از۱۴۰۰ کارگر خود حدود۸۰۰ تن را اخراج کرده است.
کميته هماهنگی برای ايجاد تشکل کارگری نيز به نقل از کارگران صنايع خودروسازی نوشته است که بيشتر کارگران پيمانکاری از سايپا اخراج شده اند و دو شيفت حاضر در محل کار خود نيز بيش از ۴۰درصد فعال نيستند.
بر اساس اين گزارش، در شرکت پارميدا در سمنان که سازنده قطعات پلاستيکی خودرو است، بخشی از کارگران اخراج شده اند و شرکت حديد مبتکران، سازنده صندلی خودرو، از۱۴۰۰ کارگر خود حدود۸۰۰ تن را اخراج کرده است.
همچنين عوض سلطانی، دبير اجرايی خانه کارگر پاکدشت، به خبرگزاری ايلنا گفته است: از مجموع ۶۰ واحد کوره پزخانه فعال در اين شهرستان، ۳۵ واحد تعطيل شده و حدود چهار هزار کارگر، کار خود را از دست داده اند.
علاوه بر اين، ايلنا گزارش داد که حاتم شاه‌کرمی، رييس هيات مديره انجمن صنفی کارفرمايان صنايع نساجی استان اصفهان، نسبت به تعطيلی دو هزار واحد نساجی در استان اصفهان و بيکاری ۱۰۰ هزار کارگر آنها هشدار داده است.
به گزارش اين خبرگزاری، عليرضا محجوب، دبير کل خانه کارگر و نماينده مجلس، نيز گفته است: بيش از ۱۲۳۰ کارگاه کوچک، متوسط و بزرگ در ايران با دارا بودن ۱۰۰ هزار کارگر، چيزی بيش از هفت هزار ميليارد تومان بدهی داشته‌اند که اين چيزی جز مرگ اين واحد‌ها را نشان نمی‌دهد.
دلايل تعطيلی کارخانه ها و اخراج کارگران کدامند؟ در گزارش‌ها، عوامل گوناگونی برای اخراج و بيکاری کارگران ناشی از ورشکستگی و تعطيلی کارخانه‌ها بر شمرده شده است.
از دلايلی که بيش از همه توسط خبرگزاری های رسمی ايران در اين خصوص مطرح می شود، واردات بی رويه، افزايش هزينه‌های حامل‌های انرژی و تحقق نيافتن وعده دولت برای واگذاری بخشی از درآمد حاصل از اجرای قانون هدفمندی يارانه‌ها به بخش توليد هستند.
جوانمير مرادی، رييس هيات مديره انجمن صنفی کارگران فلزکار و برق کرمانشاه، درباره دلايل تعطيلی کارخانه ها و اخراج کارگران به راديو فردا می گويد: «مشکلات اقتصادی و تحريم‌هايی که عليه ايران به اجرا درآمده، بر روند توليد کارگاه‌ها و کارخانه‌ها در ايران تاثير گذاشته است. افزايش نرخ دلار هم يکی ديگر از دلايل تاثيرگذار است.»
علی مزروعی، عضو کميسيون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس ششم، نيز در مورد دلايل اين موضوع به راديو فردا می گويد: «دليل اول اين مشکلات، شرايط رکودی است که چند سال اخير اقتصاد ايران را فرا گرفته و ميزان سرمايه گذاری به شدت کاهش يافته است. دليل دوم اين که به خاطر تحريم‌های اقتصادی، واردات کالاهای سرمايه‌ای و واسطه‌ای به شدت کاهش يافته است و در نتيجه، بسياری از کارخانه‌ها و بنگاه‌های اقتصادی که توليداتشان از طريق واردات کالاهای واسطه‌ای انجام می‌گرفت؛ از جمله کارخانه‌های خودروسازی با مشکل مواجه شدند و توليداتشان کاهش يافت.»
شرکت‌های خصوصی نمی‌توانند رقابت کنند چون کنترات‌های بزرگ اقتصادی را به جای اين که به بخش خصوصی بدهند به سپاه پاسداران می‌دهند و زد و بند و فساد هم در دستگاه‌ها وجود دارد و اين امر باعث شده بخش خصوصی توان لازم را نداشته باشد. شرايط کشور طوری است که توليد کنندگان داخلی نمی‌توانند با کالاهای بنجل چينی و قاچاق کالا رقابت کنند واين مسايل باعث شده تا توليدات داخل مقرون به صرفه نباشد و کارخانه‌ها يکی بعد از ديگری تعطيل شده و بر تعداد بيکاران افزوده شود.شاهین فاطمی، استاد دانشگاه در پاریس
وی در مورد دليل سوم به اجرای قانون هدفمندسازی يارانه‌ها اشاره می کند که «باعث شده است قيمت حامل‌های انرژی که نقش موثری در بنگاه‌های اقتصادی دارد به شدت افزايش يابد. به رغم اين که در قانون پيش بينی شده بود دولت بخشی از درآمد اين حامل‌ها را به بنگاه‌های توليدی کمک کند، اما دولت اين کار را انجام نداده و بنگاه‌ها نتوانستند خود را با وضعيت جديد تطبيق دهند و اين امر منجر به بيکاری کارگران شده است.»
شاهين فاطمی، استاد دانشگاه در پاريس، نيز در گفت و گو با راديو فردا با اشاره به تاثير تحريم ها بر اقتصاد ايران می افزايد: «شرکت‌های خصوصی نمی‌توانند رقابت کنند چون کنترات‌های بزرگ اقتصادی را به جای اين که به بخش خصوصی بدهند به سپاه پاسداران می‌دهند و زد و بند و فساد هم در دستگاه‌ها وجود دارد و اين امر باعث شده بخش خصوصی توان لازم را نداشته باشد. شرايط کشور طوری است که توليد کنندگان داخلی نمی‌توانند با کالاهای بنجل چينی و قاچاق کالا رقابت کنند واين مسايل باعث شده تا توليدات داخل مقرون به صرفه نباشد و کارخانه‌ها يکی بعد از ديگری تعطيل شده و بر تعداد بيکاران افزوده شود. امروز بيکاری در ايران بيش از ۳۰ تا ۳۵ درصد است و روز به روز هم بدتر می‌شود.»
اما يک پرسش نيز در اين خصوص مطرح می شود و آن اينکه تاثير اين وضعيت و اخراج کارگران چه بوده است؟
جوانمير مرادی، رييس هيات مديره انجمن صنفی کارگران فلزکار و برق کرمانشاه، می گويد: «کسی که از کار بيکار می‌شود در واقع از حق حيات محروم می‌شود و اين مسئله تاثيرات روحی و روانی شديد و خطرناکی دارد برای اعضای خانواده کارگری که از کار بيکار می‌شود و خيلی از ناهنجاری‌ها به دنبال آن بروز می‌کند.»
اخبار
مجيد ابهری، آسيب شناس و متخصص علوم رفتاری، به خبرگزاری مهر گفت: نتايج پژوهش انجام شده نشان می دهد که ۴۲ درصد ايرانيان نگران آينده خود هستند.
به گفته وی، کارمندان و کارگران مورد اين پژوهش نيز نگران دوران بازنشستگی و کاهش حقوق و در نتيحه، ضعيف شدن بنيه مالی خود بودند.
آقای ابهری گفت: تامين هزينه های فرزندان و هزينه های درمانی، اصلی ترين نگرانی کارمندان و کارگران در دوران اشتغال و بعد از آن است.
***
مرتضی اطيابی، رييس هيات مديره کانون کارگران بازنشسته و مستمری بگيران تامين اجتماعی شهرستان ری، گفت: با وجود گذشت سه ماه از سال، هنوز افزايش حقوق بازنشستگان پرداخت نشده است.
به گزارش خبرگزاری ايلنا، او افزود: با افزايش ۲۱ درصدی نرخ تورم، بازنشستگان توان پرداخت هزينه‌های زندگی خود را ندارند.
***
ايرج عبدی، نماينده خرم آباد و عضو کميسيون اجتماعی مجلس، از روند رو به رشد ترک تحصيل فرزندان خانواده کارگران ابراز تاسف و نگرانی کرد.
به گزارش خبرگزاری ايلنا، او گفت: ادامه روند ترک تحصيل فرزندان خانواده کارگری، از رشد اجتماعی و ارتقای سطح زندگی آنها جلوگيری می‌کند.
***
فرج الله عارفی، عضو کميسيون اجتماعی مجلس، خواستار بررسی مساله ترک تحصيل فرزندان جامعه کارگری در پی تشديد بحران اقتصادی توسط دولت و کميسيون اجتماعی مجلس شد.
او به خبرگزاری ايلنا گفت: در صورتی که اين مشکل حل نشود، در بلند مدت، ايران از نظر نيروهای متخصص و تحصيلکرده دچار مشکل می‌شود.
***
سايت قانون در گزارشی در مورد زنان بی سرپرست به نقل از مصطفی اقليما، رييس انجمن علمی مددکاری ايران، نوشت: وضعيت بد اقتصادی کشور موجب شده است که هم زنان سرپرست خانواده و هم فرزندان آنها از آسيب‌پذير‌ترين اقشار جامعه در برابر آسيب‌های اجتماعی باشند.
او گفت: فرزندان اين خانواده‌ها در معرض مسائلی مانند کار کودکان در مشاغل سياه، بزهکاری‌های اجتماعی، محروميت از تحصيل و سوء تغذيه قرار می گيرند.
***
خبرگزاری مهر گزارش داد که انفجار در کارخانه آلياژ قشم، ۱۵ تن از کارگران اين شرکت را مجروح و راهی بيمارستان کرد.
بر اساس اين گزارش، انفجار شامل انبار مواد پلاستيکی درون باتری به همراه نفت سياه بوده است که موجب سوختگی سر و صورت اين کارگران شد.
در همين حال، خبرگزاری ايلنا نوشت که انفجار کوره کارخانه آلياژ گستر قشم به دليل نرسيدن آب به سيستم خنک کننده به وقوع پيوست.
***
واحد مرکزی خبر، متعلق به راديو و تلويزيون دولتی ايران، گزارش داد که مسئولان استان اصفهان برای حل مشکلات کارگران معترض شرکت سيمان سپاهان نشست های متعددی برگزار کردند .
بر اساس اين گزارش، در اين نشست ها، مقرر شد مديرعامل شرکت سيمان سپاهان اصفهان به وعده های خود در خصوص اجرای قوانين کار، از جمله اختصاص مزايايی همچون پرداخت بهره وری و کارانه عمل کند .
پس از آن، ۷۰۰ کارگر اعتصابی پس از ۱۲ روز به سر کار خود بازگشتند.
***
کميته هماهنگی برای کمک به ايجاد تشکل های کارگری خبر داد که دادگاه انقلاب اسلامی شهرکرج برای آزادی جليل محمدی و عليرضا عسگری، دو فعال کارگری زندانی، ۱۰۰ ميليون تومان وثيقه تعيين کرده است.
کميته هماهنگی برای کمک به ايجاد تشکل های کارگری همچنين در نامه ای به رييس قوه قضاييه، خواستار آزادی بی قيد و شرط اين دو فعال کارگری شد و اعلام کرد در غير اين صورت، اعضای اين تشکل کارگری در مقابل قوه قضائيه تجمع خواهند کرد.
***
سنديکای کارگران شرکت واحد اتوبوس رانی تهران و حومه، حکم صادر شده برای رضا شهابی، عضو هيات مديره اين تشکل کارگری، را محکوم کرد و خواستار آزادی او شد.
آقای شهابی در دادگاه تجديد نظر به شش سال زندان، پنج سال محروميت از فعاليت های سنديکايی و پرداخت ۷۰ ميليون ريال جريمه نقدی محکوم شده است.
***
عبدالرضا شيخ الاسلامی، وزير تعاون، کار و رفاه اجتماعی، برای دومين بار حضور کارگران چينی در پروژه آزاد راه تهران – شمال را تکذيب کرد.
با اين همه، خبرگزاری های ايلنا و فارس در گزارش های جداگانه ای اعلام کردند که ۶۰۰ کارگر چينی در اين پروژه مشغول به کار هستند.
پای صحبت شنوندگان
يکی از شنوندگان ما از گرانی ها در ايران می گويد: «قيمت همه چيز دو برابر شده و هيچ کس نمی‌تواند از گرانی جنس بخرد به خصوص کارگرانی که با رنج و مشقت دارند زندگی می‌کنند.»
آشنايی با قانون کار
ﻣﺎده ۸۷ قانون کار می گويد: اﺷﺨﺎص ﺣﻘﯿﻘﯽ وﺣﻘﻮﻗﯽ ﮐﻪ ﺑﺨﻮاﻫﻨﺪ ﮐﺎرﮔﺎه ﺟﺪﯾﺪی اﺣﺪاث کنند و ﯾﺎ ﮐﺎرﮔﺎه های ﻣﻮﺟﻮد را ﺗﻮﺳﻌﻪ دﻫﻨﺪ، ﻣﮑﻠﻔﻨـﺪ ابتدا ﺑﺮﻧﺎﻣـﻪ ﮐﺎر و ﻧﻘﺸﻪ ﻫﺎی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ و ﻃﺮح های ﻣﻮردﻧﻈﺮ را از ﻟﺤﺎظ ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ در اﻣﺮ ﺣﻔﺎﻇﺖ ﻓﻨﯽ و ﺑﻬﺪاﺷﺖ ﮐﺎر، ﺑﺮای اﻇﻬﺎرﻧﻈﺮ و ﺗﺎييد ﺑـﻪ وزارت ﮐﺎر و اﻣﻮر اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ارﺳﺎل کنند.
بر اساس اين ماده قانون کار، وزارت ﮐﺎر و اﻣﻮر اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﻮﻇﻒ اﺳﺖ ﻧﻈـﺮات ﺧـﻮد را ﻇـﺮف ﻣـﺪت ﯾـﮏ ﻣـﺎه اﻋـﻼم کند.
ماده ۸۲ قانون کار تاکيد می کند که ﺑﻬﺮه ﺑﺮداری از ﮐﺎرﮔﺎه ها ﻣﻨﻮط ﺑﻪ رﻋﺎﯾﺖ ﻣﻘﺮرات ﺣﻔﺎﻇﺘﯽ و ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد.
***
شما می توانيد نظرات و پيام‌های خود را در مورد برنامه کارنامه، با آدرس kar@radiofarda.com و يا شماره تلفن ۰۰۴۲۰۲۲۱۱۲۲۱۱۲ در ميان بگذاريد.
