درگیری‌های فلسطینیان و نیروهای امنیتی اسرائیلی در اطراف آیین نماز جمعه روز ۳۰ تیر در مسجد الاقصی، یکی از مهم‌ترین اماکن مذهبی مسلمانان جهان، وضعیت بیت‌المقدس، اورشلیم، و سرزمین های فلسطینی را تحت تأثیر قرار داده است.
اسرائیل در این روز که از سوی فلسطینی‌ها «روز خشم» نامیده شده بود، برای ورود نمازگزاران فلسطینی به مسجد الاقصی محدودیت‌هایی قائل شده و تدابیر امنیتی را گسترش داده بود.
در حالی که همه زنان و دختران و همچنین مردان فلسطینی بالای ۵۰ سال می‌توانستند برای نماز خواندن در این روز وارد مسجد الاقصی شوند، اما بسیاری از آنها با پیروی از فراخوان مفتی مسلمانان، در کوچه‌های خارج از مسجد نماز خواندند.
بر اساس گزارش رسانه‌های اسرائیل، تنها شمار بسیار معدودی از فلسطینی‌ها وارد مسجد الاقصی شده و بقیه در کنار مفتی محمدحسین در خارج از «حرم شریف» باقی ماندند.
در جریان نماز و پیش از آن، شعارهای «روح و خون خود را فدای الاقصی می‌کنیم» از سوی فلسطینیان در کوچه‌های شرق بیت‌المقدس سر داده می‌شد.
بر اساس گزارش رسانه‌ها، هر چند در پایان نماز اکثر نمازگزاران با آرامی محل را به سوی خانه خود ترک کردند اما درگیری‌هایی از جمله در برخی از محله‌های عرب‌نشین داخل بیت‌المقدس با نیروهای امنیتی اسرائیل رخ داد.
از جمله در شماری از محله‌های شرق بیت‌المقدس و دهکده‌ها و شهرک‌های عرب‌نشین اطراف، نیروهای امنیتی اسرائیل برای پراکندن سنگ‌پرانان فلسطینی به سوی آنها گاز اشک‌آور شلیک کردند.
در ساعات اولیه در این درگیری‌ها، از زخمی شدن ده‌ها فلسطینی خبر داده شد. شماری از فعالان فلسطینی نیز به ظن «تحریک و فتنه انگیزی» در این روز از سوی اسرائیل دستگیر شده‌اند.
رسانه‌های اسرائیل پیشتر گزارش داده بودند که از شامگاه پنجشنبه ۲۹ تیر، هزاران نیروی امنیتی، پلیس و مرزبانی اسرائیل با نگرانی از بحرانی شدن وضعیت، در اطراف الاقصی و کوی و برزن‌های باستانی شرق بیت‌المقدس مستقر شده بودند.
این درگیری‌ها ادامه ابراز ناخشنودی و خشم فلسطینیان نسبت به تدابیر تازه امنیتی است که اسرائیل از جمعه ۲۳ تیر در پیش گرفته است.
بامداد جمعه گذشته حمله سه عرب شهروند اسرائیل و مجهز به تیربار به نیروهای امنیتی اسرائیل در ورودی الاقصی، موجب کشته شدن دو نیروی مرزبانی و زخمی شدن یک تن دیگر شد.
در پی این حمله مسلحانه، نماز جمعه هفته گذشته برای نخستین بار در ۵۰ سال اخیر لغو شد.
اما اسرائیل با گشایش دوباره مسجد الاقصی از یکشنبه ۲۵ تیر بازرسی‌های امنیتی را تشدید کرد.
اسرائیل از جمله از راه برپا کردن گیت‌های الکترونیک در نزدیکی ورودی‌های مسجد الاقصی از فلسطینیانی که «مشکوک» تشخیص داده شوند، می‌خواهد با عبور از این گیت‌ها وارد محوطه مسجد الاقصی شوند.
اما مفتی فلسطینیان خواهان برچیدن گیت‌ها شده و فتوا داده است که عبور مسلمانان از آنها «حرام» است.
بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، که این بحران همزمان با سفر اروپایی او تشدید شد، شامگاه پنجشنبه در پی بازگشت به اورشلیم، نشست اضطراری کابینه‌اش را برگزار کرد.
به گزارش رسانه‌های اسرائیل، کابینه آقای نتانیاهو تصمیم‌گیری در مورد بر جا ماندن گیت‌های الکترونیک یا برچیدن آن را به پلیس محول کرد و فرماندهی پلیس تصمیم گرفت که گیت‌ها باقی بماند.
همزمان به گزارش رسانه‌های فلسطینی، محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان در پی بازگشت از سفر به چین، جمعه نشست اضطراری سازمان آزادیبخش فلسطین و جنبش فتح را همراه با دولت فلسطینی برگزار کرد.
محمود عباس افزون بر گفت‌وگوی تلفنی با سران کشورهای عرب و اسلامی، از جمله با پادشاه اردن و رئیس‌جمهور ترکیه، با نمایندگان دولت آمریکا نیز گفت‌وگو کرد.
آقای عباس در ساعات پیش از نماز جمعه مسجد الاقصی، با جرد کوشنر مشاور ارشد کاخ سفید و داماد دونالد ترامپ، و جیسیون گرینبلات نماینده آمریکا در امور خاورمیانه گفت‌وگو کرد.
بر اساس گزارش رسانه‌ها، محمود عباس از کوشنر و گرینبلات خواست دولت آمریکا به اسرائیل فشار آورد تا گیت‌های الکترونیک را برچیند.
آقای عباس به اسرائیل «هشدار» داد که «ضربه زدن به احساسات فلسطینیان و مسلمانان» عواقبی «بسیار خطرناک» خواهد داشت.
دولت آمریکا، مهم‌ترین کشور هم‌پیمان اسرائیل، در روزهای گذشته نسبت به این بحران ابراز نگرانی کرد.
بر اساس گزارش‌ها، ملک عبدالله دوم پادشاه اردن نیز که کشورش سرپرستی مسجد الاقصی را به عهده دارد، در روزهای اخیر گفت‌وگوهای متعددی با سران اسرائیل، آمریکا، رهبری فلسطینی‌ها و دیگران داشته است تا وضع آرام شود.
رئوون ریولین، رئیس‌جمهور اسرائیل نیز پنجشنبه در گفت‌وگوی تلفنی با رئیس‌جمهور ترکیه، کشوری که با اسرائیل مناسبات کامل دیپلماتیک دارد، وضعیت را از نظر اسرائیل برای رجب طیب اردوغان توضیح داد.
همزمان با رخدادهای بیت‌المقدس، اسماعیل هنیه رئیس دفتر سیاسی حماس در نماز جمعه غزه، به اسرائیل «هشدار» داد.
هزاران مسلمان در اردن، ترکیه و کشورهای دیگر تا به مالزی در نماز جمعه ۳۰ تیر حمایت خود را از مسجد الاقصی ابراز کردند.
