وزیران خارجه کشورهای عضو اتحادیه اروپا روز دوشنبه بار دیگر بر حمایت خود از توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی تأکید کردند، و ایران نیز از زبان سخنگوی دستگاه دیپلماسیاش از این موضوع استقبال کرد.
دونالد ترامپ، رییسجمهوری منتخب آمریکا، در تبلیغات انتخاباتیاش توافق هستهای با ایران را بدترین توافق ممکن توصیف کرده و تأکید کرده بود که در صورت به قدرت رسیدن، مذاکرات بر سر برنامه هستهای ایران را تجدید خواهد کرد.
این موضع در روزهای اخیر و پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری، با واکنش مشابهی از سوی فدریکا موگرینی، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران روبهرو شد و هر دو آنها در اظهارنظرهایی مجزا تأکید کردند که برجام توافقی چند جانبه و بینالمللی است که شورای امنیت بر آن صحه گذاشته و اجرای آن به سود همه طرفهاست.
اکنون نیز بر پایه گزارش آسوشیتدپرس، وزیران خارجه اروپایی در نشست روز دوشنبه خود بر تعهد خود به توافق هستهای ایران که سه کشور اصلی این اتحادیه؛ بریتانیا، فرانسه و آلمان، همراه با ایالات متحده، روسیه و چین دستاندرکار آن بودند، تأکید کردهاند.
تعهدی که به توصیف آنها، شامل «رفع تحریمهای اقتصادی و مالی مرتبط با موضوع هستهای، و مشارکت بخش خصوصی و نهادهای اقتصادی به ویژه بانکها برای ارتقای تبادلات تجاری و سرمایهگذاری» است.
آنها همچنین از صدور مجوزهای فروش هواپیمای مسافری به ایران توسط دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری آمریکا استقبال کرده و خواستار ادامه روند صدور مجوز در این زمینه شدهاند. اقدامی که به توصیف وزیران خارجه اتحادیه اروپا نشانهای مهم دال بر موفقیت اجرای برجام است.
در این زمینه بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز ضمن استقبال از موضع اتحادیه اروپا، گفته است که «با وجود پیشرفتهای قابل توجه در سطوح مختلف همکاریها و ظرفیتهای فراوانی که برای تعمیق و گسترش مناسبات وجود دارد، رفع قطعی مشکلات بانکی، عامل کلیدی و تعیینکنندهای در توسعه همکاریهای تجاری، اقتصادی و اجرای طرحهای مشترک خواهد بود».
او همچنین با اشاره به حمایت رسمی اتحادیه اروپا از الحاق ایران به سازمان جهانی تجارت، خواستار اقدامات عملی این اتحادیه در روند الحاق جمهوری اسلامی به این سازمان شده است.
پیشنویس بیانیه وزیران خارجه اتحادیه اروپا در مورد ایران که در روزهای گذشته منتشر شده، همچنین به وعده رییسجمهوری ایران برای بهبود وضعیت حقوق بشر اشاره میکند، اما با تأکید بر مخالفت خود با اجرای مجازات اعدام در همه شرایط، میگوید که همچنان نگرانیهایی در مورد وضعیت حقوق بشر در ایران، به ویژه اجرای متواتر احکام اعدام برای جرائم مرتبط با مواد مخدر و نیز نوجوانان وجود دارد.
وزیران خارجه اتحادیه اروپا همچنین در زمینه حقوق بشر بر لزوم تضمین حقوق برابر برای زنان، و اقلیتهای قومی و دینی، و نیز احترام به آزادی بیان و اجتماعات تأکید کردهاند، و خواستار همکاری ایران با گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل شدهاند.
در موضوع حقوق بشر اما سخنگوی دستگاه دیپلماسی ایران گفته است که جمهوری اسلامی آمادگی دارد «در فضایی آرام و غیرجنجالی و از طریق گفتوگو و تبادل نظر»، دیدگاههای اسلام را در زمینه حقوق بشر تبیین و در جهت نزدیکتر کردن نظرات دو طرف تلاش کند.
وزیران خارجه اتحادیه اروپا همچنین در بیانیه خود به نقش مهم ایران در تحولات منطقه تأکید کرده و اتخاذ گامهای سازنده و محسوس از سوی تهران را برای بهبود شرایط منطقه بسیار مهم توصیف کردهاند اما همزمان از نظامی کردن منطقه از جمله در پرتو برنامه موشکی ایران ابراز نگرانی کردهاند.
آنها از ایران خواستهاند که از اقداماتی که ممکن است به عمیقتر شدن سوءتفاهمها دامن بزند، از جمله آزمایش موشکهای بالستیک که در تناقض با قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل متحد است، خودداری کند.
با این حال سخنگوی وزارت خارجه ایران با اشاره به تلاشهای دیپلماتیک جمهوری اسلامی برای حل و فصل بحرانهای منطقهای، آزمایشهای موشکی ایران را در چارچوب سیاستهای دفاعی جمهوری اسلامی توصیف کرده و تصریح کرده که «تواناییهای دفاعی ایران به هیچ عنوان قابل مذاکره و مصالحه نیست».
از زمان امضای توافق هستهای ایران و قدرتهای جهانی و حتی پس از اجرایی شدن آن در دی ماه گذشته، ایران چند بار دست به آزمایشهای موشکی زده است که انتقادهای فراوانی را در غرب به دنبال داشته و از جمله به تحریمهای جدید علیه شش شرکت و دو شخص حقیقی ایرانی انجامیده است.
بر اساس اعلام معاون حقوقی وزیر خارجه ایران، هماکنون ۸۹ شخص حقیقی یا حقوقی در ارتباط با برنامه موشکی ایران مشمول تحریمهای سازمان ملل متحد هستند.