پس از آن که مقامهای ایرانی از اعزام هیاتی به عربستان سعودی برای مذاکره بر سر حضور زائران ایران در مراسم حج سال آینده خبر دادند، رسانههای دولتی عربستان گزارش کردند که دیدار هیاتهای دو کشور روز پنجشنبه انجام شده است.
خبرگزاری فرانسه روز جمعه ششم اسفند به نقل از خبرگزاری دولتی عربستان سعودی خبر داد که محمد بنتن، وزیر حج و عمره عربستان سعودی با فرستادگان ایران بر سر «ترتیبات مرتبط با شرکت زائران ایرانی در مراسم حج» گفتوگو کرده است.
این دیدار روز پنجشنبه در جده صورت گرفته و خبرگزاری دولتی عربستان به جزئیات بیشتری از مذاکرات دو طرف اشاره نکرده است.
این خبرگزاری همچنین اضافه کرده که مذاکرات هیاتهای ایران و عربستان سعودی در چارچوب دیدارهای از پیش برنامهریزی شده وزارت حج عربستان با کشورهای مختلف برای اسکان و تدارک حج پیش رو انجام گرفته است.
در همین زمینه، سازمان حج و زیارت ایران خبر داد که هیات ایرانی به ریاست حمید محمدی، سرپرست کنونی این سازمان، در مذاکرات روز پنجشنبه حضور داشتند و نقطه نظرات جمهوری اسلامی را که «پیشتر رئوس آن به وزارت حج عربستان اعلام شده» تشریح کردهاند.
این گزارش میگوید که قرار است «ابعاد مختلف موضوع در نشستهای آینده مورد بررسی قرار گیرد».
ایران قبلاً اعلام کرده که برای حضور زائرانش در مراسم حج شرایطی دارد که باید تأمین شود و دو روز پیش هم رضا صالحی امیری، وزیر فرهنگ و ارشاد ایران، بار دیگر تأکید کرد که اعزام حجاج ایرانی منوط به پذیرش شرایط ایران از سوی عربستان سعودی است.
آقای صالحی در این زمینه به مکاتبات خود با وزیر حج عربستان سعودی اشاره کرد و گفت شروط تعیین شده «عمدتاً کرامت، عزت، امنیت و پرداخت دیه حجاج است و اینکه مثل سالهای گذشته مراسم دعای کمیل و برائت از مشرکین را برگزار کنیم».
آخرین بار که زائران ایرانی در مراسم حج شرکت داشتند، به مراسم حج سال ۹۴ بر میگردد که در آن زمان به دلیل ازدحام بیش از حد جمعیت در هنگام عبور زائران از منطقه منا، بیش از دو هزار تن جان خود را از دست دادند که بیش از ۴۶۰ تن از آنها ایرانی بودند.
پس از این حادثه جدالهای لفظی مقامهای ایران و عربستان سعودی، حضور زائران ایرانی را در حج ۹۵ در هالهای از ابهام قرار داد و در عین حال موضوع حمله به اماکن دیپلماتیک عربستان سعودی در ایران، که به قطع روابط دو کشور انجامید، اختلاف نظر در زمینه نحوه حضور ایرانیان در مراسم حج را تشدید کرد.
مراسم حج سال آینده، اواخر تابستان ۹۶ برگزار خواهد شد. در مراسم حج سال جاری، برای نخستین بار در نزدیک به سه دهه، زائران ایران که شمار آنها ۶۴ هزار نفر پیشبینی شده میشد، حضور نداشتند.
دو کشور ایران و عربستان در سالهای اخیر یکدیگر را عامل «ناامنی و بیثباتی» در منطقه میدانند، و در مورد برگزاری مراسم حج، ایران عربستان را به بیکفایتی متهم میکند.
با این حال در شهریور امسال در آستانه برگزاری حج ۹۵، محمد بن نایف ولیعهد عربستان سعودی، مقامهای جمهوری اسلامی را متهم کرد که «بنا به دلایل داخلی، مانع سفر زائران ایرانی به عربستان شدند و به دنبال سیاسی کردن حج و تبدیل آن به مراسمی خلاف تعالیم اسلامی هستند».
ولیعهد عربستان در آن زمان گفت که «ایران برای حج امسال مطالباتی را مطرح کرد که خلاف مقاصد حج بود و امنیت زائران را به خطر میانداخت».