برای نخستین بار از زمانی که جنبش اسلامگرای حماس تسلط بر باریکه غزه را در دست گرفت، مصر از شنبه گذرگاه زمینی خود با غزه را بازگشایی می‌کند؛ امری که بر زندگی روزانه سه و نیم میلیون نفر ساکنان غزه اثرات مهمی دارد.
از تابستان ۲۰۰۷ که حماس در پی یک کودتای داخلی پرتلفات، نیروهای فتح را از شراکت در قدرت در غزه بیرون راند؛ امری که به هرج و مرجی بزرگ در هفته‌های نخست حاکمیت حماس بر غزه منجرشد، نیروهای ناظر وابسته به اتحادیه اروپا به استقرار خود در گذرگاه رفح پایان داده بودند.
خروج ناظران اروپایی از گذرگاه رفح و عمیق‌تر شدن اختلافات داخلی فتح و حماس، موجب شد که حکومت پیشین مصر به رهبری محمد حسنی مبارک، گذرگاه رفح را ببندد.
تا انقلاب فوریه سال جاری مصر، گذرگاه رفح تنها در موارد معدودی گشوده می‌شد. مصر هر بار برای چند روز، و ضمن لحاظ محدودیت‌های مختلف برای فلسطینی‌هایی که می‌خواستند از گذرگاه تردد کنند، آن را باز می‌کرد.
در زمان عملیات بزرگ نظامی ارتش اسرائیل در ژانویه ۲۰۰۹ علیه تشکل‌های مسلح فلسطینی غزه نیز، در حالی که عامه فلسطینی‌ها مصر را شدیداً به خاطر مسدود ماندن گذرگاه به باد انتقاد می‌گرفتند، حسنی مبارک تنها برای مدت زمان محدودی این معبر حیاتی برای فلسطینی‌ها را گشود.
فلسطینی‌های غزه همواره می‌گفتند که نه تنها گذرگاه زمینی‌شان با اسرائیل مسدود است، بلکه مصر نیز در تبدیل غزه به یک زندان، نقش دارد.
در حالی که عامه فلسطینی‌ها همواره در شگفت بودند که چرا مصر همپای اسرائیل در برقراری محدودیت‌ها علیه ساکنان غزه نقش دارد، اما نیاز سران فلسطینی به مصر و ارتباط‌های قوی که حتی رهبران حماس با سران حکومت پیشین مصر داشتند، مانع از بلند شدن صدای اعتراض سران فلسطینی علیه مصر درمورد گذرگاه رفح بود.
هنگامی نیز که نخستین کاروان‌های زمینی مختلف حامیان فلسطینی‌ها با محموله‌های کمک و نفرات خود از نقاط مختلف جهان، بویژه از اروپا، به مصر رسیدند تا از گذرگاه رفح وارد غزه شوند، حکومت پیشین مصر بارها در تحقق هدف این کاروان‌ها مانع‌تراشی جدی کرد.
این برخوردها از جمله در کاروان‌های «شریان حیاتی» که حامیان فلسطینی‌ها از بریتانیا ارسال می‌کردند، از سوی حکومت پیشین مصر شدت گرفت. مقامات مصر بارها افراد این کاروان‌ها را سرگردان کردند و به آنها اجازه ورود به غزه را ندادند و حتی سرپرست کاروان‌ها، جرج گالووی را که نماینده پیشین مجلس عوام بریتانیا بود، «عنصر نامطلوب» اعلام کرده، او را از خاک مصر راندند.
تلاش‌ها برای رسیدن نیروهای حامی فلسطینی‌ها به غزه بهار سال گذشته به اوج خود رسید؛ زمانی که کاروانی دریایی «ناوگان آزادی یک» با شش کشتی، از جمله کشتی ترکیه‌ای «ماوی مرمره»، برای رسیدن از راه دریا به بندر غزه اصرار ورزید.
اما آن تلاش دریایی رسیدن به غزه به رخدادی خشونت بار در ۳۱ مه ۲۰۱۰ میان سرنشینان کشتی با نیروهای دریایی ارتش اسرائیل در آب‌های دریای مدیترانه منجرشد و ۹ شهروند ترکیه کشته شدند.
بازتاب گسترده ماجرای «ماوی مرمره» نیز هنوز کافی نبود که حکومت پیشین مصر سیاست خود را در قبال گذرگاه رفح تغییر دهد.
هنگامی هم که ژنرال عمر سلیمان، رئیس سازمان اطلاعات مصر در زمان حکومت حسنی مبارک در تلاش آشتی میان جنبش‌های رقیب فتح و حماس بود، هنوز سران حماس نمی‌خواستند به خاطر بسته ماندن گذرگاه رفح، آشکارا از مصر انتقاد کنند.
ارتش مصر سال گذشته سیاست خود را سخت‌گیرانه‌ترکرد و جداره زیرزمینی با ورقه‌های فولادی را در طول مرز رفح کار گذاشت تا نقل و انتقال افراد و محموله‌ها را از صدها تونلی که فلسطینی‌ها در طول این مرز حفر کنده بودند، با سختی روبه‌رو کند.
در طول چهار سال بسته بودن رفح، فلسطینی‌ها به «صنعت تونل» روی آورده، و هزاران تونل در بخش فلسطینی رفح کنده بودند که از برخی از آنها برای نقل و انتقالات نفرات تشکل‌های مسلح و واردات راکت و جنگ‌افزار از صحرای سینای استفاده می‌شد اما از بسیاری دیگر از تونل‌ها انواع مایحتاج مورد نیاز، از پوشک بچه گرفته تا اتومبیل، عبور داده می‌شد.
تصاویر اتومبیل‌های مرسدس بنزی که از طریق تونل‌ها برای استفاده سران حماس وارد غزه شده بود، یکی از حیرت‌انگیزترین تصاویر مرتبط با این تونل‌ها بود.
اسرائیل همواره می‌گفت که از این تونل‌ها انواع اسلحه وارد غزه می‌شود، و لذا تونل‌ها یکی از هدف‌های همیشگی بمباران‌های هوایی جنگنده‌های اسرائیلی، پس از هر حمله راکتی فلسطینی‌ها به خاک اسرائیل، بود.
نسیم تغییر سیاست مصر در قبال گذرگاه رفح هنگامی وزیدن گرفت که انقلاب مصر به برکناری حسنی مبارک و سقوط حکومت حاکم بر این کشورهمسایه غزه منجر شد.
نبیل العربی، وزیر خارجه جدید در هیئت حاکمه‌ای که پس از پیروزی انقلاب روی کار آمده و به تازگی به پست دبیرکلی اتحادیه عرب هم برگزیده شد، ماه گذشته بسته بودن گذرگاه در زمان حکومت پیشین را «شرم‌آور» نامید و گفت که گذرگاه «حداکثرتا ۱۰ روز دیگر» برای همیشه گشوده خواهد شد.
هرچند تحقق وعده «۱۰ روزه» آقای العربی کمی دیگر هم به درازا کشید، اما اکنون مصر می‌گوید که همه تدارکات لازم را انجام داده تا گذرگاه سرانجام از شنبه، ۲۸ مه، هفتم خرداد، برای همیشه گشوده شود.
طبق برنامه‌ریزی مصر، گذرگاه شش روز هفته، جز جمعه‌ها، کار خواهد کرد؛ از ۹ بامداد تا پنج بعدازظهر؛ در مرحله نخست تنها تردد افراد، آزاد شده و فعلاً انتقال کالا را در برنمی گیرد.
برای عبور زنان فلسطینی هیچ محدودیتی برقرار نشده است اما مردان فلسطینی بین ۱۸ تا ۴۰ سال، برای عبور از گذرگاه باید مجوزلازم را گرفته باشند؛ گرفتن مجوز با مراجعه مردان فلسطینی‌ها به هر یک از کنسولگری‌های مصر در سراسر جهان و طی شدن بررسی‌های لازم، امکان‌پذیر می‌شود.
حماس که همچنان حاکم بر باریکه غزه است، تصمیم مصر را «گامی در مسیر درست» نامیده و از آن ابراز خشنودی عمیق کرده است، و سران حماس فعلاً صلاح ندانسته‌اند که از محدودیت‌های قایل شده از سوی هیئت حاکمه انقلابی مصر شکایتی مطرح کنند.
ناظران بسیاری اطمینان دارند که اگر حماس پیمان آشتی با فتح را امضا نمی‌کرد، هیئت حاکمه جدید مصر نیز حاضر به گشایش همیشگی گذرگاه نمی‌شد.
جنبش فتح نیز هرچند هنوز قدرتی در غزه ندارد، اما از تصمیم جدید مصر قدردانی کرد.
اتحادیه اروپا و جامعه جهانی نیز از گشایش گذرگاه رفح، پیشاپیش عملی شدن آن، استقبال کرده است.
تنها چشمان نگران این تحول، چشمان اسرائیل است. این کشور از نقل و انتقال بیشتر نیروهای تشکل‌های مسلح فلسطینی و ورود جنگ‌افزارهای جدید به درون غزه عمیقاً نگران است.
در همین حال، بسیاری از ناظران در اسرائیل نیز می‌گویند که گشوده بودن گذرگاه رفح بهتر از آن است که تشکل‌های فلسطینی از صدها تونلی که هنوز دست‌کم ۵۰۰ تونل آن فعال است، برای هدف‌های خود استفاده کنند.
از تابستان ۲۰۰۷ که حماس در پی یک کودتای داخلی پرتلفات، نیروهای فتح را از شراکت در قدرت در غزه بیرون راند؛ امری که به هرج و مرجی بزرگ در هفته‌های نخست حاکمیت حماس بر غزه منجرشد، نیروهای ناظر وابسته به اتحادیه اروپا به استقرار خود در گذرگاه رفح پایان داده بودند.
خروج ناظران اروپایی از گذرگاه رفح و عمیق‌تر شدن اختلافات داخلی فتح و حماس، موجب شد که حکومت پیشین مصر به رهبری محمد حسنی مبارک، گذرگاه رفح را ببندد.
تا انقلاب فوریه سال جاری مصر، گذرگاه رفح تنها در موارد معدودی گشوده می‌شد. مصر هر بار برای چند روز، و ضمن لحاظ محدودیت‌های مختلف برای فلسطینی‌هایی که می‌خواستند از گذرگاه تردد کنند، آن را باز می‌کرد.
در زمان عملیات بزرگ نظامی ارتش اسرائیل در ژانویه ۲۰۰۹ علیه تشکل‌های مسلح فلسطینی غزه نیز، در حالی که عامه فلسطینی‌ها مصر را شدیداً به خاطر مسدود ماندن گذرگاه به باد انتقاد می‌گرفتند، حسنی مبارک تنها برای مدت زمان محدودی این معبر حیاتی برای فلسطینی‌ها را گشود.
فلسطینی‌های غزه همواره می‌گفتند که نه تنها گذرگاه زمینی‌شان با اسرائیل مسدود است، بلکه مصر نیز در تبدیل غزه به یک زندان، نقش دارد.
در حالی که عامه فلسطینی‌ها همواره در شگفت بودند که چرا مصر همپای اسرائیل در برقراری محدودیت‌ها علیه ساکنان غزه نقش دارد، اما نیاز سران فلسطینی به مصر و ارتباط‌های قوی که حتی رهبران حماس با سران حکومت پیشین مصر داشتند، مانع از بلند شدن صدای اعتراض سران فلسطینی علیه مصر درمورد گذرگاه رفح بود.
هنگامی نیز که نخستین کاروان‌های زمینی مختلف حامیان فلسطینی‌ها با محموله‌های کمک و نفرات خود از نقاط مختلف جهان، بویژه از اروپا، به مصر رسیدند تا از گذرگاه رفح وارد غزه شوند، حکومت پیشین مصر بارها در تحقق هدف این کاروان‌ها مانع‌تراشی جدی کرد.
این برخوردها از جمله در کاروان‌های «شریان حیاتی» که حامیان فلسطینی‌ها از بریتانیا ارسال می‌کردند، از سوی حکومت پیشین مصر شدت گرفت. مقامات مصر بارها افراد این کاروان‌ها را سرگردان کردند و به آنها اجازه ورود به غزه را ندادند و حتی سرپرست کاروان‌ها، جرج گالووی را که نماینده پیشین مجلس عوام بریتانیا بود، «عنصر نامطلوب» اعلام کرده، او را از خاک مصر راندند.
تلاش‌ها برای رسیدن نیروهای حامی فلسطینی‌ها به غزه بهار سال گذشته به اوج خود رسید؛ زمانی که کاروانی دریایی «ناوگان آزادی یک» با شش کشتی، از جمله کشتی ترکیه‌ای «ماوی مرمره»، برای رسیدن از راه دریا به بندر غزه اصرار ورزید.
اما آن تلاش دریایی رسیدن به غزه به رخدادی خشونت بار در ۳۱ مه ۲۰۱۰ میان سرنشینان کشتی با نیروهای دریایی ارتش اسرائیل در آب‌های دریای مدیترانه منجرشد و ۹ شهروند ترکیه کشته شدند.
بازتاب گسترده ماجرای «ماوی مرمره» نیز هنوز کافی نبود که حکومت پیشین مصر سیاست خود را در قبال گذرگاه رفح تغییر دهد.
هنگامی هم که ژنرال عمر سلیمان، رئیس سازمان اطلاعات مصر در زمان حکومت حسنی مبارک در تلاش آشتی میان جنبش‌های رقیب فتح و حماس بود، هنوز سران حماس نمی‌خواستند به خاطر بسته ماندن گذرگاه رفح، آشکارا از مصر انتقاد کنند.
ارتش مصر سال گذشته سیاست خود را سخت‌گیرانه‌ترکرد و جداره زیرزمینی با ورقه‌های فولادی را در طول مرز رفح کار گذاشت تا نقل و انتقال افراد و محموله‌ها را از صدها تونلی که فلسطینی‌ها در طول این مرز حفر کنده بودند، با سختی روبه‌رو کند.
در طول چهار سال بسته بودن رفح، فلسطینی‌ها به «صنعت تونل» روی آورده، و هزاران تونل در بخش فلسطینی رفح کنده بودند که از برخی از آنها برای نقل و انتقالات نفرات تشکل‌های مسلح و واردات راکت و جنگ‌افزار از صحرای سینای استفاده می‌شد اما از بسیاری دیگر از تونل‌ها انواع مایحتاج مورد نیاز، از پوشک بچه گرفته تا اتومبیل، عبور داده می‌شد.
تصاویر اتومبیل‌های مرسدس بنزی که از طریق تونل‌ها برای استفاده سران حماس وارد غزه شده بود، یکی از حیرت‌انگیزترین تصاویر مرتبط با این تونل‌ها بود.
اسرائیل همواره می‌گفت که از این تونل‌ها انواع اسلحه وارد غزه می‌شود، و لذا تونل‌ها یکی از هدف‌های همیشگی بمباران‌های هوایی جنگنده‌های اسرائیلی، پس از هر حمله راکتی فلسطینی‌ها به خاک اسرائیل، بود.
نسیم تغییر سیاست مصر در قبال گذرگاه رفح هنگامی وزیدن گرفت که انقلاب مصر به برکناری حسنی مبارک و سقوط حکومت حاکم بر این کشورهمسایه غزه منجر شد.
نبیل العربی، وزیر خارجه جدید در هیئت حاکمه‌ای که پس از پیروزی انقلاب روی کار آمده و به تازگی به پست دبیرکلی اتحادیه عرب هم برگزیده شد، ماه گذشته بسته بودن گذرگاه در زمان حکومت پیشین را «شرم‌آور» نامید و گفت که گذرگاه «حداکثرتا ۱۰ روز دیگر» برای همیشه گشوده خواهد شد.
هرچند تحقق وعده «۱۰ روزه» آقای العربی کمی دیگر هم به درازا کشید، اما اکنون مصر می‌گوید که همه تدارکات لازم را انجام داده تا گذرگاه سرانجام از شنبه، ۲۸ مه، هفتم خرداد، برای همیشه گشوده شود.
طبق برنامه‌ریزی مصر، گذرگاه شش روز هفته، جز جمعه‌ها، کار خواهد کرد؛ از ۹ بامداد تا پنج بعدازظهر؛ در مرحله نخست تنها تردد افراد، آزاد شده و فعلاً انتقال کالا را در برنمی گیرد.
برای عبور زنان فلسطینی هیچ محدودیتی برقرار نشده است اما مردان فلسطینی بین ۱۸ تا ۴۰ سال، برای عبور از گذرگاه باید مجوزلازم را گرفته باشند؛ گرفتن مجوز با مراجعه مردان فلسطینی‌ها به هر یک از کنسولگری‌های مصر در سراسر جهان و طی شدن بررسی‌های لازم، امکان‌پذیر می‌شود.
حماس که همچنان حاکم بر باریکه غزه است، تصمیم مصر را «گامی در مسیر درست» نامیده و از آن ابراز خشنودی عمیق کرده است، و سران حماس فعلاً صلاح ندانسته‌اند که از محدودیت‌های قایل شده از سوی هیئت حاکمه انقلابی مصر شکایتی مطرح کنند.
ناظران بسیاری اطمینان دارند که اگر حماس پیمان آشتی با فتح را امضا نمی‌کرد، هیئت حاکمه جدید مصر نیز حاضر به گشایش همیشگی گذرگاه نمی‌شد.
جنبش فتح نیز هرچند هنوز قدرتی در غزه ندارد، اما از تصمیم جدید مصر قدردانی کرد.
اتحادیه اروپا و جامعه جهانی نیز از گشایش گذرگاه رفح، پیشاپیش عملی شدن آن، استقبال کرده است.
تنها چشمان نگران این تحول، چشمان اسرائیل است. این کشور از نقل و انتقال بیشتر نیروهای تشکل‌های مسلح فلسطینی و ورود جنگ‌افزارهای جدید به درون غزه عمیقاً نگران است.
در همین حال، بسیاری از ناظران در اسرائیل نیز می‌گویند که گشوده بودن گذرگاه رفح بهتر از آن است که تشکل‌های فلسطینی از صدها تونلی که هنوز دست‌کم ۵۰۰ تونل آن فعال است، برای هدف‌های خود استفاده کنند.
