لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
شنبه ۳ آذر ۱۴۰۳ تهران ۰۳:۱۸

مصر گذرگاه رفح در مرز غزه را «برای همیشه» بازگشایی می‌کند


یک زن فلسطینی در گذرگاه رفح در مرز مصر
یک زن فلسطینی در گذرگاه رفح در مرز مصر
برای نخستین بار از زمان تسلط حماس بر باریکه غزه در ژوئن ۲۰۰۷، که به بسته شدن گذرگاه مهم رفح در مرز مصر انجامید، هیئت حاکمه‌ای مصر اعلام کرد که این گذرگاه برای همیشه گشوده خواهد شد.

نبیل العربی، وزیرخارجه جدید مصر، پنجشنبه با اعلام این خبر گفت که گذرگاه رفح در تمامی ساعات روز، و در تمامی ایام، باز می‌شود. او بسته بودن گذرگاه را «شرم‌آور» نامید.

نبیل العربی در مصاحبه با شبکه الجزیره تأکید کرد که تدابیرلازم برای «کاستن از رنج ملت فلسطین» در یک هفته تا ۱۰ روز آینده از سوی دولت مصر به عمل می‌آید.

این تصمیم هیئت حاکمه جدید مصر که می‌تواند اثرات راهبردی بر وضعیت حدود یک میلیون و ۴۰۰ هزار فلسطینی مقیم غزه داشته باشد، در پی موافقت جنبش‌های رقیب فتح و حماس به آشتی ملی، گرفته شده است.

دولت مصر شامگاه چهارشنبه خبرداده بود که در نتیجه میانجی‌گری‌های این دولت در هفته‌های اخیر، حماس و فتح پیش‌نویس پیمان آشتی ملی را امضا کرده‌اند و موافقت کرده‌اند که به همه اختلافات پایان دهند.

تا زمانی که تشکیلات خود گردان فلسطینی حکومت بر باریکه غزه را در دست داشت، نیروهای ناظر اروپایی در چارچوب یک موافقت بین‌المللی، در مرزهای رفح مستقر بودند.

اما کوتاه زمانی پس از کودتای خونین و پرتلفات حماس در ژوئن ۲۰۰۷ علیه فتح که به بیرون راندن نیروهای این جنبش قدیمی فلسطینی از قدرت در غزه و تسلط یکجانبه حماس بر این باریکه منجر شد، نیروهای ناظر اروپایی در پی چند رویداد مسلحانه، جان خود را در خطر احساس کرده و رفتند.

در دوران‌هایی که اسرائیل نیز در نتیجه تهدیدهای امنیتی گذرگاه‌های مشترک خود با غزه را می‌بست، گشوده بودن گذرگاه رفح با مصر اهمیت بسیاری برای ورود کالا، دارو و رفت و آمد فلسطینی‌ها به مصر داشت.

اسرائیل ضمن هماهنگی کامل و با رضایت حکومت پیشین مصر می‌توانست حصر غزه را ادامه دهد.

بسته بودن گذرگاه رفح از سوی دولت پیشین مصر، جز در مواردی با عنوان‌های «پاسخ به نیازهای بشردوستانه فلسطینی‌ها» موجب انتقادهای زیادی در میان عامه فلسطینی‌ها بود اما سران فلسطینی، حتی دولتمردان حماس، به دلیل نیاز به مصر، این انتقادها را کمتر علنی بیان می‌کردند.

حصر غزه، همواره یکی از راهکارهای اسرائیل برای ایجاد فشار بر دولت حاکم حماس در غزه بود تا از منظر اسرائیل، موجب تشدید خشم مردم فلسطینی و کاهش محبوبیت حماس در بین مردم این باریکه شود. اما این سیاست اسرائیل با ناکامی مطلق روبه‌رو شد.

تصمیم حکومت جدید مصر به این مفهوم است که دولت قاهره دیگر خود را از قید و بندهای هماهنگی با اسرائیل در مورد رفح رها کرده است؛ اقدامی که موجب قدردانی عمیق و تحسین عامه فلسطینی‌ها نسبت به حکومت جدید مصر است.

اسرائیل نه تنها از تصمیم مصر به گشودن همیشگی گذرگاه رفح ناخشنود است، بلکه از پیمان آشتی ملی فتح و حماس نیز همچنان ابراز ناخرسندی و هراس عمیق می‌کند.

شیمون پرز، رئیس‌جمهور اسرائیل پنجشنبه گفت که جامعه جهانی نباید کشور آتی فلسطین را که حماس بخشی از آن باشد، به رسمیت بشناسد زیرا حماس همچنان بر لزوم مقاومت مسلحانه با اسرائیل و نابودی اسرائیل و قتل مردم این کشور اصرار دارد.

شیمون پرز یادآور شد که کمیسیون چهارجانبه حامی صلح خاورمیانه، از هرحکومت فلسطینی می‌خواهد که اسرائیل را به رسمیت بشناسد، پیمان‌های پیشین فلسطینی‌ها با اسرائیل را محترم بشمارد و از راه ترور و خشونت دوری جوید.

درخواست شیمون پرز که خود معمار پیمان صلح اوسلو با فلسطینی‌ها در سال ۱۹۹۳ بود، روز جمعه از سوی آویگدور لیبرمن، وزیر خارجه راستگرای اسرائیل نیز تکرار شد.

آقای لیبرمن پنجشنبه نیز گفته بود که پیوستن فتح به حماس «عبور از خطوط قرمز است».

سران حماس در دو روز اخیر گفته‌اند که پیمان آشتی ملی آنها با جنبش فتح، یک امر داخلی فلسطینی است و در سیاست‌ها و منشور حماس تغییری ایجاد نمی‌کند.

حماس نه تنها از هرگونه شناسایی اسرائیل برائت می‌جوید بلکه تأکید کرده که فتح و ساف نیز باید پیمان‌های صلح با اسرائیل را لغو کند.

اسماعیل هنیه، نخست‌وزیر حماس در خطبه‌های نماز جمعه این هفته غزه گفت که «حماس از سازمان آزادیبخش فلسطین می‌طلبد که شناسایی کیان صهیونیستی را ملغی شده، اعلام کند».

از سوی دیگر، در حالی که بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، شامگاه چهارشنبه از محمود عباس و جنبش فتح خواسته بود «میان صلح با حماس، یا صلح با اسرائیل یکی را انتخاب کند»، محمود عباس پنجشنبه در دیدار با شماری از سیاستمداران پیشین چپگرای اسرائیل، این خواسته نتانیاهو را نابه‌جا دانست و گفت حماس بخشی از جامعه فلسطینی است که نمی‌تواند نادیده گرفته شود.

دراین میان، درحالی که هنوز پیمان آشتی ملی فتح و حماس از سوی محمود عباس و خالد مشعل نهایی نشده است، اختلافات شدیدی میان دو جنبش بروز کرده است.

از یکسو سران حماس علنی می‌گویند که تشکیلات فلسطینی باید از «هماهنگی‌های شرم‌آور با ارتش اسرائیل» دست بکشد اما محمود عباس و سایر مقامات حکومت خودگردانی این خواسته حماس را رد کردند.

از سوی دیگر، بر سر افرادی که باید در دولت انتقالی مشترک فلسطینی پست‌های وزارت را در دست بگیرند، سخنگویان دو طرف علنا به جدال پرداخته‌اند.

بر اساس پیش‌نویس پیمان آشتی ملی فتح و حماس، دولت‌های کنونی در رام‌الله و غزه منحل شده و دولت انتقالی به مدت یکسال برپا خواهد بود تا مقدمات انتخابات پارلمانی و رهبری را تا بهار سال ۲۰۱۲، اردیبهشت ۱۳۹۱، فراهم کند.

درحالی که حماس انتظاردارد که مقامات این جنبش اسلامگرا در تشکیل دولت انتقالی نقش مهمی داشته باشند، محمود عباس تأکید کرده است که وزیران دولت گذار، صرفاً از تکنوکرات‌های غیر وابسته و خوش‌نام فلسطینی، هم از کرانه باختری و هم از غزه، خواهند بود.

این اختلاف‌ها درحالی است که دولت مصر چهارشنبه اعلام کرده بود که فتح و حماس برای همه مسائل مورد نزاع، به تفاهم قطعی رسیده‌اند.

علیرغم این اختلاف‌ها، مقامات فتح جمعه اعلام کردند که چهارشنبه چهارم مه، چهاردهم اردیبهشت، محمود عباس و خالد مشعل پیمان را نهایی خواهند کرد.

با وجود این، بسیاری از عامه فلسطینی‌ها نگران هستند که این بار نیز بروز مسائلی ناگهانی مانع از قطعی کردن پیمان آشتی فتح و حماس شود.
XS
SM
MD
LG