خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی، ایرنا، روز پنجشنبه، سوم مرداد، خبر داد که روزنامه همشهری، چاپ تهران، توقیف شده است.
این روزنامه در محافل رسانه ای و سیاسی ایران به عنوان روزنامه حامی محمد باقر قاليباف، شهردار تهران و رقيب انتخاباتی محمود احمدی نژاد در انتخابات نهم، محسوب می شد.
البته دراین میان، خبرگزاری فارس روز جمعه، چهارم مرداد، با انتشار خبری اعلام کرد طی توافقی که بين مسئولان روزنامه همشهری و هيئت نظارت بر مطبوعات صورت گرفت، همشهری عصر به صورت داوطلبانه، به مدت سه ماه منتشر نمي شود.
بنا بر اين گزارش، هيئت نظارت بر مطبوعات به اين نشريه تذکر کتبی داد و اعلام کرد که در صورت تکرار موارد مشابه، تصميم جدي تر در مورد همشهری عصر اتخاذ خواهد شد.
بدين ترتيب، همشهری عصر داوطلبانه و طبق توافق با هيئت نظارت به مدت سه ماه منتشر نمي شود.
اما ساعتی پس از انتشار این خبر، دکتر علی اصغر محکی مدیر مسئول روزنامه همشهری در گفت وگو با خبرگزاری مهر با بیان اینکه اصلاروزنامه ای به نام «همشهری عصر» نداریم اظهار داشت : «اخیرا خبری مبنی بر تعطیلی روزنامه همشهری عصر از سوی خبرگزاری جمهوری اسلامی منتشر شده که انتشار چنین خبر خالی از صحت و بدون منبع از سوی یک خبرگزاری معتبر جای بسی تعجب دارد.»
با این حال تاکنون هیات نظارت بر مطبوعات در تایید یا تکذیب این خبر سکوت کرده است.
هيئت نظارت بر مطبوعات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، روزنامه همشهری را به دنبال درج گزارشی از اختلاف نظر در بين اعضای تيم اقتصادی دولت محمود احمدی نژاد، توقيف کرد.
پيش از اين، ويژه نامه هفتگی روزنامه «تهران امروز» نيز در پرونده ای به بهانه سالگرد پيروزی احمدی نژاد در انتخابات، به نقد عملکرد دولت در حوزه های مختلف از جمله اقتصادی و سياسی پرداخته بود که منجر به لغو امتياز روزنامه «تهران امروز» شد.
این روزنامه نیز همانند همشهری از سوی محافل رسانه ای و سیاسی در ایران به عنوان روزنامه حامی محمد باقر قالیباف شناخته می شد.
قوه مجريه به جای قوه قضاييه
هيئت نظارت بر مطبوعات در حالی اقدام به لغو امتياز و توقيف نشريات می کند که درآخرين قانون مطبوعات (مصوب اسفندماه ۱۳۶۴ وتوسط مجلس دوم) تنها تثبيت واجازه صدور مجوز در اختيار هيات نظارت بر مطبوعات نهاده شده بود.
براساس اين قانون، هيئت نظارت راسا يا به درخواست وزير ارشاداسلامی، موارد تخلف نشريات را مورد رسيدگی قرارمی داد ودر صورت «لزوم جهت پيگرد قانونی» بايد تقاضای کتبی خود را به دادگاه صالح ارسال می کرد.
اما مجلس پنجم در آخرين روزهای قانون گذاری خود با بازنگری در قانون مطبوعات، با اضافه کردن تبصره ای به ماده ۱۲ اين قانون، اجازه توقيف را دراختيار اين هيئت گذاشت.
مواد قانونی جديد در حالی در شورای نگهبان به تصويب رسيد که به گفته برخی از حقوق دانان، برخلاف صريح قانون اساسی بود. اصل ۱۶۸ قانون اساسی، رسيدگی به جرايم مطبوعاتی را بطور علنی وبا حضور هيات منصفه درصلاحيت محاکم دادگستری می داند.
هيئت نظارت بر مطبوعات از فروردين ماه سال گذشته تاکنون مجوز ۱۹ نشريه شرق، هم ميهن، آريا، زنان، مدرسه، دنيای تصوير، هفت، بازنگری، تلاش، صبح زندگی، به سوی افتخار، ندای ايران، شوکا، هاوار، صبح ورزش، ايمن گستر، گزيده پژوهش های جهان، لاله و تهران امروز را لغو کرده است.
در صورت لغو امتياز روزنامه همشهری، اين روزنامه بيستمين نشريه ای خواهد بود که توسط هيات نظارت لغو امتياز می شود.
عيسی سحرخيز، روزنامه نگار و عضو شورای مرکزی انجمن دفاع از آزادی مطبوعات، در گفت و گو با راديو فردا اين توقيف را غير قانونی دانست.
او گفت:«اصولا توقيف يک نشريه به دليل انتشار يک خبر کذب، غيرقانونی است. همان طور که ما بارها ديده ايم که اخبار کذب منتشر شده اما هيچ نشريه ای توقيف نشده است. آخرين نمونه آن، انتشار خبر کذب مهمانی شام در منزل آيت الله هاشمی رفسنجانی با حضور آقای خاتمی و جمعی از اصلاح طلبان بود که به طور گسترده منتشر شد و هيچ نشريه ای بابت آن توقيف نشد. »
روزنامه عصر يا چاپ دوم روزنامه صبح
عيسی سحرخيز از منظری ديگر نيز توقيف روزنامه همشهری را بررسی کرد و افزود:« اين که روزنامه همشهری در واقع برای چاپ دوم روزنامه خود تبليغی تحت عنوان«روزنامه عصر» کرده، غير قانونی است. زيرا آنچه در عمل منتشر می شود، همان مطالب روزنامه صبح با تغيير برخی از اخبار و اضافه شدن خبرهای جديد است که اين امر تحت عنوان چاپ دوم، سوم و حتی ششم و هفتم در همه دنيا مرسوم است.»
به گفته آقای سحرخيز، شايد بتوان توقيف روزنامه همشهری را به نوعی برخورد با اين تبليغ اشتباه دانست.
خبرگزاری ايرنا نيز پيش از اين اعلام کرده بود:« هيئت نظارت بر مطبوعات برای انتشار همشهری نوبت عصر مجوز صادر نکرده است».
مبارزات زودرس انتخاباتی
هيئت نظارت بر مطبوعات وزارت ارشاد در حالی در اطلاعيه خود در مورد توقيف موقت همشهری «ايجاد نابسامانی در وضعيت اقتصادی کشور» را حاصل اخبار منتشر شده در روزنامه همشهری دانست، که علي اکبر جوانفکر، مشاور رسانه ای رییس جمهوری اسلامی ایران، در يادداشتی در وبلاگ شخصی خود پس از توقيف روزنامه تهران امروز به طور مستقيم، محمد باقر قاليباف را هدف انتقاد خود قرار داده بود.
علی اکبر جوانفکر با متهم کردن روزنامه «تهران امروز» به انتشار « مطالب سخيف همراه با دروغ پردازی، تهمت و ترويج شايعه، تشويش و تخريب اذهان عمومی عليه دولت پرکار و خدوم»، نوشت: «مي گويند آقای قاليباف شهردار تهران، صحنه گردان اين روزنامه است. به سختی می توان باور کرد که با نظارت و تدبير ايشان، به دست نشر سپرده شده باشد».
وی در ادامه اين يادداشت آورده بود: «برای بنده سخت است که باور کنم، آقای قاليباف به عنوان شهردار تهران در چنين امری دخالت دارد. مگر می شود کسی که خود را دين دار و اهل نماز و عبادت می داند، از رهبری تبعيت می کند، مدعی اخلاق و انصاف، جوانمردی، ارزش ها و مدافع ارزشمدارانی چون چمران هاست و مرگی مانند مردن شهيد چمران را آرزو می کند، هدايت و مديريت تبليغات مسموم، توهين آميز، تحقير کننده و همراه با تمسخر و تخريب عليه دولت نهم را برعهده داشته باشد. اين دو با هم قابل جمع نيست. يا اين دروغ است يا آن».
به اعتقاد برخی از تحلیلگران، توقيف دو رسانه نزديک به قاليباف در کمتر از يک ماه را می توان آغاز جدی نبرد ميان دو نامزد احتمالی رياست جمهوری دهم دانست.
حسين باستانی، روزنامه نگار مقيم پاريس، به راديو فردا گفت: « احمدی نژاد بعد از پيروزی در رقابت انتخابات نهم همچنان حساسيت خاصی روی رقبای انتخاباتی خود از جمله آقای قاليباف دارد. هرچند قاليباف هم نشان داده که با استفاده از ابزارهای رسانه ای، روزنامه تهران امروز، روزنامه همشهری و سايت فردا، همواره رويکرد انتقادی جدی به عملکرد دولت داشته و عملا به اين رقابت ادامه داده است.»
اقای باستانی اما، حساسيت مضاعف احمدی نژاد به اختلافات درونی دولت و مباخث مطرح شده در مورد تغيير وزرا را نيز دليل ديگری برای برخورد با مطبوعاتی دانست که در اين حوزه وارد می شوند.
وی اضافه کرد:«مثال روشن اين ماجرا نيز توقيف سه روزه خبرگزاری فارس، خبرگزاری نزديک به دولت، در پی انتشار خبر درباره کناره گيری طهماسب مظاهری است.»
داوود دانش جعفری، وزیر برکنار شده دولت محمود احمدی نژاد، در جلسه خداحافظی خود گفته بود که بخش عمده ای از انرژی دولت صرف مقابله با افراد می شود.
حسین باستانی در تاييد سخن دانش جعفری به برکناری وزير کشور دولت نهم در ميانه انتخابات دور اول و دوم مجلس اشاره کرد و گفت:« آقای احمدی نژاد وقتی با افراد مشکل پيدا می کند تمام انرژی و وقت دولت را هم صرف اين اختلاف می کند.»
عيسی سحرخيز نيز با تائيد این آغاز زود هنگام رقابت های انتخاباتی گفت:« اين که توقيف روزنامه همشهری در ساعتی غير اداری رخ داده است، نشان می دهد که آقای احمدی نژاد از همه ابزارهای ممکن خود برای حذف رقبای انتخاباتی اش استفاده می کند.»
