لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۶:۵۶

فعالیت‌های اقتصادی سپاه تا چه اندازه شفاف است؟


محمود احمدی‌نژاد در جمع فرماندهان قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا، بازوی اقتصادی سپاه پاسداران
محمود احمدی‌نژاد در جمع فرماندهان قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا، بازوی اقتصادی سپاه پاسداران
معاون حقوقی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به تازگی گفته است که فعالیت‌های اقتصادی این نهاد نظامی، شفاف است و به دستور آیت‌الله خامنه‌ای صورت می‌گیرد.

سرتیپ پاسدار محمدرضا یزدی، در گفت‌وگو با خبر آنلاین، همچنین یادآور شده است که تاکنون از سوی هیچ یک از نهادهای نظارتی و حتی مخالفان درخواستی برای تحقیق و تفحص از فعالیت‌های اقتصادی سپاه نشده است.

سرتیپ محمدرضا یزدی، معاون حقوقی و امور مجلس سپاه پاسداران، گفته است اگر کسی بگوید فعالیت‌های اقتصادی سپاه شفاف نیست، یا مغرض است یا بی‌اطلاع.

اما مهرداد عمادی، مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا در وین، یکی از صاحب نظرانی است که معتقد است این گونه نیست. او در این باره به رادیو فردا می‌گوید: «ما در دو سال اخیر می‌بینیم پروژه‌هایی که سپاه موفق شده بگیرد از طریق مناقصه‌هایی نبوده که شرایط قرارداد اعلام شده و بهای تمام شده آن مشخص باشد یا بعد از پایان کار پروژه‌ها ارزیابی شود. اکنون پنج قرارداد بزرگ که سپاه در چهارچوب پروژه‌های راه‌سازی، راه آهن، پارس جنوبی و بنادر گرفته است هیچکدام از طریق مناقصه‌های رقابتی نبوده بلکه به طور مستقیم و خارج از روال معمول اقتصادی- تجاری به سپاه داده شده است.»

سپاه پاسداران پس از پایان جنگ ایران و عراق و در دوره فرماندهی محسن رضایی، وارد فعالیت‌های اقتصادی گسترده شد. محسن رضایی بعدها دلیل فعالیت اقتصادی سپاه و ورود خودش به حوزه اقتصاد را چنین توضیح داد: «من احساس خطر می‌کردم. بعد از جنگ علت این که رفتم از مهندسی مکانیک تغییر رشته دادم به اقتصاد، این بود که به محض این که جنگ تمام شد من بحران آینده ایران را اقتصاد می‌دانستم. مرتب روی اقتصاد کار کردم و نگران اقتصاد و مدیریت کشور بودم.»

با چنین نگرشی از سوی فرماندهان ارشد، سپاه پاسداران طی ۲۳ سالی که از پایان جنگ ایران و عراق گذشته است قراردادهای بسیاری را در حوزه‌های نفت و گاز، ساخت نیروگاه، سد و جاده به دست آورده است که مهم‌ترین این قراردادها را می‌توان قرارداد ۲۱ میلیارد دلاری در حوزه گازی پارس جنوبی دانست.

محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهوری ایران، در مراسم واگذاری این قرارداد به مدیران و فرماندهان قرارگاه خاتم‌الانبیای سپاه چنین گفت: «جلسه امروز یک فریاد بلند است از عمق وجدان ملت ایران که ما می‌توانیم و ما روی پای خودمان ایران را خواهیم ساخت. ۲۱ هزار میلیارد تومان منابع داخلی است، شاید اگر در گذشته این بحث مطرح می‌شد خیلی‌ها باور نمی‌کردند و می‌گفتند مگر می‌شود ملت ایران چنین ثروتی داشته باشد و بشود از منابع داخلی چنین کارهای بزرگی را انجام داد. می‌بینیم که شد. اتفاقاً از قراردادهایی است که ما نگران منابع مالی آن نیستیم. امروز با قیمت‌های معمولی پیمانکارهای خودمان قرارداد بستند و منابعش به لطف خدا از داخل کشور تأمین خواهد شد.»

اکنون سرتیپ یزدی، معاون حقوقی سپاه، در تازه‌ترین مصاحبه خود گفته است که سپاه فقط در قراردادهایی وارد می‌شود که شرکت‌های داخلی توان ورود به آن را نداشته باشند.

پیش از این سرلشگر محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه، نیز این موضوع را مورد تأکید قرار داده و گفته بود: «فعالیت‌های اقتصادی سپاه در عرصه‌هایی است که شرکت‌های دیگر بخش خصوصی یا دولتی قادر نیستند آن را انجام دهند.»

با وجود چنین تأکیدهایی از سوی فرماندهان سپاه، مهرداد عمادی معتقد است عملکرد اقتصادی سپاه در عمل به شرکت‌های بخش خصوصی آسیب زده است. وی در این زمینه می‌گوید: «به نظر من پرهجمه‌ترین بخش ورود سپاه به اقتصاد بوده است. سپاه به اسم خصوصی شدن وارد پروژه‌های شد که توسعه فعالیت‌های اقتصادی بخش خصوصی نبود، بلکه خارج کردن شرکت‌های بخش خصوصی از معاملات بزرگ کشور بود. اکنون در پروژه‌های ساختمانی، راه سازی، بندرسازی، ساخت فرودگاه و تجارت خارجی کاری که سپاه کرده این است که نیروهایی که در بخش خصوصی دهه‌ها سرمایه‌گذاری کرده بودند تا توانایی اجرای این فعالیت‌ها را کسب کنند و به کشور کمک کنند در توسعه اقتصادی و صنعتی، این نیروها به کلی مجبور شدند از فعالیت‌های تجاری بزرگ خارج شوند. در بعضی مواقع سپاه عملاً از قدرت سیاسی- امنیتی خود استفاده کرده و بخش خصوصی را با تهدیدهای مستقیم یا غیرمستقیم از فعالیت‌های اقتصادی خارج کرده است.»

با وجود انتقاداتی از این دست، معاون حقوقی سپاه پاسداران در مصاحبه اخیر خود تأکید کرده که در واگذاری شرکت‌هایی مانند مخابرات به سپاه هیچ ابهامی وجود ندارد و سپاه کاملاً در کار اقتصادی خود شفاف است.
XS
SM
MD
LG