لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۳:۲۳

آیا جنگ سرد بین ایران و عربستان تشدید خواهد شد؟


ملک عبدالله پادشاه عربستان (راست) در کنار محمود احمدی‌نژاد و هوگو چاوز
ملک عبدالله پادشاه عربستان (راست) در کنار محمود احمدی‌نژاد و هوگو چاوز
هفته‌نامه تایم در تحلیلی به تأثیر اتهامات مربوط به توطئه ایران ترور سفیر عربستان بر روابط تهران و ریاض پرداخته و در مقدمه به مورد بحرین اشاره می‌کند. جایی که نیروهای عربستان سعودی تحت عنوان مقابله با نفوذ و تحریکات حکومت ایران به کمک حکومت محلی شتافتند تا بتوانند اعتراضات مخالفان را سرکوب کند.

حکومت ایران هیچگاه به شکل علنی از شورشیان بحرین حمایت نکرده است ولی برای همه ناظران این نکته روشن است که بحرین به نقطه جدیدی از کشمکش‌های دو قدرت بزرگ و نفتی منطقه بدل شده است. در گذشته نیز رقابت‌های دو کشور در لبنان و عراق و حتی سوریه، گاه به مرز بحران رسیده است. ولی تمام این موارد بحران تا چند روز پیش که مقامات آمریکا ایران را به توطئه برای ترور سفیر عربستان متهم کردند همواره در پشت درهای بسته بود.

اکثر کارشناسان خاورمیانه تأکید دارند که همواره در مناسبات ایران و عربستان تنش وجود داشته ولی طرح این اتهام جدی می‌تواند تنش در مناسبات دو کشور را وارد مرحله جدیدی بکند. به خصوص براساس ذهنیتی که در میان اعراب خلیج فارس در مورد ایران و اهداف منطقه ای آن وجود دارد، بسیاری ممکن است این ماجرا را تشدید اقدامات تعرضی ایران تلقی کرده و از این بابت به شدت نگران شده و دست به مقابله بزنند.

تحلیلگر هفته‌نامه تایم با یادآوری مناسبات دو کشور ایران و عربستان می‌نویسد که تا زمان وقوع دو حمله نظامی به عراق که عربستان به شکل فعالی در کنار آمریکا ایستاد، حاکمان ریاض در برابر اعمال قدرت ایران در سطح منطقه واکنش شدیدی نشان نمی‌دادند. قدرت‌گیری شیعیان در عراق تعادل قوا را تا حدی به نفع ایران تغییر داده ولی با این وجود دولت عربستان به شکلی بی سروصدا با گسترش نفوذ ایران مقابله می‌کرد.

کارشناسان معتقدند که روش کار دولت عربستان در پیشبرد جنگ سرد با ایران همواره اقدامات و یارگیری در پشت صحنه بوده و در مقابل اتهام مربوط به دخالت ایران در توطئه ترور سفیر آن کشور نیز بعید است که عربستان با اقدام مشابهی دست به تلافی‌جویی بزند. روش عربستان دادن کمک مالی و پول بیشتر به متحدان و گروه‌های وابسته به خود خواهد بود تا با نفوذ ایران و اقمار آن مقابله کنند.

تحت تأثیر تشدید جنگ سرد میان عربستان و ایران، کشورهای منطقه ممکن است مجبور شوند که در حمایت از یکی از این دو دولت موضع آشکارتری بگیرند. در حقیقت دو اردوی بزرگ در منطقه تشکیل خواهد شد یکی زیر پرچم ایران و دیگری زیر پرچم عربستان. برخی از تحلیلگران یادآوری می‌کنند که میزان خصومت عربستان با ایران تا آن حد شدید است که مقامات آن کشور حاضر هستند حتی با کشوری نظیر اسرائیل برای مقابله با ایران وارد مذاکره و همسویی شوند.

تحلیلگر تایم یادآوری می‌کند که کشف و خنثی نمودن توطئه ترور سفیر عربستان در عین حال می‌تواند مناسبات سرد میان واشنگتن و ریاض را بهبود ببخشد. دولت عربستان مسلماً از آمریکا خواهد خواست که موضع سختگیرانه‌تری در مورد ایران در پیش بگیرد. البته تشدید فشارهای آمریکا به ایران به کاهش تنش در منطقه بحرانی خاورمیانه کمکی نخواهد کرد. در شرایطی که کشورهای عربی درگیر بحران سیاسی و تظاهرات مخالفان هستند بروز یک جنگ غیرمستقیم بین ایران و عربستان اوضاع منطقه را بحرانی‌تر و احتمالاً جنبش‌های سیاسی را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد.

تا جایی که به آخرین مورد از میدان زورآزمایی عربستان و ایران بر می‌گردد ، در بحرین سرکوب مخالفان هنوز ادامه دارد. با وجود آنکه تانک‌های عربستان از خیابان‌های شهر منامه خارج شده‌اند ولی اکثر شب‌ها در محلات شیعه‌نشین بین معترضان و مأموران امنیتی بحرین برخوردهایی روی می‌دهد. در اوج تظاهرات مخالفان در ماه‌های بهار امسال تلویزیون دولتی بحرین که مهم‌ترین ابزار تبلیغاتی ضد شیعیان است شایعات متعددی را در مورد دخالت ایران و حتی ارسال قایق‌های حامل اسلحه برای مخالفان منتشر می‌کرد.

کارشناسان معتقدند که تحت تأثیر تشدید جنگ سرد بین ایران و عربستان مسلماً فضای بحرین بحرانی باقی خواهد ماند. در ماه‌های اخیر حکومت بحرین به صدور احکام زندان و مجازات‌های سخت برای مخالفان ادامه داده است و اکنون حکومت عربستان به حاکمان بحرین فشار خواهد آورد که در برابر معترضان شیعه به هیچ وجه عقب‌نشینی و یا مصالحه نکند. اگر مناسبات ریاض و تهران خصمانه‌تر شود بدون شک اوضاع بحرین بدتر خواهد شد و شیعان و اعتراضات سیاسی آنها به شکل شدیدتری سرکوب خواهند شد.
XS
SM
MD
LG