وزارت خزانهداری آمریکا روز چهارشنبه ششم تیرماه تعلیق بخشی از تحریم‌های ایران که در برجام روی آن توافق شده بود را باطل اعلام کرد. واشینگتن در نخستین گام مجوز فروش هواپیماهای تجاری (با قطعات و مالکیت آمریکایی) به ایران را لغو کرد.
ایران و گروه پنج به علاوه یک در تیرماه سال ۱۳۹۴ پس از دو سال مذاکره بر سر فعالیت‌های هسته‌ای تهران به توافق رسیدند.
مطابق این توافق بین‌المللی که «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) نام گرفت، ایران در مقابل لغو تحریم‌های هسته‌ای و خروج پرونده‌اش از شورای امنیت فعالیت‌های اتمی‌اش را محدود کرد.
با این حال دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، روز ۱۸ اردیبهشت امسال همان‌طور که وعده داده بود از این توافق خارج شد و اعلام کرد شدیدترین تحریم‌ها را علیه ایران اعمال خواهد کرد.
در راستای این سیاست، وزارت خزانهداری آمریکا روز چهارشنبه مجوز فروش هواپیماهای تجاری به ایران را لغو کرد. بر این اساس، شرکت‌هایی که از قطعات آمریکایی برای ساخت هواپیما استفاده می‌کنند یا دارای مالکیت آمریکایی هستند حق فروش هواپیما به ایران را از دست می‌دهند.
این وزارتخانه همچنین مجوز شرکت‌های آمریکایی برای واردات فرش، پسته و خاوریار ایران را لغو کرده است.
در این اطلاعیه به شرکت‌هایی که در هرکدام از موارد فوق با ایران همکاری دارند هشدار داده شده که تا ۱۵ مرداد (ششم اوت) امسال فعالیت‌های خود را متوقف کنند یا مشمول تحریم‌های آمریکا خواهند شدند.
سه ماه دیگر بخش دیگری از مجوزهای آمریکا که واردات نفت از ایران را ممکن می‌سازد لغو خواهد شد.
با لغو مجوزهایی که روز چهارشنبه صورت گرفت، فروش ۸۰ فروند هواپیمای بوئینگ و ۹۷ فروند ایرباس و همچنین ۱۲ فروند آی‌تی‌آر به ایران منتفی خواهد شد مگر اینکه این شرکت‌ها بتوانند از دولت دونالد ترامپ معافیت بگیرند.
از ماه مه و زمانی که دولت آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران خارج شد این تصمیم واشینگتن قابل پیش‌بینی بود.
دونالد ترامپ بارها گفته بود برجام، یکی از موفقیت‌های مهم باراک اوباما در عرصه سیاست بین‌المللی، بدترین توافقی است که تاکنون آمریکا پذیرفته است، چون در قبال دریافت امتیازات اندکی از ایران به آن کشور امتیازات فراوانی داده است. دونالد ترامپ در عین حال شکایت داشت که برجام اقدامات زیان‌بار غیرهسته‌ای ایران را محدود نکرده است.
سایر امضاء‌کنندگان برجام شامل بریتانیا، فرانسه، آلمان، روسیه و چین از خروج آمریکا از این توافق که آن را در معرض شکست قرار داده است، انتقاد کرده‌اند. دولت ترامپ اقدامات برای انزوای تهران و مسدود کردن دسترسی اقتصاد نابسامان ایران به بازارهای مالی و شبکه بانکی بین‌المللی را افزایش داده است.
واشینگتن روز سه‌شنبه اعلام کرد که به سایر کشورها فشار می‌آورد تا روز چهارم نوامبر (۱۳ آبان) واردات نفت خود از ایران را به صفر برسانند. این در حالی است که آمریکا قبلا گفته بود این کشورها باید واردات نفت از ایران را کاهش دهند چون طبق تحریم‌های ایالات متحده همه نقل‌وانتقال‌ها بین بانک مرکزی کشورهای ديگر با بانک مرکزی ایران ممنوع است.
یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا که نخواست نامش فاش شود، در این زمینه گفت که در حال حاضر هیاتی متشکل از مقامات وزارت خارجه و شورای امنیت ملی آمریکا برای انتقال این پیام در اروپا هستند.
او گفت دولت آمریکا در همکاری با کشورهای نفتی حوزه خلیج فارس تلاش خواهد کرد که تولید نفت را افزایش دهند تا بازار جهانی با کمبود روبرو نشود.
طبق اطلاعات آژانس انرژی آمریکا برخی از متحدان نزدیک واشینگتن از جمله هند و کره جنوبی وارد کننده نفت ایران هستند. ترکیه و ژاپن نیز حجم قابل توجهی از نفت مورد نیاز خود را از ایران تامین می‌کنند. بزرگترین خریدار نفت ایران در سال گذشته چین بوده است.
در همین حال، نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل که به هند سفر کرده است، روز چهارشنبه در دیدار با نارندرا مودی نخست‌وزیر این کشور از اهمیت قطع وابستگی هند به نفت ایران سخن گفت.
هند از واردکنندگان عمده نفت ایران در آسیا است.
