یکی از اولویت‌های ایران طی دو دهه گذشته، همواره موضوع افزایش ضریب بازیافت از میدان‌های نفت و گاز کشور بوده است.
ذخایر کشف‌شده نفت ایران هم‌اکنون حدود ۸۰۰ میلیارد بشکه است، اما این رقم در آمارهای بین‌المللی و خود ایران حدود ۱۵۸ میلیارد بشکه عنوان می‌شود، چرا که در حالت عادی، تنها بخش کوچکی از ذخایر نفت یک میدان قابل برداشت است. با توجه به آمارهای یاد شده در بالا، عملا ضریب بازیافت نفت ایران حدود ۲۰ درصد باقی مانده است.
بر اساس گزارش‌ها، در برنامه چهارم توسعه که قرار بود ضریب برداشت نفت تا یک درصد افزایش پیدا کند اما هیچ پیشرفتی انجام نشد. در ماده ۱۳۰ برنامه پنجم توسعه نیز که تا سال ۱۳۹۴ در نظر گرفته شده است، میزان افزایش ضریب برداشت حدود یک درصد عنوان شده است. ایران عملا تاکنون موفقیتی در این زمینه نداشته است.
سعید حافظی، مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره، شنبه ۲۸ شهریورماه اعلام کرد که «میادین نفتی فلات قاره ضریب تخلیه از ۳ دهم درصد در میدان رسالت تا ۲۰ درصد در میدان هنگام متفاوت است. تمام مطالعات و هدفگذاری‌ها صورت گرفته تا بتوانیم در مجموع افزایش تولید ۴۰۰ هزار بشکه‌ای داشته باشیم البته باید توجه کرد که این ۴۰۰ هزار بشکه به میزان فعلی تولید اضافه نمی‌شود چرا که سالانه ۱۰ الی ۱۲ درصد کاهش طبیعی تولید داریم».
بیش از ۸۰ درصد از میادین نفتی ایران در نیمه دوم عمر خود قرار دارند و بنا به ارزیابی اداره اطلاعات انرژی آمریکا، سالانه ۸ تا ۱۲ درصد از تولید آنها به‌خاطر افت طبیعی فشار مخازن نفت کم می‌شود.
ایران برای کند کردن آهنگ افت تولید نفت این میادین، سالانه ۳۴ میلیارد متر مکعب گاز به آنها تزریق می‌کند، اما این رقم بسیار کم است و بنا به ارزیابی وزارت نفت باید دو برابر شود.
هم‌اکنون یکی از چالش‌های مهم ایران برای بازگشت به حجم تولید نفت به میزان قبل از تحریم‌ها (افزایش روزانه یک میلیون بشکه تولید نفت)، افت تولید نفت در میادین فعال کنونی است.
در این میان، اخیرا در سایه توافق جامع هسته‌ای و امید به لغو تحریم‌ها، ایران نیز امیدوار شده است که برنامه‌های عقب‌افتاده خود برای افزایش ضریب بازیافت نفت و ازدیاد برداشت را عملیاتی کند.
امیرحسین زمانی‌نیا، معاون امور بین‌الملل و بازرگانی وزیر نفت، ۱۸ شهریورماه و به دنبال ورود یک هیات بزرگ اتریشی به تهران، از آمادگی شرکت نفتی «او.ام.وی» اتریش برای همکاری با ایران پس از تحریم‌ها خبر داد و گفت که اتریش آماده همکاری برای افزایش برداشت از مخازن نفتی ایران است.
پس از دیدار بیژن زنگنه وزیر نفت ایران و راینر زله مدیرعامل شرکت او.ام.وی، مهم‌ترین محور این مذاکرات در رسانه‌های ایران «برداشت بیشتر از مخازن» عنوان شد. به گفته زمانی‌نیا «این شرکت اعلام آمادگی کرد ضریب برداشت از مخازن نفت و گاز ایران را با به‌کارگیری تکنولوژی‌های جدید به دو برابر میزان فعلی برساند».
البته افزایش دو برابری ضریب برداشت موضوع چندان راحتی نیست و نیاز به ده‌ها میلیارد دلار سرمایه‌گذاری دارد؛ موضوعی که از عهده شرکت «او.ام.وی» خارج است، چرا که این شرکت طی سال‌های اخیر در مجموع سالانه حدود ۴ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری انجام می‌داد که به‌خاطر افت قیمت‌ها نفت آن را تا سه سال آینده به کمتر از ۳ میلیارد دلار خواهد رساند.
از طرفی طی گفت‌وگویی که شنبه ۲۸ شهریورماه با رابرت لشنر سخنگوی شرکت نفت و گاز «او. ام..وی» داشتم، این شرکت اگرچه مذاکرات با ایران را آغاز کرده و به گفته وی، تحولات پیرامون ایران را به دقت بررسی می‌کند، اما هنوز به تصمیم نهایی برای ورود دوباره به ایران نگرفته است.
لشنر می‌گوید که بعد از تحریم‌ها این شرکت دفتر خود در تهران را نبست، اما کماکان منتظر لغو تحریم‌ها و وضعیت بعد از آن است.
بر اساس گزارش بریتیش پترولیوم، طی سال‌های گذشته متوسط ضریب بازیافت میادین نفت جهان حدود ۳۵ درصد بوده است. به عبارتی، ایران حتی با افزایش دو برابری ضریب بازیافت نفت، تقریبا به سطح کنونی متوسط جهانی خواهد رسید.
ارزیابی شرکتی بریتیش پترولیوم این است که افزایش ۱۰ درصدی ضریب بازیافت نفت به معنی امکان استخراج هزار میلیارد بشکه نفت اضافی موجود در میادین کشف شده جهان است.
ایران هم‌اکنون بیش از ۹ درصد از کل ذخایر نفت متعارف قابل استخراج جهان را در اختیار دارد. با قیمت‌های کنونی نفت، افزایش هر یک درصد ضریب برداشت، حدود ۸۰ تا ۱۰۰ میلیارد دلار درآمد اضافی از استخراج نفت برای ایران خواهد داشت.
