معاون وزیر خارجه ایران در دیدار با معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا،حمله هوایی روز شنبه در صنعا را نشاندهنده سیاست «عقیم و شکست خورده» عربستان سعودی در یمن خواند و موفقیت «راه حل سیاسی» در سوریه را نیازمند «همراهی غالب بازیگران موثر خارجی» دانست.
در همین حال وزیر خارجه ایران در نامهای به دبیرکل سازمان ملل، عربستان سعودی را به نقش داشتن در حمله هوایی روز شنبه در صنعا متهم و « خشم و انزجار شدید» دولت جمهوری اسلامی ایران را نسبت به این حمله اعلام کرد.
به گزارش خبرگزاری ایسنا، حسین جابری انصاری، معاون عربی و آفریقایی وزارت خارجه ایران، که برای گفتوگو پیرامون درباره یمن و سوریه به بروکسل سفر کرده است، روز یکشنبه، ۱۸ مهر، با هلگا اشمید، معاون هماهنگکننده سیاست خارجی اتحادیه اروپا، دیدار کرد.
آقای جابری انصاری دراین دیدار بمباران روز شنبه در صنعا و کشته و مجروح شدن صدها تن را «نماد سیاست عقیم و شکستخورده عربستان در یمن و منطقه»خواند.
وی اضافه کرد: «نباید با فجایع انسانی برخورد دوگانه داشت و به دلیل آنکه کشتار مردم مظلوم و بیدفاع یمن از بعد امنیتی و آوارگان تبعات فوری مستقیمی برای اتحادیه اروپا ندارد، آن را مورد کمتوجهی یا بیتوجهی قرار داد».
حمله هوایی روز شنبه به مجلس ترحیم شیخ علی الرویشان، پدر وزیر کشور دولت حوثیها، به کشته شدن بیش از ۱۴۰ نفر و مجروح شدن ۵۲۵ نفر منجر شد.
در حالی که حوثیها انگشت اتهام را به سوی ائتلاف عربی به رهبری عربستان بردهانداین ائتلاف انجام حمله هوایی در این منطقه را رد کرده و گفته است که آمادگی دارد به همراه آمریکا تحقیقاتی را در مورد علل این حادثه انجام دهد.
ائتلاف عربی تحت رهبری عربستان، تنها طرف درگیریهای یمن است که در مقابله با طرف دیگر از جنگنده استفاده میکند و گرچه هنوز ماهیت این حمله به طور کامل روشن نشده اما در پی آن آمریکا اعلام کرده در حمایتش از این ائتلاف بازنگری خواهد کرد.
مقامات ایرانی نیز عربستان سعودی را به دست داشتن در این حمله متهم کردهاند.
پیشتر سازمان عفو بینالملل در روز ۱۹ سپتامبر با صدور بیانیهای از آمریکا و بریتانیا خواسته بود که ارسال سلاح به ائتلاف عربی به رهبری عربستان را که یمن را بمباران میکند، متوقف کنند. بنا برگزارش این سازمان، در ماه اوت در حمله به بیمارستانی که تحت پوشش پزشکان بدون مرز، بود، از بمب ساخت آمریکا استفاده شده بود.
نامه ظریف به دبیرکل سازمان ملل
در همین حال محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در نامهای به دبیر کل سازمان ملل متحد «خشم و انزجار شدید دولت جمهوری اسلامی ایران را نسبت به حمله هوایی «هواپیماهای عربستان سعودی» به صنعا، پایتخت یمن، ابراز کرد.
آقای ظریف در این نامه تاکید کرد که نه تنها عربستان سعودی بلکه کشورهای غربی که از ائتلاف به رهبری این کشور حمایت می کنند،«مسئول جنایات جنگی صورت گرفته در یمن طی یک سال و نیم گذشته هستند و باید در قبال آن پاسخگو باشند».
وزیر خارجه ایران همچنین از دبیر کل سازمان ملل خواست تا امکان اعزام یک هواپیما حامل کمک های انسان دوستانه از ایران به صنعا را فراهم کند.
به باور برخی از کارشناسان، رقابتهای منطقهای ایران و عربستان سعودی در جریان درگیریهای یمن و سوریه، به جنگ نیابتی میان دو کشور بدل شده است.
تهران متهم به تامین اسلحه برای شورشیان حوثی در یمن است و عربستان سعودی از سال ۲۰۱۵ با تشکیل ائتلافی نظامی علیه حوثیها، از عبدربه منصور هادی،رئیس جمهوری این کشور، حمایت میکند.
در سوریه نیز عربستان سعودی از مخالفان بشار اسد حمایت میکند و مقامات ایران باقی ماندن آقای اسد تا پایان دوره ریاست جمهوری خود در قدرت، یعنی تا سال ۲۰۲۱را «خط قرمز» جمهوری اسلامی خواندهاند.
درهمین حال معاون وزیر خارجه ایران در دیدار با معاون سیاست خارجی اتحادیه اروپا تنها راه پایان بحران سوریه را «راه حل سیاسی» دانست.
به گفته آقای جابری انصاری، موفقیت «راه حل سیاسی» نیازمند «همراهی غالب بازیگران موثر خارجی» ،« توافق پیرامون اصول کلی حل و فصل بحران»، و «انجام گفتگوهای جدی سوری - سوری» است.
براساس این گزارش، خانم اشمید نیز در این دیدار گفت که با دیدگاه ایران مبنی بر اینکه بحران سوریه راهحل نظامی ندارد و همه باید کمک کنند تا راه حل سیاسی شکل بگیرد، موافق است.
تلاشهای بین المللی برای حل بحران سوریه تاکنون ناکام مانده است.
روز یکشنبه نیز روسیه طرح فرانسه برای پایان دادن به حملات هوایی و زمینی به حلب را در شورای امنیت سازمان ملل وتو کرد و ساعاتی بعد تلاش این کشور برای ارائه قطعنامهای جایگزین در شورای امنیت سازمان ملل، به دلیل کسب نکردن حداقل رأی مورد نیاز، ناکام ماند.
در حلب نیروهای دولتی سوریه با حمایت حملات هوایی روسیه و نیز پشتیبانی ایران، در تلاش برای تصرف بخش شرقی شهر هستند که در کنترل نیروهای مخالف بشار اسد است.
پیشتر استفان دیمیستورا، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه، درباره تکرار فاجعهای مشابه رواندا یا سربرنیتسا در مناطق تحت کنترل مخالفان دولت سوریه در شهر حلب هشدار داده بود.