حسن روحانی رئیس جمهوری ایران روز پنجشنبه چهارم مهرماه در اجلاس خلع سلاح هستهای در مجمع عمومی سازمان ملل سخنرانی کرد و خواستار امحای سلاح‌های اتمی شد.
روحانی که غربی‌ها از روش او به عنوان «تهاجم دلربایانه» یاد می‌کنند، در این نشست خواستار امحای کامل سلاح‌های هستهای در جهان و توقف تهدید کشورها به حمله اتمی شد.
رئیس جمهوری ایران همچنین خواستار آن شد که اسرائیل سلاح‌های اتمی خود را کنار بگذارد.
وی گفت: «حوادث هولناک هیروشیما و ناکازاکی عزم ما را در جلوگیری از تکرار چنان ویرانی و کشتاری که زبان از بیان آن قاصر است، مصمم‌تر ساخت.»
رئیس جمهوری ایران وجود هزاران سلاح هستهای در زرادخانه‌های کشورها را «بزرگترین تهدید علیه صلح» برشمرد و گفت «اقدامات انجام شده برای خارج ساختن سلاح‌های هستهای از حالت آماده‌باش و پرتاب، یا کاهش تعداد این گونه سلاح‌ها نباید جایگزین امحای کامل آنها قلمداد شود».
وی هرگونه استفاده از سلاح‌های هستهای را نقض منشور ملل متحد و جنایت علیه بشر دانست و گفت: «هرگونه استفاده از سلاح هستهای، نقض منشور ملل متحد و جنایت علیه بشریت است. آن دسته از راهبردهای نظامی و امنیتی که چنین کاربردهایی را توجیه می‌کنند، غیرقابل پذیرش‌اند.»
به گزارش ایرنا، رئیس جمهوری ایران در عین حال خواستار توقف تهدید کشورهای غیر هستهای با استفاده از سلاح‌های اتمی، شد و تصریح کرد: «نوسازی این‌گونه سلاح‌ها هم، اثر تلاش برای امحای کامل آنها را خنثی می‌کند و باید متوقف شود. به همین دلایل، تنها راه رفع تهدید این سلاح‌ها، امحای کامل آنهاست.»
شماری از کشورهای دارای اتمی از جمله آمریکا در عین اینکه از زرداخانه‌های اتمی خود کاسته‌اند آنها را مدرن کرده‌اند.
روحانی که به عنوان رئیس جنبش عدم تعهد نیز سخن می‌گفت از کشورهایی که داوطلبانه سلاح‌های اتمی خود را کنار گذاشته‌اند قدردانی کرد و گفت: «همچنین می‌خواهم به نقش اساسی مناطق عاری از سلاح‌های هستهای، در روند خلع سلاح هستهای و صلح و امنیت بین‌المللی اذعان کنم. بدین جهت، لازم می‌دانم از نقش تعیین کننده کشورهای غیرهستهای، به‌ویژه کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها که بخش عمده اعضای این مناطق را، تشکیل می‌دهند، تمجید کنم.»
روحانی تصریح کرد: «از طرف جنبش غیرمتعهدها، از همه کشورهای هستهای می‌خواهم تا پروتکل‌های الحاقی به همه معاهدات مربوط به ایجاد این مناطق را تصویب کرده، هرگونه تحفظ یا اعلامیه‌های تفسیری که با هدف و منظور آنها در تعارض باشد، ملغی ساخته و وضعیت غیرهستهای این مناطق را، محترم شمارند. در همین راستا، مصرانه از دولت‌های هستهای می‌خواهم نسبت به امضای هر چه سریع‌تر و بدون تحفظ پروتکل مربوط به معاهده منطقه عاری از سلاح‌های هستهای، منطقه جنوب شرق آسیا و اسناد مربوطه به آن، مبادرت کنند.»
رئیس جمهوری ایران در ادامه مشخصا به اسرائیل اشاره کرد و خواستار برچیدن سلاح‌های هستهای این کشور شد.
روحانی گفت: «حدود چهار دهه تلاش بین‌المللی برای ایجاد منطقه عاری از سلاح هستهای در خاورمیانه، متاسفانه با ناکامی مواجه شده است. اتخاذ گام‌های عملی عاجل برای ایجاد چنین منطقه‌ای ضروری است. اسرائیل به عنوان تنها غیر عضو پیمان منع اشاعه هستهای در این منطقه، باید بدون هیچ گونه تاخیری به این معاهده بپیوندد تا همه فعالیت‌های هستهای در منطقه، تحت پادمان‌های جامع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز قرار گیرد.»
اسرائیل تاکنون به طور رسمی از اعلام نکرده که دارای سلاح هستهای است اما باور عمومی این است که اسرائیل دارای دهها کلاهک اتمی است. با این حال اهود اولمرت نخست‌وزیر وقت اسرائیل در سال ۲۰۰۶ در گفت‌وگو با یک شبکه آلمانی تلویحا گفت که این کشور دارای سلاح هستهای است. اقدامی که با انتقاد سیاستمداران اسرائیلی مواجه شد.
رئیس جمهوری ایران در ادامه گفت که دولت‌های غیرمتعهد عضو پیمان منع اشاعه هستهای مصرانه خواستار برگزاری فوری کنفرانس ایجاد منطقه عاری از سلاح‌های هستهای و دیگر سلاح‌های کشتار جمعی در خاورمیانه، با مشارکت همه کشورهای این منطقه هستند تا از هرگونه پیامد ناخواسته‌ای در این زمینه، پیشگیری گردد.
حسن روحانی در بخش دیگری از سخنان خود سه پیشنهاد مطرح کرد: «اول، آغاز هر چه سریع‌تر مذاکرات در کنفرانس خلع سلاح در خصوص کنوانسیون جامع سلاح‌های هستهای به منظور منع در اختیار داشتن و مالکیت، توسعه، تولید، به دست آوردن، آزمایش، انباشت، انتقال، استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح‌های هستهای و فراهم کردن زمینه امحای کامل آنها.»
وی افزود: «دوم، تعیین روز ۲۶ سپتامبر هر سال به عنوان روز بین‌المللی امحای کامل سلاح‌های هستهای. در این راستا من از همه کشورها و جامعه مدنی، دانشگاه‌ها و مراکز علمی و رسانه‌های جمعی می‌خواهم دست به دست هم دهند تا این آرمان والا تحقق یابد.»
رئیس جمهوری در پیشنهاد سوم خود خواستار سوم، برگزاری یک کنفرانس بین‌المللی در سطح مقامات عالی‌رتبه در ۵ سال آینده، به منظور ارزیابی پیشرفت‌های حاصله در خصوص خلع سلاح هستهای شد.
روحانی با بیان اینکه «هیچ دست پاکی، برای در اختیار داشتن این سلاح‌های ناپاک وجود ندارد» خواستار اختصاص منابع مالی این سلاح‌ها به «توسعه و امحای فقر، بی‌سوادی و بیماری‌ها» شد.
رئیس جمهوری ایران در پایان گفت: «بیایید جهانی عاری از سلاح هستهای را برای نسل‌های آینده به یادگار بگذاریم. این حق آنها و مسئولیت ماست. بیایید نشان دهیم که ما ملل متحد هستیم: مللی متحد در راه صلح.»
ایران عضو پیمان منع گسترش سلاح‌های هستهای است اما آژانس هنوز صلح‌آمیز بودن برنامه اتمی‌اش را تایید نکرده است.
روحانی در نیویورک گفته است که مناقشه هستهای ایران وضعیت باخت-باخت است و او می‌خواهد در سه تا شش ماه آینده این مسئله حل شود.
در همین حال محمد جواد ظریف وزیر خارجه پیش از سخنرانی روحانی در فیس بوک خود نوشت، «روی کلمه به کلمه» متن این سخنرانی در چندین جلسه عدم تعهد مذاکره شده و علاوه بر نمایندگان ایران بیش از ۱۰۰ نمایندگی دیگر مشارکت کرده‌اند.
روحانی که غربی‌ها از روش او به عنوان «تهاجم دلربایانه» یاد می‌کنند، در این نشست خواستار امحای کامل سلاح‌های هستهای در جهان و توقف تهدید کشورها به حمله اتمی شد.
رئیس جمهوری ایران همچنین خواستار آن شد که اسرائیل سلاح‌های اتمی خود را کنار بگذارد.
وی گفت: «حوادث هولناک هیروشیما و ناکازاکی عزم ما را در جلوگیری از تکرار چنان ویرانی و کشتاری که زبان از بیان آن قاصر است، مصمم‌تر ساخت.»
رئیس جمهوری ایران وجود هزاران سلاح هستهای در زرادخانه‌های کشورها را «بزرگترین تهدید علیه صلح» برشمرد و گفت «اقدامات انجام شده برای خارج ساختن سلاح‌های هستهای از حالت آماده‌باش و پرتاب، یا کاهش تعداد این گونه سلاح‌ها نباید جایگزین امحای کامل آنها قلمداد شود».
وی هرگونه استفاده از سلاح‌های هستهای را نقض منشور ملل متحد و جنایت علیه بشر دانست و گفت: «هرگونه استفاده از سلاح هستهای، نقض منشور ملل متحد و جنایت علیه بشریت است. آن دسته از راهبردهای نظامی و امنیتی که چنین کاربردهایی را توجیه می‌کنند، غیرقابل پذیرش‌اند.»
به گزارش ایرنا، رئیس جمهوری ایران در عین حال خواستار توقف تهدید کشورهای غیر هستهای با استفاده از سلاح‌های اتمی، شد و تصریح کرد: «نوسازی این‌گونه سلاح‌ها هم، اثر تلاش برای امحای کامل آنها را خنثی می‌کند و باید متوقف شود. به همین دلایل، تنها راه رفع تهدید این سلاح‌ها، امحای کامل آنهاست.»
شماری از کشورهای دارای اتمی از جمله آمریکا در عین اینکه از زرداخانه‌های اتمی خود کاسته‌اند آنها را مدرن کرده‌اند.
روحانی که به عنوان رئیس جنبش عدم تعهد نیز سخن می‌گفت از کشورهایی که داوطلبانه سلاح‌های اتمی خود را کنار گذاشته‌اند قدردانی کرد و گفت: «همچنین می‌خواهم به نقش اساسی مناطق عاری از سلاح‌های هستهای، در روند خلع سلاح هستهای و صلح و امنیت بین‌المللی اذعان کنم. بدین جهت، لازم می‌دانم از نقش تعیین کننده کشورهای غیرهستهای، به‌ویژه کشورهای عضو جنبش غیرمتعهدها که بخش عمده اعضای این مناطق را، تشکیل می‌دهند، تمجید کنم.»
روحانی تصریح کرد: «از طرف جنبش غیرمتعهدها، از همه کشورهای هستهای می‌خواهم تا پروتکل‌های الحاقی به همه معاهدات مربوط به ایجاد این مناطق را تصویب کرده، هرگونه تحفظ یا اعلامیه‌های تفسیری که با هدف و منظور آنها در تعارض باشد، ملغی ساخته و وضعیت غیرهستهای این مناطق را، محترم شمارند. در همین راستا، مصرانه از دولت‌های هستهای می‌خواهم نسبت به امضای هر چه سریع‌تر و بدون تحفظ پروتکل مربوط به معاهده منطقه عاری از سلاح‌های هستهای، منطقه جنوب شرق آسیا و اسناد مربوطه به آن، مبادرت کنند.»
رئیس جمهوری ایران در ادامه مشخصا به اسرائیل اشاره کرد و خواستار برچیدن سلاح‌های هستهای این کشور شد.
روحانی گفت: «حدود چهار دهه تلاش بین‌المللی برای ایجاد منطقه عاری از سلاح هستهای در خاورمیانه، متاسفانه با ناکامی مواجه شده است. اتخاذ گام‌های عملی عاجل برای ایجاد چنین منطقه‌ای ضروری است. اسرائیل به عنوان تنها غیر عضو پیمان منع اشاعه هستهای در این منطقه، باید بدون هیچ گونه تاخیری به این معاهده بپیوندد تا همه فعالیت‌های هستهای در منطقه، تحت پادمان‌های جامع آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز قرار گیرد.»
اسرائیل تاکنون به طور رسمی از اعلام نکرده که دارای سلاح هستهای است اما باور عمومی این است که اسرائیل دارای دهها کلاهک اتمی است. با این حال اهود اولمرت نخست‌وزیر وقت اسرائیل در سال ۲۰۰۶ در گفت‌وگو با یک شبکه آلمانی تلویحا گفت که این کشور دارای سلاح هستهای است. اقدامی که با انتقاد سیاستمداران اسرائیلی مواجه شد.
رئیس جمهوری ایران در ادامه گفت که دولت‌های غیرمتعهد عضو پیمان منع اشاعه هستهای مصرانه خواستار برگزاری فوری کنفرانس ایجاد منطقه عاری از سلاح‌های هستهای و دیگر سلاح‌های کشتار جمعی در خاورمیانه، با مشارکت همه کشورهای این منطقه هستند تا از هرگونه پیامد ناخواسته‌ای در این زمینه، پیشگیری گردد.
حسن روحانی در بخش دیگری از سخنان خود سه پیشنهاد مطرح کرد: «اول، آغاز هر چه سریع‌تر مذاکرات در کنفرانس خلع سلاح در خصوص کنوانسیون جامع سلاح‌های هستهای به منظور منع در اختیار داشتن و مالکیت، توسعه، تولید، به دست آوردن، آزمایش، انباشت، انتقال، استفاده یا تهدید به استفاده از سلاح‌های هستهای و فراهم کردن زمینه امحای کامل آنها.»
وی افزود: «دوم، تعیین روز ۲۶ سپتامبر هر سال به عنوان روز بین‌المللی امحای کامل سلاح‌های هستهای. در این راستا من از همه کشورها و جامعه مدنی، دانشگاه‌ها و مراکز علمی و رسانه‌های جمعی می‌خواهم دست به دست هم دهند تا این آرمان والا تحقق یابد.»
رئیس جمهوری در پیشنهاد سوم خود خواستار سوم، برگزاری یک کنفرانس بین‌المللی در سطح مقامات عالی‌رتبه در ۵ سال آینده، به منظور ارزیابی پیشرفت‌های حاصله در خصوص خلع سلاح هستهای شد.
روحانی با بیان اینکه «هیچ دست پاکی، برای در اختیار داشتن این سلاح‌های ناپاک وجود ندارد» خواستار اختصاص منابع مالی این سلاح‌ها به «توسعه و امحای فقر، بی‌سوادی و بیماری‌ها» شد.
رئیس جمهوری ایران در پایان گفت: «بیایید جهانی عاری از سلاح هستهای را برای نسل‌های آینده به یادگار بگذاریم. این حق آنها و مسئولیت ماست. بیایید نشان دهیم که ما ملل متحد هستیم: مللی متحد در راه صلح.»
ایران عضو پیمان منع گسترش سلاح‌های هستهای است اما آژانس هنوز صلح‌آمیز بودن برنامه اتمی‌اش را تایید نکرده است.
روحانی در نیویورک گفته است که مناقشه هستهای ایران وضعیت باخت-باخت است و او می‌خواهد در سه تا شش ماه آینده این مسئله حل شود.
در همین حال محمد جواد ظریف وزیر خارجه پیش از سخنرانی روحانی در فیس بوک خود نوشت، «روی کلمه به کلمه» متن این سخنرانی در چندین جلسه عدم تعهد مذاکره شده و علاوه بر نمایندگان ایران بیش از ۱۰۰ نمایندگی دیگر مشارکت کرده‌اند.
