مقام‌های روس که در ابتدا افزایش حضور نظامی خود در سوریه را تکذیب می‌کردند، اکنون می‌گویند که هیچ‌گاه همکاری‌های فنی-نظامی میان مسکو و دمشق را پنهان نکرده‌اند و این همکاری محدود به ارسال تجهیزات نظامی و اعزام مستشارانی است که آماده‌سازی و آموزش این تجهیزات به ارتش سوریه را برعهده دارند.
اما شواهد فراوان صحت این گفته‌ها را زیر سئوال می‌برد. از جمله گازتا رو (Gazeta.ru)، بزرگ‌ترین پایگاه خبری اینترنتی روسیه، در گزارشی که با نام «فکر می‌کردیم به شرق اوکراین می‌رویم اما معلوم شد که به سوریه اعزام می‌شویم» منتشر کرد از تحت فشار گذاشتن گروهی از نیروهای قراردادی ارتش روسیه برای اعزام به سوریه خبر می‌دهد.
ولادیمیر درگاچف (Vladimir Dergachev) خبرنگاری که در تهیۀ این گزارش مشارکت کرده، به رادیو فردا می‌گوید که ظاهراً کرملین علاقۀ ویژه به جنگ ترکیبی پیدا کرده و پس از شرق اوکراین می‌خواهد این روش را در سوریه نیز بیازماید:
ولادیمیر درگاچف: «تاحدودی روش اعزام نظامیان روس به سوریه یادآور وضعیتی است که در شرق اوکراین داشتیم. یعنی از یگان‌های نظامی در سراسر روسیه گروه‌های ۱۰ تا ۲۰ نفره از بهترین‌ها گلچین و به پایگاهی مرزی منتقل می‌شوند: روستوف زمانی که به شرق اوکراین اعزام می‌شدند و اکنون که عازم سوریه‌اند نواراسیسک. در این پایگاه‌های مرزی از این افراد تقسیم می‌شوند و تا پیش از آن به آنها نمی‌گویند هدف از جابجایی چیست. در اصل، آنها هیچ وقت فرمان کتبی دریافت نمی‌کنند اما شفاهی به آنها گفته شده که به لاذقیه خواهند رفت و احتمال دارد در نبرد نیز شرکت کنند.
مشکل این است که در صورت عدم‌دریافت دستور کتبی، دولت هیچ تعهدی در مقابل نیروهای نظامی اعزامی خود حتی زمانی‌که آنها مجروح یا کشته می‌شوند ندارد و کسانی‌که تجربۀ جنگ در شرق اوکراین را دارند به‌خوبی از مشکلات احتمالی مطلع‌اند.
به همین دلیل گروهی از سربازانی که با ما تماس گرفتند اصرار داشتند که بدون دریافت امریه به منطقۀ جنگی نخواهند رفت.
این گروه مشکل دیگری هم داشت از این قرار که بدون معاینه و واکسیناسیون در دفترچه‌های پزشکی‌شان مهر خورده که آنها معاینه و واکسن شده‌اند و این بدان معناست که پزشکان ارتش دست‌کم در مورد این افراد تقلب کرده‌اند هر چند حدث ما این است که این روال عمومی است.
متاسفانه از زمانی که این چهار سرباز با ما صحبت کردند و همچنین به دادستانی نظامی و شورای حقوق بشر نزد رئیس‌جمهور روسیه شکایت کردند، حق مرخصی رفتن ندارند و وکیل هم نتوانسته با آنها دیدار کند. همچنین یک دادستان نظامی به شرط عدم‌افشای نامش به ما گفت که وضعیت این‌گونه است که خواه یا ناخواه این افراد به ماموریت خود در سوریه اعزام خواهند شد، و حتی برای استعفا و فسخ قراردادشان با ارتش نیز دیر شده.
ما اسامی این افراد و نام پایگاه استقرار دائمی‌شان که در سیبری را می‌دانیم اما فعلاً آن را افشا نمی‌کنیم.
شما در مورد این نظامیان گزارش دیگری نیز منتشر کردید و در آن می‌گویید که نه تنها شکایت این افراد پیگیری نشده بلکه آنها تحت فشار مضاعف قرار گرفته‌اند و بعید نیست به خیانت به میهن متهم شوند. لطفاً در این باره بیشتر توضیح دهید.
ما معتقدیم که این نظامیان کاملاً مطابق قانون عمل کرده‌اند و هیچ راز دولتی افشا نشده. نه آنها و نه ما هیچ نام ویا مسیر دقیق جابجایی را علنی نکرده‌ایم و عملکردشان نیز کاملاً در چهارچوب قانون بوده. اما اکنون هئیتی از سازمان امنیت روسیه در این پایگاه به سر می‌برد و ما شنیده‌ایم که این افراد تحت بازجویی هستند و آنها را تهدید کرده‌اند که به دادگاه نظامی فرستاده خواهند شد.
در این رابطه یک منبع نظامی به ما گفت که مشکل از وزارت دفاع است و روش تشکیل گردان‌های ترکیبی به منظور اعزام به سوریه اشتباه است. نظامیان یکدیگر را نمی‌شناسند، هیچ‌کس به درستی نمی‌داند کجا می‌رود و چه وظیفه‌ای دارد، و این همان مشکلی است که در جنگ اول چچن داشتیم و مشخص نیست چرا دوباره از همین روش استفاده می‌شود.
اما منابع دیگر به ما گفته‌اند که دلیل این رفتار این است که می‌خواهند این عملیات را پنهان نگه دارند.
به عبارت دیگر، تحت فشار گذاشتن نظامیان صرفاً به آن دلیل بوده که آنها می‌خواستند امریه انفرادی داشته باشند و به‌روشنی بدانند که در منطقۀ جنگی چه نقشی ایفا خواهند کرد.
چرا امریه برای اعزام به سوریه صادر نمی‌کنند؟
وضعیت پیچیده است. از سویی، روسیه طبق قراردادهای نظامی با سوریه کاملاً مستحق است به این کشور تسلیحات و نیرو بفرستد و ما حتی در برخی دفترچه‌های ماموریت دیده‌ایم که فلانی به عنوان مستشار و یا برای شرکت در رزمایش و یا به منظور همراهی محموله‌های نظامی ویا بشردوستانه عازم سوریه است. اما مشکل از آنجا شروع شد که فرماندهان به طور شفاهی به سربازان گفته‌اند که ممکن است آنها در عملیات جنگی نیز شرکت کنند و این باعث نگرانی شده، ضمن این‌که دستور شفاهی برای اعزام به منطقهٔ جنگی غیرقانونی است. بسیاری معتقدند که هدف از تحرکات روسیه در سوریه سیاسی است و نه نظامی. شاید به همین دلیل امریه کتبی برای نظامیان صادر نمی‌شود و مسکو به طور رسمی اعزام نیرو برای جنگ در سوریه را تکذیب می‌کند.
مقامات روس همواره مداخلۀ مسکو در شرق اوکراین را نیز تکذیب کرده‌اند اما شما حتماً می‌دانید که نظامیان روس در شرق اوکراین می‌جنگیدند. پس چرا به‌نظرتان آنها نسبت به جنگیدن در سوریه تمایلی ندارند؟
به غیر از پنهان‌کاری‌های وزارت دفاع که باعث نگرانی نظامیان و خانواده‌هایشان شده، عمدتاً انگیزه‌ای برای جنگیدن در سوریه نیز وجود ندارد. برخلاف شرق اوکراین که با کمک رسانه‌ها در افواه عمومی عملیات آزادسازی روس‌تبارانی بود که گویا تحت فشار ناسیونالیست‌ها قرار گرفته‌اند، بسیاری نمی‌فهمند چرا باید برای اسد جنگید. البته بعید نیست در صورتی‌که اهداف این عملیات برای نظامیان قراردادی به‌درستی شرح داده می‌شد، آنها نیز راغب می‌شدند زیرا اکثر آنها در مناطقی زندگی می‌کنند که به‌غیر از کار در ارتش، کار دیگری وجود ندارد و آنها نمی‌خواهند تنها منبع درآمدشان را از دست بدهند. به عقیدۀ ما، اعتراض به جنگیدن در سوریه بیشتر ناشی از آن بوده که شرایط این عملیات بیش از اندازه گنگ و سئوال‌برانگیز است.
