با نزدیک شدن به روز اربعین نرخ بلیت هواپیما از ایران به مقصد فرودگاههای عراق تکلیفی (اجباری) و فضا برای سودجویی ایرلاینهای خارجی مهیا شده است.
۱۸ آبان ماه جاری مصادف با روز اربعین است. به روال هر سال تعداد زیادی از ایرانیها برای این روز قصد حضور در اماکن زیارتی عراق همچون کربلا و نجف را دارند. مسیرهای هوایی از تهران و مشهد به بغداد و نجف از جمله راههای سفر ایرانیها به این منظور است. این روزها اما خرید و فروش بلیت هواپیما برای روزهای منتهی به این مناسبت بازاری آشفته دارد.
آذر ماه سال ۹۴ قانون آزادسازی نرخ بلیت هواپیما در کشور اجرایی شد تا ایرلاینها بلیت را با توجه به شرایط قیمتگذاری کنند و در بازاری رقابتی بفروشند. با نزدیک شدن به اربعین اما این قانون نقض و نرخها تکلیفی (اجباری) اعلام شده است.
روابط عمومی سازمان هواپیمایی کشوری، در اطلاعیهای با اعلام اینکه پروازهای اربعین از ۱۳ آبانماه آغاز میشود و تا ۲۲ آبانماه جاری ادامه خواهد داشت، آورده است: «سازمان هواپیمایی کشوری به منظور ساماندهی و جلوگیری از اختلال در فروش بلیت پروازهای ایام مذکور فهرست تکمیلی نمایندگان رسمی فروش بلیت پروازهای ایام اربعین را جهت رفاه متقاضیان با ذکر آدرس و شماره تلفنهای آن مراکز اعلام کرد. علاوه بر دفاتر اعلام شده نمایندگی فروش شرکتهای هواپیمایی نیز آمادگی خود را برای ارائه بلیت اعلام کرده است».
این سازمان همچنین نرخ بلیت تهران- نجف- تهران، تهران- بغداد- تهران را یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان و مشهد- نجف- مشهد، مشهد- بغداد- مشهد را یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و بلیت یکسره از مبدأ تهران را ۶۰۰ هزار تومان و یکسره مشهد به دو مقصد نجف و بغداد را ۷۵۰ هزار تومان تعیین کرده است.
این در حالی است که ایرلاینهای خارجی فعال در ایران با دستی باز مسافران ایرانی را با نرخهایی چند برابر به عراق میرسانند. ایسنا در این باره گزارش داده است: یکی از پروازهای ترکیش ایرلاینز روز ۱۷ آبان ماه (یک روز مانده به اربعین) از مبدأ تهران مسافران را به استانبول منتقل میکند سپس مسافران بعد از یک توقف از استانبول به دوبی میروند که این فرآیند از سوی شرکت هواپیمایی امارات انجام میشود و سرانجام از دوبی با پرواز فلای دوبی به مقصد نجف حرکت خواهند کرد.
این برنامه پروازی که طول آن بیش از ۳۱ ساعت تخمین زده شده برای هر نفر هزینهای شش میلیون و ۳۷۰ هزار تومانی خواهد داشت. هرچند این قیمتها در شرایط فعلی بازار ایران اقبال چندانی ندارد، اما برنامهریزی آن برای ساعات منتهی به مراسم اربعین این امکان را به وجود آورده که ظرفیتشان در لحاظ آخر از سوی مسافران ایرانی پر شود.
علاوه بر تکلیفی بودن نرخ پروازهای اربعین، سایتهای اینترنتی از فروش بلیت پروازهای اربعین منع شدهاند، تا بازار محدودتر باشد. اقدامی که به بهانه کنترل بازار فروش انجام شده است.
مقصود اسعدی سامانی دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی با تأکید بر اینکه «این سایتها برای تاریخهای ۱۳ تا ۲۲ آبانماه، به هیچ عنوان پروازهای نجف و بغداد را درج نکنند و حق فروش نخواهند داشت»، درباره «چارتری کردن پروازهای اربعین از سوی برخی ایرلاینها» به فارس گفته است: «فروشهایی که در حال حاضر برای بازه زمانی ۱۳ تا ۲۲ آبانماه در چنین سایتهایی درج شده، حتی پرواز برنامهای هم ندارد»
او اضافه کرده «چنین سایتهایی معمولاً یک سری قراردادهای صوری را اعلام میکنند و بلیت به مردم میفروشند تا بعداً پرواز چارتری را از ایرلاین بگیرند، اگر هم نتوانستند از شرکتی برای تاریخ و ساعت فروخته شده، پروازی بگیرند از شرکتی دیگر پروازی برای تاریخ و ساعتی دیگر چارتر میکنند و به مسافران خود پیامک میدهند که ساعت و روز پرواز تغییر کرده است».
آقای سامانی تأکید کرده که «زائران غیر از پورتال شرکتهای هواپیمایی، به هیچ عنوان از سایتهای اینترنتی متفرقه، بلیت هواپیما برای پروازهای اربعین خصوصاً در این ایام خریداری نکنند».
ایرلاینهای ایرانی برای پرواز به عراق در فرودگاه نجف همچنین مشکلی به جز نرخ تکلیفی و غیررقابتی دارند. ۱۰ تیرماه سال جاری ایرلاینهای ایرانی پروازهای خود به مقصد نجف را متوقف کردند.
زیرا فرودگاه نجف نرخ عوارض و حقوق فرودگاهی ایرلاینهای ایرانی را افزایش داده بود و بسیاری از شرکتهای ایرانی اعلام کردند با هزینههای جدید، دیگر امکان تداوم برنامههای پروازی به سمت نجف وجود ندارد. و در اقدامی هماهنگ پرواز هواپیماهای ایرانی به فرودگاه نجف متوقف شد.
پس از چند دور مذاکره مسئولان فرودگاه نجف اعلام آمادگی کردند بار دیگر نرخ خدمات مربوط به هندلینگ و خدمات فرودگاهی را به شرایط قابل قبول سابق باز گرداندند. اما صحبتهای دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی نشان از آن دارد که هنوز مشکلات این فرودگاه پابرجاست و در ایام اربعین نیز ادامه خواهد داشت.
دبیر انجمن شرکتهای هواپیمایی درباره تصمیم جدید فرودگاه نجف به ایسنا گفته است: «با توجه به نزدیک شدن ایام اربعین و رشد پروازهای ایران به فرودگاه نجف مسئولان این فرودگاه ناگهان تصمیم گرفتند نرخ سوخت پروازها در این مجموعه را افزایش دهند. در شرایطی که نرخ سوخت در فرودگاه نجف ۹۸ سنت بوده، ناگهان طبق اعلام مسئولان این فرودگاه به یک دلار و ۲۴ سنت افزایش پیدا کرده است».
او اضافه کرده که «این موضوع میتواند برای پروازهای ایرانی مشکلساز باشد. این اتفاق باعث افزایش هزینه پرواز و به دنبال آن بالا رفتن قیمت بلیت خواهد شد».
آقای سامانی همچنین با یادآوری اینکه مسئولان فرودگاه نجف وعدههای خود در رابطه با مشکلات تیرماه گذشته را هنوز اجرایی نکردهاند، گفته است: «هر چند هنوز شرکتهای هواپیمایی ایرانی تصمیمی در این رابطه نگرفتهاند اما قطعاً گزینه توقف یا تعلیق پروازهای ایران به نجف روی میز خواهد بود».
اینکه آیا در روزهای نزدیک به اربعین آیا پروازها به نجف متوقف میشود یا خیر، هنوز مشخص نیست اما آنچه مسلم است، سودی است که ایرلاینهای خارجی در هر صورت در روزهای پیش رو به جیب میزنند.