دستیار ویژه رهبر جمهوری اسلامی در امور نظامی اعلام کرد که عراق و سوریه، محل رقابت آمریکا و روسیه به عنوان قدرت‌های جهانی و همچنین ایران، عربستان سعودی و ترکیه به عنوان قدرت‌های منطقه‌ای است.
به گزارش خبرگزاری مهر یحیی رحیم صفوی، روز شنبه ۲۸ بهمن، در یک سخنرانی همچنین گفت که ایران باید هزینه‌هایی که در سوریه کرده را از طریق «نفت، گاز و معادن فسفات» این کشور «برگرداند».
آقای رحیم صفوی اعلام کرد که ائتلاف ایران و روسیه اجازه ندادند، حکومت سوریه شکست بخورد و در مقابل آمریکا، اسرائیل، عربستان سعودی، ترکیه و اردن برنده شدند.
او همچنین پیش‌بینی کرد که در آینده چین و هند نیز در منطقه خاورمیانه به رقابت به آمریکا خواهند پرداخت.
پیش از این نیز برخی از تحلیلگران درگیری‌ها در کشورهایی چون یمن و سوریه را «جنگ نیابتی» بین ایران و عربستان سعودی توصیف کرده‌اند.
روز شنبه هربرت مک‌مستر، مشاور امنیت ملی آمریکا، نیز در کنفرانس امنیتی مونیخ ایران را متهم کرد که شبکه‌های نیابتی قدرتمندی در سوریه، یمن و عراق ایجاد و مسلح کرده است که می‌توانند علیه حکومت‌های این کشورها وارد عمل شوند.
آمریکا به ویژه از زمان روی کار آمدن دونالد ترامپ، در مورد «اقدامات مخرب و بی‌ثبات‌کننده» ایران در منطقه ابراز نگرانی کرده‌اند و روز جمعه نیز ترزا می، نخست‌وزیر بریتانیا در دیدار با آنگلا مرکل صدر اعظم آلمان تأکید کرد که این دو کشور نیز با نگرانی‌های آمریکا در این زمینه همراه هستند.
دولت آنکارا در سراسر دوره هفت‌ساله جنگ داخلی در سوریه، از مخالفان اصلی بشار اسد بود اما در ماه‌های اخیر لحن مقام‌های این کشور در مورد بشار اسد نرم‌تر شده و این کشور در تلاشی مشترک با ایران و روسیه از گفت‌وگوهای آستانه برای رفع اختلاف میان گروه‌های سوری حمایت کرده است.
در حالی که ایران با حمله ترکیه به شمال سوریه مخالفت کرده، روسیه شماری از نیروهای خود را در منطقه عفرین مستقر ساخته بود اما با آغاز تهاجم ارتش ترکیه و نیروهای تحت حمایت آنکارا، نیروهای این کشور از این منطقه عقب‌نشینی کردند.
در همین حال یحیی رحیم صفوی با اشاره به مخالفت کشورهای عراق، ترکیه، سوریه و ایران گفت که «دولت کردی شکل نمی‌گیرد مگر اینکه آنها به مدیترانه راه پیدا کنند».
او اضافه کرد: «ممکن است در شمال و شرق فرات، همین قسمت که آمریکایی‌ها هستند و ترک‌ها هم آمدند، یک دولت خودمختار کردی مثل آنچه می‌خواستند در عراق تشکیل دهند و شکست خورد، شکل بگیرد».
«ایران باید هزینه‌هایی که در سوریه کرده را برگرداند»
مشاور عالی رهبر جمهوری اسلامی همچنین گفت که بازسازی سوریه «چندین سال طول خواهد کشید و حداقل به ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلیارد دلار احتیاج دارد».
او اضافه کرد: «جمهوری اسلامی ایران هم بایستی هزینه‌هایی که در سوریه کرده است را برگرداند و سوری‌ها این آمادگی را دارند که از نفت، گاز و معادن فسفات سوریه این هزینه‌ها را برگرداند».
آقای رحیم صفوی همچنین با اشاره به قرارداد ۴۹ ساله روسیه با سوریه گفت که «ایران هم می‌تواند با دولت سوریه قرارداد طولانی مدت سیاسی و اقتصادی داشته باشد و هزینه‌هایی که کرده است را بازگرداند».
بر اساس قرارداد نظامی که سال ۲۰۱۷ میلادی میان دمشق و مسکو امضا شده، به روسیه این امکان را می‌دهد که ۱۱ ناو جنگی، از جمله ناوهای اتمی، را در طرطوس در سوریه مستقر کند. مدت زمان این قرارداد ۴۹ ساله است و می‌تواند تمدید شود.
خبرگزاری بلومبرگ سال ۹۴ بر اساس برآورد‌ها و تحقیقات اعلام کرده بود که تهران سالانه شش میلیارد دلار هزینه حکومت اسد می‌کند و در مواردی این کمک مبلغی تا ۱۵ میلیارد دلار را در بر گرفته است.
در همین حال خبرگزاری رویترز و سایر رسانه‌ها پیشتر گزارش داده بودند که از سال ۲۰۱۳ به این طرف، بانک مرکزی جمهوری اسلامی چند خط اعتباری به ارزش پنج میلیارد و ششصد میلیون دلار در اختیار همتای سوری خود قرار داده که عمدتاً برای واردات نفت ایران از سوی نظام دمشق مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ایران و سوریه همچنین توافق‌نامه‌های متعددی را در زمینه سرمایه‌گذاری در حوزه نفت، برق، انرژی و دیگر حوزه‌های صنعتی به امضا رسانده‌اند.
