به گفته منابع مطلع از تجارت بین المللی و مقامات ایرانی شرکت های تجاری بین المللی از جمله کارگیل و بانج به دلیل قطع مناسبات بانکی مورد نیاز برای تضمین پرداخت ها تحت تاثیر تحریم های آمریکا معامله مواد غذایی با ایران را متوقف کرده اند.
مواد غذایی و دارو مشمول تحریمهای آمریکا نمیشوند اما از سرگیری موج دوم تحریمهای آمریکا که هدف اصلی آن صنایع نفتی، کشتیرانی و سیستم بانکی است باعث شده بسیاری از بانکهای بینالمللی از مشارکت در معامله با ایران حتی در مورد مواد غذایی پرهیز کنند.
بسیاری از بانکهای کوچکتر نیز که در دور قبلی تحریمها با ایران همکاری میکردند این بار هرگونه معامله با آن کشور را متوقف کردهاند.
یک منبع اروپایی مطلع از این وضعیت که حاضر نشد نامش در گزارش فاش شود گفت:«در چارچوب ساز و کارهای مالی موجود هیچ تضمینی برای پرداخت ها وجود ندارد و بسیاری از شرکت های تجاری بین المللی در شرایط فعلی نمی توانند با ایران معامله کنند.»
منابع تجاری ایرانی و آمریکايی نيز گفتند شرکت های آمریکایی کارگیل و بانج و شرکت سنگاپوری اولام از جمله شرکت هایی هستند که به دلیل عدم همکاری بانکهای غربی برای نقل و انتقال پول با ایران نتوانسته اند معاملات جدید برای صدور گندم، ذرت، شکر خام و سایر مواد غذایی به ایران را نهایی کنند.
هیچیک از این شرکت ها حاضر نشدند به سؤالات خبرگزاری رویترز پاسخ دهند.
ایران که برای تامین مواد غذایی مورد نیاز کشور شدیدا به واردات متکی است در زمینه دور زدن تحریم های آمریکا و غرب تجربه فراوانی دارد.
در دوره قبلی تحریمها بین سالهای ۲۰۱۲ و ۲۰۱۶ ایران برای انجام معاملات خارجی به خصوص برای واردات مواد غذایی از تعداد اندکی بانکهای خارجی کوچک استفاده میکرد.
ولی در دوره اخیر اجرای تحریمها بسیاری از آن کانالهای بانکی مسدود شدهاند. سه مقام ایرانی به خبرگزاری رویترز گفتند دلیل اصلی توقف معاملات مواد غذایی و سایر کالاها عدم همکاری بانکها با ایران است.
یک مقام وزارت صنایع، معادن و تجارت ایران گفت فقط تعداد بسیار اندکی از بانکهای کوچک اروپایی که با بازار مالی آمریکا هیچ رابطهای ندارد هنوز با ایران و فقط در زمینه خریدها و معاملات کوچک همکاری می کنند.
او افزود: «ما برای گسترش این شبکه بانکی و مالی با اروپاییها در حال گفتگو هستیم. ولی در حال حاضر بسیاری از شرکتها از جمله کارگیل و بانج به ما اطلاع داده اند که به خاطر موانع بانکی مجبورند معامله با ایران را متوقف کنند.»
بانک سوئیسی بی سی پی، یکی از بانکهایی که در گذشته در معامله کالاهای بشردوستانه با ایران فعال بوده در ماه مه امسال اعلام کرد تمامی معاملات جدید با ایران را متوقف می کند.
دولت آمریکا در ماه نوامبر بانک تجاری ایران و اروپا را که دفتر مرکزی آن در آلمان است در فهرست سیاه تحریم ها قرار دارد. این بانک یکی ازمعدود موسسات مالی بود که در دور گذشته تحریم در حد محدودی با ایران همکاری می کرد.
چندین بانک غربی که پس از توافق هسته ای با جامعه بین المللی و لغو تحریم ها در سال ۲۰۱۶ همکاری با ایران را از سر گرفتند، از جمله بانک اتریشی اوبربنک، بانک دانمارکی دانسکه و بانک آلمانی دی زد، در ماههای اخیر معامله با ایران را متوقف کرده اند.
بانک بلژیکی کی بی سی نیز در ماه ژوئن اعلام کرد معاملات با ایران را به تجارت بشردوستانه محدود میکند.
بانک هلند «ای بی ان آمرو» گفت، ارائه خدمات بانکی به ایران برای معاملات مربوط به مواد غذایی، پزشکی و کشاورزی را در حد محدود و با مشتریان مشخصی ادامه می دهد ولی «اعمال محدودیت های جدید بر نظام بانکی ایران یک چالش جدی است.»