نشریه بلومبرگ در گزارشی تحقیقی نوشته است که حسین شمخانی، فرزند مشاور عالی رهبر جمهوری اسلامی، شهروندی کشور دومنیکا، در دریای کارائیب، را دریافت کرده است.
این رسانهٔ آمریکایی که در ماههای اخیر چندین گزارش تحقیقی مفصل دربارهٔ فعالیتهای امپراطوری نفتی و تجاری حسین شمخانی منتشر کرده بود، در مطلب تازهٔ خود به برنامه شهروندی از طریق سرمایهگذاری دومنیکا اشاره کرده و مدعی شده که گروهی از ایرانیان شامل حسین شمخانی که «رهبری مخفی یک امپراتوری تجاری که معاملات نفت و تسلیحات استراتژیک را برای تهران و مسکو» انجام میدهد، نیز از این طریق توانستهاند به گذرنامهای جدید دست یابند.
بلومبرگ که برای تهیه این گزارش با بیش از «۴۰ نفر آشنا به این موضوع» صحبت کرده و حدود یک سال در این رابطه تحقیق کرده است، میگوید شمخانی و اعضای این شبکه تجاری در دومنیکا نام خود را هم تغییر دادهاند تا شناسایی آنها دشوارتر شود.
رادیو فردا نمیتواند به صورت مستقل صحت ادعاهای مطرح شده در این گزارش را تأیید کند.
بر اساس این گزارش، اعضای شبکه حسین شمخانی از این طریق توانستهاند به بازارهای مالی در سراسر جهان از ژنو و لندن تا دوبی و سنگاپور دسترسی داشته باشند و پیشینه ایرانی خود را پنهان کنند.
بلومبرگ میگوید حسین شمخانی با نام مستعار «هکتور» در دوبی توانسته که با شرکتهای بزرگ نفتی و تاجران و بانکداران ارتباط بگیرد.
بر اساس این گزارش، فرزند دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی ایران پس از تحصیل در مسکو و بیروت به ایران بازگشته و مدرک کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی دریافت کرده است.
او در ادامه با تشویق پدرش به سراغ راهاندازی شغلی در بخش خصوصی رفت و با برادرش به نام حسن شرکت تجاری «آدمیرال» را راهاندازی کرد.
با این حال به دلیل موقعیت پدر و ملیت خود او و تحریمهای جهانی که علیه ایران وضع شده بود، حسین به سراغ دریافت شهروندی کشور دیگری رفته و موفق شده است با پرداخت پول از طریق طرح سرمایهگذاری، گذرنامهٔ کشور کوچک دومنیکا با جمعیت ۷۰ هزار نفر را دریافت کند.
نکتهٔ مهم برای حسین شمخانی این بوده که برای دریافت این گذرنامه نیازی به حضور در دومنیکا نداشته و همه کارها از راه دور و از طریق کارگزار خصوصی در دوبی انجام شده است.
بلومبرگ در گزارش خود به نقل از افرادی که اطلاعات مستقیمی از این پرونده دارند، نقل کرده که شمخانی و چند نفر از نزدیکانشان نه تنها گذرنامههای این کشور را دریافت کردهاند که نام خود را هم تغییر دادهاند.
با این حال با اعمال سختگیریهای بیشتر بانکها در سراسر جهان، شبکه شمخانی برای حل این مسئله تصمیم میگیرد که با استفاده از اسناد هویتی دومنیکایی خود یک گذرنامه دیگر از کشورهای اروپایی از جمله مالت و قبرس نیز دریافت کند.
بلومبرگ به صورت صریح اشاره نکرده که آیا حسین شمخانی هم شخصاً شهروندی کشور دیگری چون مالت یا قبرس را دریافت کرده یا خیر اما اشاره میکند که او و تیمش به عنوان یک گروه از این فرایند بهرهبرداری کردهاند.
با داشتن این اسناد هویتی متفاوت، حسین شمخانی و شبکه او توانستهاند از بسیاری از فیلترها و محدودیتهای ایجاد شده عبور کرده و به بزرگترین بازارهای مالی بینالمللی دسترسی پیدا کنند.
بر اساس گزارش بلومبرگ علاوه بر حسین شمخانی، افراد دیگری چون علیرضا درخشان معروف به «کاپیتان دی» که با شرکت تجاری Milavous Group Ltd همکاری نزدیکی دارد، مهدیار زارع مجتهدی، مدیر اجرایی ارشد در صندوق سرمایهگذاری Ocean Leonid Investments، و حسین قربانیزاده، همکار ارشد در گروه Golden Nest، که به شمخانی در برقراری روابط بانکی جهانی کمک کرده است، نیز از جمله کسانی بودهاند که از این طریق توانستهاند تابعیت دومنیکا را دریافت کنند.
در بریتانیا و در اسناد ثبت شرکتها، زارع و قربانیزده هر دو به عنوان تبعه دومنیکایی معرفی شدهاند. ضمن اینکه در یک رجیستری تجاری ترکیه نیز نام درخشان به عنوان شهروند دومنیکا ثبت شده است. این در حالی است که به گفته بلومبرگ در هیچکدام از آنها به تابعیت ایرانی این افراد اشاره نشده است.
بلومبرگ در ادامه گزارش مفصل خود نوشته است در دهه گذشته، امپراتوری تجاری شمخانی به یک بازیگر جهانی تأثیرگذار در زمینه کالاهای اساسی تبدیل شده است. میلیاردها دلار از ثروت نفتی هر ساله از شبکه او عبور کرده و در یک هزارتوی حسابهای بانکی، شرکتهای فراساحلی و املاک لوکس ناپدید میشود.
با این حال گزارشهایی از ایجاد چالشها برای این امپراتوری تجاری در سالهای اخیر منتشر شده است. در سال ۲۰۲۰ علی شمخانی تحریم و شرکت آدمیرال متعلق به فرزندان او بیشتر زیر ذرهبین قرار گرفت.
ایالات متحده به تازگی حدود ۱۲ کشتی در شبکه او را تحریم کرد و نگرانی از اقدامات بیشتر باعث شده که شمخانی مبالغ هنگفتی از صندوقهای سرمایهگذاری خود را برداشت کرده و آن را در خرید املاک لوکس در برخی از جزایر انحصاری دوبی سرمایهگذاری کند.
بلومبرگ میگوید در هفتههای اخیر، «مرکز مالی بینالمللی دوبی» فعالیت چندین شرکت در شبکه شمخانی را تعلیق کرده و صندوق سرمایهگذاری این شبکه به موضوع یک تحقیق توسط وزارت خزانهداری آمریکا تبدیل شده است.
همچنین به گفته «منابع آگاه» بلومبرگ، وزارت خزانهداری ایالات متحده در ماههای اخیر تحریمهای خود را علیه برخی کشتیها و شرکتها در شبکه شمخانی افزایش داده است.
اعمال تحریمها علیه ایران، این فرصت را در اختیار بازیگران معتمد نظام همچون علی شمخانی قرار داده تا با استفاده از این ظرفیت مسیری همچون بابک زنجانی را طی کنند و ضمن فروش نفت تحریمشدهٔ ایران، به درآمدهای هنگفت شخصی دست یابند.
حدود سه هفته دیگر رئیسجمهور جدیدی در آمریکا روی کار خواهد آمد که مشخص نیست چه رویکردی را در قبال ایران در پیش میگیرد.
او از یک سو افرادی را منصوب کرده که به استمرار «راهبرد فشار حداکثری» علیه ایران باور دارند و معتقدند اجرای سختتر تحریمها ایران را از دستیابی به درآمدهایش محروم خواهد کرد. از سوی دیگر اما خود دونالد ترامپ در تبلیغات پیش از پیروزی در انتخابات بارها از علاقهاش برای گفتگو و توافق با مقامهای حکومت ایران سخن گفته است.