دیدهبان حقوق بشر از شورای حقوق بشر سازمان ملل در ژنو درخواست کرد که اقدامی سریع در رابطه با «سرکوب خشونتآمیز» اعتراضات آبان ماه توسط جمهوری اسلامی انجام دهد.
این گزارش میگوید اعتراضات در تهران و بیش از ۱۰۰ شهر دیگر انجام و با خشونت سرکوب شد.
دیدهبان حقوق بشر روز سهشنبه ۶ اسفند با انتشار گزارشی اعلام کرد بعد سه ماه از حوادث آبان، مقامات ایران هنوز شمار کشتهها و بازداشتیها را اعلام نکردهاند.
این گزارش میافزاید مقامات ایران نیروهای امنیتی را بابت کاربرد غیرقانونی اسلحه و تجهیزات کشنده در مقابله با اعتراضات گسترده آبان مورد بازخواست قرار ندادهاندو
دیدهبان حقوق بشر تاکید داشته که «اعضای شورای حقوق بشر سازمان ملل باید اقدامی فوری برای رسیدگی به این سرکوب شدید انجام دهند».
خبرگزاری رویترز بر اساس منابع داخل ایران، شمار کشتههای حوادث آبان را ۱۵۰۰ نفر اعلام کرده و شمار بازداشت شدهها نیز حدود هشت هزار نفر گزارش شده است. عفو بینالملل هم تخمین زده است که حداقل ۳۰۴ نفر کشته شدهاند.
مایکل پیج، معاون مدیر بخش خاورمیانه دیدهبان حقوق بشر میگوید: «مقامات ایران برای دههها به شکلی نظاممند مخالفان را سرکوب کردهاند و حالا با سطح خشونت حیرتانگیزی با اعتراضات مردمی مقابله میکنند».
به گفته وی، صداهای بینالمللی معتبر باید پیامی صریح و حاکی از این بفرستند که ایران نمیتواند با مصونیت، دست به کشتن معترضان بزند.
اعتراضات در واکنش به افزایش ناگهانی قیمت سوخت آغاز شد اما به سرعت تغییر جهت و مقامات حکومت ایران را هدف قرار داد. حکومت برای روزها اینترنت را قطع کرد به طوری که دیدهبان حقوق بشر میگوید دولت با قطعی اینترنت و تهدید خانواده قربانیان سعی در پنهان کردن ابعاد سرکوب کرده است.
این گزارش میگوید عکسها و ویدیوهای اعتراضات منتشر شده در شبکههای اجتماعی و تأییدشده توسط دیدهبان حقوق بشر نشان میدهد که نیروهای ویژه تحت نظارت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، و همچنین نیروهای ویژه متعلق به نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران(ناجا) نقشی عمده در سرکوب خشونتبار بازی کردهاند.
دیدهبان حقوق بشر در ادامه گزارش خود عنوان میکند زندانیان حاضر در زندانهای رجاییشهر و اوین از ضرب و شتم معترضان دستگیرشده به دست مقامات زندان خبر دادهاند.
کمپین حقوق بشر ایران نیز میگوید وکلا همچنان موفق به کسب اطلاعات درباره شرایط دستگیرشدگان تحت عنوان «رهبران» اعتراضات نشدهاند.
این گزارش به سرکوب اعتراضات در تهران، فارس، خوزستان و برخی دیگر از استانها به صورت تفصیلی اشاره کرده و میافزاید چندین مقام دولتی تلاش کردهاند استفاده غیرقانونی زور از سوی نیروهای امنیتی را با «آشوبگر» نامیدن معترضان توجیه کنند: «در ۱۸ نوامبر روزنامه کیهان که به دستگاه امنیتی کشور و دفتر آیتالله خامنهای نزدیک است نوشت که برخی از گزارشها حکایت از آن دارد مراجع قضایی مجازات اعدام با طناب دار را برای لیدرهای آشوب اخیر قطعی میدانند».
بر اساس اطلاعاتی که «بنیاد عبدالرحمن برومند برای حقوق بشر در ایران» منتشر کرده، پنج نفر از بازداشتشدگان در اعتراضهای آبان ۹۸ در مجموع به حدود ۳۰ سال زندان محکوم شدهاند.
خبرگزاری هرانا نیز که اخبار حقوق بشری را دنبال میکند گزارش داده است که امیرحسین مرادی، سعید تمجیدی و محمد رجبی، سه شهروندی که در جریان اعتراضهای آبان ۹۸ بازداشت شده بودند، به اعدام محکوم شدهاند.
با استفاده از گزارشهای دیدهبان حقوق بشر، رویترز و رادیو فردا؛ ف.ق/س.ن