دادستان دیوان کیفری بینالمللی در لاهه از قصد این دیوان برای انجام تحقیقاتی کامل در خصوص «ارتکاب جنایات جنگی» در سرزمینهای فلسطینی خبر داد.
اسرائیل از این تصمیم بهشدت ابراز خشم کرده ولی فلسطینیان آن را آغاز احقاق حق پایمال شده خود نامیدهاند.
به گزارش خبرگزاریها، فاتو بنسودا، دادستان ارشد دادگاه کیفری بینالمللی لاهه، جمعه ۲۹ آذر تاکید کرد که این تصمیم پس از پنج سال «ارزیابی و بررسیهای مقدماتی، مستقل و بیطرفانه و بر اساس اطلاعات موثق» گرفته شده و او «متقاعد شده که اساس منطقی» برای آغاز این تحقیقات وجود دارد.
به گفته وی، رخدادهای کرانه باختری، شرق اورشلیم/بیتالمقدس و نوار غزه، میتواند مصداق «جنایات جنگی» باشد و کماکان نیز ادامه دارد.
فاتو بنسودا صریحا به نام عواملی که مرتکب «جنایات جنگی» در اراضی فلسطینی شدهاند، اشاره نکرد و همچنین گفت که خواهان اظهارنظر حقوقی بیشتری از سوی این دادگاه در مورد صلاحیت انجام تحقیقات شده است.
خانم بنسودا در همین حال گفت این تحقیقات میتواند در چهار ماه آینده بر اساس کنوانسیون رم (که اختیارات دادگاه لاهه را تعیین کرده) آغاز شود.
نخست وزیر اسرائیل در واکنش به تصمیم دادستان دادگاه کیفری بینالمللی گفت این نهاد تنها از حق قضاوت در مورد کشورها برخوردار است اما «کشوری به نام فلسطین وجود ندارد».
بنیامین نتانیاهو روز اعلام این تصمیم را «یک روز تاریک برای حقیقت و عدالت» نامیده و افزوده «میخواهند این حقیقت را که یهودیان در سرزمین اسرائیل و وطن خود زندگی میکنند، جنایت جنگی نشان دهند».
دادستانی کل اسرائیل نیز ساعاتی پیش از بیانیه دادستان دادگاه لاهه، ظاهرا با آگاهی پیشاپیش از قصد خانم بنسودا، با انتشار یک متن حقوقی ۳۴ صفحهای، صلاحیت این دادگاه را برای چنین تحقیقاتی رد کرد.
اما وزارت خارجه تشکیلات خودگردان فلسطینی با ابراز خشنودی از اعلام تصمیم دادستانی دادگاه لاهه «پس از پنج سال بررسیهای مقدماتی بسیار دشوار»، آن را اقدامی نامید که میبایست از مدتها پیش آغاز میشد.
صائب عریقات، دبیرکل سازمان آزادیبخش فلسطین و مذاکره کننده ارشد پیشین در گفتوگوهای سیاسی با اسرائیل، گفت دادگاه لاهه «یک گام مثبت و شجاعانه برداشته» و فلسطینیان را به تحقق عدالت «امیدوار» کرده است.
دیوان لاهه بررسیهای مقدماتی خود را پس از عملیات نظامی اسرائیل در تابستان سال ۲۰۱۴ علیه غزه آغاز کرد. در آن عملیات ۲۲۵۱ فلسطینی که بنا بر گزارشها اکثرا غیرنظامیان بودند، کشته شدند.
اسرائیل در جنگ سال ۱۹۶۷ بر شرق بیتالمقدس، کرانه باختری و نوار غزه مسلط شد. این کشور شرق اورشلیم را «بخش جداییناپذیر» از «پایتخت یکپارچه» خود نامیده و در طول دهها سال، یهودینشینهای متعددی در کرانه باختری و غزه برپا کرد.
با وجود آنکه اسرائیل در سال ۲۰۰۵ غزه را ترک و یهودینشینهای آن را تخلیه کرد، اما عملیات نظامی ارتش اسرائیل علیه غزه در واکنش به حملاتِ عمدتا راکتی شبه نظامیان مسلح از غزه علیه اسرائیل، همچنان ادامه دارد.
دادگاه کیفری بینالمللی در لاهه، وابسته به سازمان ملل متحد، در سال ۲۰۰۲ برای رسیدگی به جنایات جنگی، جرایم علیه بشریت و نسلکشی و جنایات دیگری مانند تعرض و تجاوزهای صورت گرفته در جنگها، برپا شد.
اسرائیل به این دیوان ملحق نشده و آن را به رسمیت نمیشناسد.
با این حال ارزیابی میشود که آغاز تحقیقات احتمالی در این دادگاه در ارتباط با اسرائیل و فلسطینیان سالها به طول بکشد و رهبران دو طرف را در یک دوره طولانی در رویدادهای این روند قضایی سخت، درگیر کند.