رئیس بسیج جامعه ٔپزشکی ایران می‌گوید این نهاد با همکاری «مشاوران» خود، زوج‌هایی که در بیمارستان‌ها و مطب‌ها قصد سقط جنین دارند را «شناسایی» می‌کنند.
محمدحسین زارع‌زاده روز پنجشنبه ۱۹ مهر در گفتگو با وب‌سایت «دیده‌بان ایران» خبر داد که مراکز موسوم به «نفس» در سه سال گذشته «جلوی بیش از شش هزار مورد سقط جنین را گرفته‌اند».
او هیچ توضیحی دربارهٔ نحوه چگونگی «شناسایی» این زوج‌ها از سوی افرادی که آن‌ها را «مشاوران و داوطلبان» بسیج جامعه پزشکی ایران خواند، نداده و مشخص نکرده که این افراد تحت چه عنوانی در بیمارستان‌ها و مطب‌ها فعالیت می‌کنند و بر اساس چه مجوزی به پرونده‌های پزشکی مراجعین دسترسی دارند.
آمارهای سقط جنین در ایران دقیق و رسمی نیست، اما به تازگی صابر جباری، رئیس مرکز جوانی جمعیت وزارت بهداشت در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرده بود که روزانه دست‌کم «یک هزار» جنین در ایران سقط می‌شوند.
رئیس بسیج جامعه پزشکی ایران بدون ارائه جزئیات ادعا کرده که مراکز «نفس» در «۹۰ درصد مواردی که برای جلوگیری از سقط جنین ورود کرده‌اند، موفق بوده‌اند».
پس از اعلام نگرانی مقام‌های مسئول از افزایش میزان سقط جنین در ایران و نیز خطر کاهش جمعیت، ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور درگذشته ایران، «ستاد جمعیت» را راه‌اندازی کرد و با همراهی مجلس، «قانون جوانی جمعیت» با درنظر گرفتن وظایف برای بیش از ۴۰ دستگاه، ارگان و وزارتخانه به تصویب رسید.
به یکی از سازمان‌هایی که در راستای افزایش موالید و جلوگیری از سقط جنین، وظایفی سپرده شد، سازمان بسیج و به طور خاص بسیج جامعه پزشکی بود که به همین منظور، مراکز «نفس» را برای جلوگیری از سقط جنین راه‌اندازی کرده است.
رئیس بسیج جامعه پزشکی ایران در این گفتگو به صراحت گفته که این نهاد، از وزارت بهداشت و درمان خواسته است که در این «راه به ما کمک کند و به عنوان مثال، توزیع داروهایی را که منجر به سقط جنین می‌شوند، در داروخانه‌ها محدود کنند».
او در شرایطی این اظهارات را بیان کرده که به‌طور معمول وزارت بهداشت و درمان برای سازمان‌های دیگر برنامه تعیین می‌کند، اما بر اساس اظهارات زارع‌زاده، سازمان بسیج برای این وزارتخانه در یک حوزهٔ تخصصی تعیین تکلیف کرده است.
رئیس بسیج جامعه پزشکی ایران در این گفتگو یکی از دلایل عمده سقط جنین در ایران را مشکلات اقتصادی عنوان کرده، اما چند بار بر نقش «تغییر سبک زندگی» در ایجاد تفکر حامی سقط جنین تأکید کرده است.
کاهش نرخ رشد جمعیت در ایران از نگرانی‌های حکومت و به طور خاص رهبر جمهوری اسلامی است و علی خامنه‌ای بارها سیاست‌های کنترل جمعیت را «اشتباه» خوانده است.
اصرار رهبر جمهوری اسلامی بر افزایش جمعیت در حالی است که بر اساس اذعان مقامات جمهوری اسلامی تمایل به فرزندآوری در بین زوج‌های ایرانی به‌دلیل فشارهای اقتصادی و اجتماعی و تغییر سبک زندگی بسیار کم شده است.
دولت پیشین ایران به بهانه قانون «جوانی جمعیت» که آبان ۱۴۰۱ ابلاغ شد، علاوه بر مقابله با سقط جنین و «غیرقانونی» خواندن آن، حتی محدودیت‌هایی برای غربالگری جنین پیش از تولد درنظر گرفت.
وزارت بهداشت در پاسخ به انتقادات از حذف غربالگری اجباری اعلام کرد بر اساس ماده ۵۳ این قانون، بررسی ناهنجاری‌های کروموزومی جنین در مادران باردار، «استانداردسازی» و «هدفمند» می‌شود و به شکل «اختیاری» اجرا خواهد شد.
غربالگری به مجموعه آزمایش‌هایی گفته می‌شود که در ماه‌های نخستین بارداری، وضعیت جنین را از لحاظ بیماری‌های عفونی، سندروم داون، نقایص ژنتیکی و ناهنجاری‌های فیزیکی مورد بررسی قرار می‌دهد.
کارشناسان حقوق بشر سازان ملل در واکنش به تصویب و ابلاغ قانون «جوانی جمعیت» در ایران، اعلام کرده بودند که جمهوری اسلامی با هدف افزایش زاد و ولد با استفاده از قوانین کیفری بسیاری از زنان و دختران را مجبور به ادامه بارداری ناخواسته که «تبعیض‌آمیز» است می‌کند.
۱۶ نهاد مدافع حقوق بشر نیز در بیانیه‌ای، از جامعه جهانی و فعالان حقوق بشر خواستند با محکوم کردن «سیاست‌های محدود‌کننده جنسی و باروری» در ایران، متحد شده و از طریق مجاری دیپلماتیک، خواستار لغو قوانین تبعیض‌آمیز در این زمینه شوند.
