یک ماه بعد از آغاز به آبگیری سد پاشدان در افغانستان بر روی رودخانه هریرود، سخنگوی صنعت آب ایران این اقدام را نقض «حقوق عرفی» دانست.
عیسی بزرگ‌زاده بدون اشاره به سکوت جمهوری اسلامی طی ۱۳ سال زمان احداث این سد گفت اثرات این اقدام یکجانبه طرف افغانی نه‌تنها تأمین آب شرب و بهداشت چند میلیون شهروند ایرانی را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بلکه باعث آسیب گسترده به محیط زیست پایین‌دست نیز می‌شود.
ساخت سد یاد شده در سال ۱۳۹۰ آغاز شد و قرار بود در سه سال ساخته شود، اما تکمیل آن با تاخیر مواجه شد و نهایتا ماه گذشته حکومت طالبان آغاز به آبگیری در این سد کرد.
هدف از این پروژه، تولید ۲ مگاوات برق و تامین آب ۱۳ هزار هکتار زمین کشاورزی عنوان شده است.
رودخانه هریرود تقریبا از کوه‌های مرکز افغانستان سرچشمه می‌گیرد و بخشی از مرز شمال غرب افغانستان و شمال شرق ایران را تشکیل می‌دهد و از آنجا وارد خاک ترکمنستان می‌شود.
بزرگ‌زاده در ادامه گفت ساخت و آبگیری سد پاشدان «در حوضه مرزی و مشترک» هریرود باعث کاهش جریان طبیعی رودخانه مرزی می‌شود.
اظهارات او در حالی است که این سد نه در مرز و بخش مشترک با ایران، بلکه در نزدیکی شهر هرات ساخته شده است.
سخنگوی صنعت آب ایران در ادامه گفت جمهوری اسلامی ایران «بارها» از کانال‌های دیپلماتیک اعتراض رسمی خود را نسبت به اثرات منفی فرامرزی ناشی از اقدامات سدسازی یکجانبه طرف افغان در حوضه هریرود اعلام کرده و خواهان همکاری مشترک برای ارزیابی و کاهش این اثرات و انتخاب توسعه پایدار به‌جای توسعه مخرب بوده است.
طالبان پیشتر نیز با آبگیری سدها، از ورود آب رودخانه هیرمند به ایران جلوگیری کرده بود.
مرداد پارسال علی سلاجقه، رئیس وقت سازمان محیط زیست ایران، اعلام کرده بود طالبان در سال جاری تنها ۱۵ میلیون متر مکعب از حقابه ۸۵۰ میلیون متر مکعبی ایران را رها کرده است.
به نظر می‌رسد از پاییز پارسال طالبان حجم آب تحویلی به ایران را به شدت افزایش داده است؛ میثم مهدی‌پور نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور افغانستان اخیرا گفت در سال آبی گذشته ۴۳۷ میلیون متر مکعب حق‌آبه ایران از رود هیرمند، وارد کشور شد.
سال آبی از مهرماه آغاز می‌شود.
بر اساس قرارداد سال ۱۳۵۱، افغانستان سالانه باید ۸۵۰ میلیون متر مکعب از آب رود هیرمند را به ایران بدهد، اما عدم تعهد افغانستان به این قرارداد در دهه‌ها و به‌ویژه سال‌های گذشته به یکی از چالش‌های جدی بین دو کشور تبدیل شده است.
مقامات طالبان بارها مدعی شده‌اند که به دلیل کم بودن مقدار آب در صورت باز شدن سد نیز آب به ایران نخواهد رسید.
