سخنگوی وزارت خارجه ایران سه شرط برای طرف آمریکایی مذاکرات برجام، در ارتباط با آینده احیای توافق هسته‌ای، اعلام کرد.
سعید خطیب‌زاده روز دوشنبه ۱۷ آبان در نشست خبری هفتگی خود، با خطاب قرار دادن مقام‌های آمریکایی گفت: «آن‌ها ابتدا باید بپذیرند مقصر شرایط فعلی هستند».
او شرط بعدی را این دانست که آمریکا باید تحریم‌هایی را «که بعد از خروج از برجام اعمال کرده است، همه را یک‌جا به صورت مؤثر بردارد».
این شرط او در حالی اعلام می‌شود که دولت جو بایدن در آمریکا همواره عنوان کرده است که در صورت بازگشت ایران به تعهدات هسته‌ای خود، تحریم‌های هسته‌ای علیه تهران را لغو می‌کند.
سعید خطیب‌زاده شرط سوم جمهوری اسلامی را «مهم‌تر» خواند و گفت آمریکا «تضمین بدهد که هیچ دولتی در ایالات متحده مجدداً جهان و حقوق بین‌الملل را به سخره نخواهد گرفت و این شرایط را تکرار نخواهد کرد».
سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران در حالی چنین شرطی را اعلام کرده است که مقام‌های دولت جو بایدن پیش از این اعلام کرده‌اند دادن تضمین «کتبی» در مورد عدم خروج دوباره آمریکا از برجام ممکن نیست.
در بیانیه مشترک وزیران خارجه آلمان، فرانسه، بریتانیا و آمریکا در حاشیه نشست گروه ۲۰ نیز تأکید شد اساس برجام بر این است که تضمینی وجود ندارد و هر زمان یک طرف توافق از مفاد آن عدول کرد طرف‌های دیگر نیز می‌توانند گام‌های لازم را بردارند.
از سوی دیگر، در هر دوره از انتخابات آمریکا، افرادی ممکن است به مقام ریاست‌جمهوری برسند که مواضع آن‌ها با پیشینیان خود متفاوت باشد و دولت‌ها نمی‌توانند تضمینی را بر دولت بعدی آن کشور تحمیل کنند.
بر اساس توافق هسته‌ای سال ۱۳۹۴ بین ایران و شش قدرت جهانی شامل آمریکا، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا همراه با آلمان، تهران پذیرفت که بسیاری از فعالیت‌های اتمی خود را متوقف کند و در مقابل، تحریم‌های بین‌المللی علیه آن لغو یا تعلیق شود.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا، اما برجام را «توافقی بد» توصیف کرد و در اردیبهشت ۱۳۹۷ با خروج از آن، تحریم‌های گسترده‌ای را علیه تهران اعمال کرد.
حکومت ایران نیز یکسال بعد با عدول از برجام، به طور پیوسته برنامه هسته‌ای خود را توسعه داده است.
گفتوگوها برای احیای برجام که از آوریل امسال آغاز شده بود، پس از برگزاری شش دور و به دنبال پیروزی ابراهیم رئیسی در انتخابات ریاست‌جمهوری اواخر خرداد امسال، به درخواست ایران متوقف شد.
علی باقری، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران، روز ۱۲ آبان از بازگشت ایران به مذاکرات احیای برجام خبر داد و گفت این گفتوگوها قرار است هشتم آذر در وین از سر گرفته شود.
سعید خطیب‌زاده نیز در نشست خبری روز دوشنبه خود تأیید کرد که «مذاکرات طبق تاریخ اعلام شده انجام خواهد گرفت» و مذاکره‌کننده ارشد ایران نیز علی باقری خواهد بود.
سخنگوی وزارت خارجه ایران در ادامه گفت که «علی باقری این هفته عازم چند کشور اروپایی است» و افزود که او در این سفرها تشریح خواهد کرد «مادامی که ایران اطمینان نیابد تحریم‌های آمریکا یک‌جا و مؤثر و قابل راستی‌آزمایی و همراه با تضمین‌های لازم و عینی رفع نشود اقدامات جبرانی خود را متوقف نخواهد کرد».
روز دوشنبه همچنین حسین امیرعبداللهیان، وزیر خارجه ایران، در گفت‌وگوی تلفنی با لیز تراس، همتای بریتانیایی خود، شرط دیگری مطرح کرد و گفت: «عادی‌سازی روابط تجاری با ایران یکی از تعهداتی بوده است که طرف مقابل در برجام پذیرفته است و این موضوع باید به نحو کاملی در مذاکرات وین محقق شود».
امیرعبداللهیان پیشتر نیز گفته بود آمریکا برای نشان دادن «حسن نیت» خود در مذاکرات، ۱۰ میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده ایران را آزاد کند؛ موضوعی که با استقبال اعضای غربی برجام و آمریکا مواجه نشد و آلمان خواستار بازگشت بدون شرط ایران به مذاکرات شد.
