نرخ دلار آمریکا در بازار آزاد ایران که یک بار در نخستین روز شروع به کار کابینه ابراهیم رئیسی در شهریورماه و بار دیگر اوایل هفته جاری از مرز ۲۸ هزار تومان گذشته بود، همچنان روند صعودی دارد و روز پنجشنبه، ۲۰ آبان، به حدود ۲۸ هزار و پانصد تومان رسید.
افزایش دوباره قیمت دلار در حالی است که ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری اسلامی، روز ۲۵ مهر از بانک مرکزی و وزارت اقتصاد کشور خواسته بود جلوی رشد نرخ ارز و افت ارزش ریال را بگیرند، موضوعی که کارشناسان می‌گویند دستوری نیست و سازوکار خود را دارد.
مقامات جمهوری اسلامی علت رشد متوالی قیمت دلار را اعلام نکرده‌اند، اما خزانه‌داری کل کشور چند ماه پیش گزارش داده بود که در بهار سال جاری تنها «سه درصد» از درآمدهای نفتی محقق شده است.
نفت مهم‌ترین منبع تأمین ارز کشور در دوران قبل از تحریم‌ها بود و سالانه ۶۰ میلیارد دلار ارزآوری داشت.
افزایش پیوسته نرخ دلار و کاهش ارزش پول ایران در حالی در جریان است که نرخ تورم در کشور از ۵۰ درصد نیز گذشته و قدرت خرید مردم روزبه‌روز کمتر می‌شود.
بر اساس آمارهای رسمی، بانک مرکزی در سال گذشته خورشیدی ۱۱ میلیارد دلار ارز به نرخ رسمی برای واردات کالاهای اساسی اختصاص داده که معادل یک‌سوم کل واردات کشور بوده است، اما نرخ تورم کماکان صعودی است.
این در حالی است که ابراهیم رئیسی بارها مسئله معیشت مردم، کنترل تورم و گرانی در جامعه را جزو اولویت‌های دولت خود معرفی کرده است.
کارشناسان می‌گویند علاوه بر «بی‌کفایتی‌ها و فساد»، تحریم‌های آمریکا علیه ایران نیز یکی از عوامل اصلی بحران اقتصادی ایران است و ابراهیم رئیسی نیز درباره مذاکرات هسته‌ای با قدرت‌های جهانی که می‌تواند نتیجه آن رفع تحریم‌ها باشد، گفته است که دولتش نسبت به مذاکرات جدی است.
با این حال هنوز دور جدید مذاکرات برای احیای برجام آغاز نشده و با شرط‌گذاری طرف ایرانی، چشم‌اندازی هم از موفقیت مذاکرات احتمالی وجود ندارد.
بر اساس گزارشی از برآورد سازمان برنامه و بودجه دولت حسن روحانی، تا سال ۲۰۲۶ در صورت ادامه تحریم‌ها، نرخ دلار به ۲۸۴ هزار تومان اوج خواهد گرفت و متوسط تورم سالانه نیز ۵۴ درصد خواهد بود.
