در پی انتشار گزارشی توسط مرکز آمار ایران مبنی بر افت نرخ بیکاری در بهار سال جاری، مرکز پژوهش‌های مجلس روز چهارشنبه دوم مردادماه گزارش داد که افت نرخ بیکاری نه به خاطر افزایش اشتغال، بلکه به خاطر دلسرد شدن مردم از جستجوی کار است.
در ارزیابی نرخ بیکاری، بیکار به کسی گفته می‌شود که حداقل یک ساعت در هفته را کار نمی‌کند (شاغل نیست)، اما در جستجوی کار است و اگر افراد جستجو کننده کار کاهش یابند، طبیعتا نرخ بیکاری نیز کاهش می‌یابد. به عبارتی ساده‌تر، اگر کسی به دنبال شغل نباشد، در معادلات نرخ بیکاری تاثیری ندارد.
آخرین گزارش مرکز آمار حاکی است که بررسی نرخ بیكاری افراد ١٠ ساله و بیشتر نشان می‌دهد ١٠,٨ درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیكارِ در جستجوی کار)، بیكار بوده‌اند. این گزارش می‌افزاید که این شاخص، نسبت به بهار پارسال ١.٣ درصد كاهش یافته است.
این در حالی است که صندوق بین‌المللی پول نرخ بیکاری ایران برای سال ۲۰۱۸ را حدود ۱۳٫۹ درصد ارزیابی و پیش‌بینی کرده‌است امسال به ۱۵٫۴ درصد افزایش یابد و این رشد تا سال ۲۰۲۴ به صورت متمادی ادامه خواهد داشت و به حدود ۱۹٫۴ درصد خواهد رسید.
اکنون مرکز پژوهش‌های مجلس می‌گوید «به دلیل نامساعد بودن وضعیت بازار، افراد بیكار از جستجوی كار دلسرد شده و از بازار كار خارج شده‌اند و در این بین سهم عظیم زنان با توجه به تركیب ۵۰ درصدی جمعیت زنان از جمعیت در سن كار، قابل تأمل و توجه است».
این گزارش می‌افزاید در صورتی كه این افراد از بازار كار خارج نمی‌شدند نرخ بیكاری كل كشور به ۱۳.۹ درصد می‌رسید كه نسبت به نرخ اعلام شده (توسط مرکز آمار) ۳.۱ درصد بیشتر است.
در بخشی از گزارش آمده: «در صورتی كه افراد خارج شده از بازار كار در فصل بهار ۱۳۹۸ همچنان تقاضای شغل داشتند، نه تنها نرخ بیكاری ۱.۳ درصد كاهش نمی‌یافت بلكه ۱.۶ درصد نیز افزایش می‌یافت. این موضوع در نرخ بیكاری زنان بسیار جدی‌تر است به طوری كه با این فرض نرخ بیكاری زنان به جای ۱۷.۳ درصد به ۲۸.۱ درصد می‌رسید».
نرخ بیکاری مردان نیز در گزارش مرکز آمار ۹.۲ درصد عنوان شده، اما مرکز پژوهش‌ها می‌گوید اگر افراد از جستجوی کار دلسرد نشده و غیرفعال نمی‌شدند، این رقم ۱۰.۴ درصد می‌شد.
مرکز پژوهش‌ها می‌گوید طی سه سال منتهی به بهار ۱۳۹۷ به طور متوسط سالانه ۲۶۲ هزار نفر به جمعیت بیكار اضافه شده است که در این میان ۱۵۳ هزار نفر آن مرد و ۱۰۲ هزار نفر آن زنان بوده‌اند. اما در بهار ۱۳۹۸ نسبت به بهار ۱۳۹۷، جمعیت بیكار ۳۶۵ هزار نفر کاهش داشته است و به طور مشخص جمعیت بیكار مردان ۲۲۷ هزار نفر و جمعیت بیكار زنان ۱۳۸ هزار نفر کاهش داشته است که علت امر دلسرد شدن بسیاری از آنها از جستجوی شغل و غیرفعال شدن آنهاست.
در بهار سال جاری جمعیت بیكار جوان ۲۴-۱۵ ساله، ۱۳۰ هزار نفر و بیكاری فارغ‌التحصیلان عالی نیز ۲۰ هزار نفر کاهش را نشان می‌دهد که حاکی از دلسرد شدن این قشر مهم از دنبال کردن بازار کار و اشتغال است.
