سازمان عفو بینالملل اعلام کرده است در جریان اعتراضهای چند روز اخیر در ایران، حداقل ۱۰۶ نفر در ۲۱ شهر ایران کشته شدهاند.
این سازمان در بیانیه خود نوشته که باور دارد تعداد کشتهشدگان بیشتر از رقمی است که اعلام کرده است. پیش از این در برخی گزارشهای غیررسمی تعداد کشتهشدگان ۲۰۰ نفر اعلام شده بود.
ارتش جمهوری اسلامی با صدور بیانیهای، اعتراضهای چند روز گذشته ایران «فتنه جدید» توصیف کرده و نوشته است «دشمنان زخمخورده»، «افراد مزدور یا فریبخورده» و «رسانههای شیطانی» قصد مقابله با جمهوری اسلامی را دارند. ارتش در این بیانیه گفته است که در برابر چنین حوادثی «با تمام قدرت ایستاده است».
فرماندهان ارتش همچنین امروز خبر از برگزاری یک رزمایش زمینی در منطقه شمال غرب دادهاند. بر اساس گزارش برخی رسانههای داخلی این رزمایش از عصر دوشنبه ۲۷ آبان شروع شده است.
در روزهای اخیر برخی استانهای شمال غرب و غرب ایران مانند آذربایجان شرقی، کرمانشاه، کردستان و زنجان شاهد تجمعات اعتراضی بود که منجر به درگیری بین معترضان و نیروهای انتظامی و امنیتی شد.
گفتوگو با شاهدان عینی
یکی از شاهدان عینی اعتراضات در شهر جدید اندیشه شهرستان شهریار استان تهران در گفتوگو با رادیو فردا از جزئیات اعتراضات و سرکوب آنها در این منطقه میگوید.
به گفته او مردم محل از کشته شدن ۴ تا ۵ نفر از معترضان در آن منطقه خبر میدهد. حضور تعداد زیادی لباسشخصی با کلت در خیابانها و رصد معترضان با پهپاد از دیگر نکاتی است که این شهروند به آن اشاره میکند.
یکی دیگر از شاهدان عینی اعتراضات در تهران و حومه میگوید که مردم معترض «چیزی برای از دست دادن ندارند.»
دبیرخانه جشنواره بینالمللی تئاتر الف که قرار بود از نهم آذرماه در تبریز برگزار شود، اعلام کرد «با توجه به قطعی اینترنت و نبود امکان هماهنگی با مهمانان خارجی»، این جشنواره در تاریخ مقرر برگزار نمیشود.
پس از بروز نارآرامیهای چند روز اخیر در ایران، اینترنت به دستور شورای امنیت قطع شده است. مقامهای دولت ایران تاریخ مشخصی برای برقراری اینترنت اعلام نکردهاند.
چند روز پس از اعتراضهای گسترده در ایران نسبت به افزایش قیمت بنزین در ایران، مقامهای قضایی و نظامی همزمان با قطع اینترنت در ایران، از بازداشت افرادی که آنها را «لیدرهای اغتشاشات» مینامند، خبر میدهند.
خبرگزاری ایسنا، روز سهشنبه، ۲۸ آبان به نقل از صادق حسینی، فرمانده جدید سپاه بیتالمقدس استان، مدعی برقراری «امنیت و آرامش» در سراسر کردستان ایران شد.
در حالی که فعالان حقوق بشر کردی از کشتهشدن دهها نفر در شهرهای جوانرود، مریوان، سقز، مهاباد و سنندج خبر میدهند، مقامهای جمهوری اسلامی این گزارشها رد میکنند.
حسینی همچنین گفته که «در این اتفاقات اخیر نیروهای نظامی و انتظامی استان تلاششان این بود که با آرامش و حفظ حرمت با اغتشاشگران در تجمعات برخورد کنند اما متأسفانه گوش ندادند و برای مردم خسارت به بار آوردند.»
خبرگزاری فارس هم امروز به نقل از فرمانده سپاه فجر استان فارس گفته «سرکردگان اغتشاشات استان که وابسته به جریانهای معاند و ضد انقلاب هستند، شناسایی و دستگیر شده و تعدادی هم تحت تعقیب هستند.»
هاشم غیاثی شماری از بازداشتشدگان را «سرکردگان اشرار» نامیده که به گفته وی به سازمان مجاهدین وابسته بودند و «اهداف اصلی» آنها «ایجاد ناامنی دائمی، آسیب جانی به مردمو ایجاد نارضایتی و اختلال در روند زندگی عادی شهروندان» بوده است.
دادستان عمومی و انقلاب استان کرمانشاه نیز در گفتوگو با تسنیم گفته «اکثر لیدرهای اغتشاشگران از سوی دستگاههای امنیتی استان کرمانشاه شناسایی و دستگیر» شدهاند.
محمدحسین صادقی تهدید کرده که همه این افراد باید «پاسخگوی اعمال غیرقانونی خود باشند.»
خبرگزاری فارس نیز در گزارشی مدعی «تعداد زیاد اسلحه» در دست معترضان که آنها را «اشرار» نامیده، شده است.
این رسانه نزدیک به سپاه پاسداران اضافه کرده که علت اصلی تبدیل شدن اعتراضات به «میدان جنگ و ترور» همین موضوع بود که «دستگاههای انتظامی و امنیتی» باید درباره آن توضیح دهند.
این خبرگزاری مدعی شده که «بررسیها نشان میدهد اغلب افراد تیر خورده در حوادث این چند روز از پشت سر تیر خوردهاند و این یعنی اینکه افرادی از داخل تجمعات به اصطلاح اعتراضی به این افراد شلیک کردهاند.»
فارس اشاره نکرده که کدام نهاد این بررسی را انجام داده و نتیجه آن به چه صورتی در اختیار این خبرگزاری قرار گرفته است.
مقامهای جمهوری اسلامی از ارائه آمار دقیق کشتهشدگان اعتراضهای اخیر در ایران خودداری میکنند و به نظر میرسد با گزارشهای نهادهای رسانهای وابسته به سپاه، قصد دارند از خود در این زمینه سلب مسئولیت کنند.
منابع غیررسمی و حقوق بشری از کشتهشدن دهها نفر در سراسر ایران خبر میدهند و میگویند باوجود ادامه اعتراضات در برخی شهرهای ایران، مقامهای جمهوری اسلامی با قطع اینترنت سعی دارند جلوی اطلاعرسانی درباره میزان خشونتها علیه معترضان را بگیرند.
لغو چهار بازی لیگ برتر به دلیل «عدم وجود شرایط لازم»
سازمان لیگ برتر فوتبال ایران اعلام کرد که «به دلیل عدم وجود شرایط لازم»، چهار دیدار از هفته یازدهم رقابتهای لیگ برتر فوتبال لغو و به زمان دیگری موکول شده است.
نخستین بازی مربوط به تیمهای گلگهر سیرجان و ماشینسازی تبریز است.
شهر سیرجان از نخستین شهرهایی بود که درگیر اعتراضها شد. تاکنون کشته شدن یک نفر از معترضان در این شهر تایید شده است.
دومین دیدار مربوط به تیمهای پارس جنوبی جم و پیکان تهران است که قرار بود در شهرستان جم استان بوشهر برگزار شود. در روزهای گذشته گزارشهایی از تجمعات اعتراضی در شهرستانهای استان بوشهر و مسدود شدن جادهها منتشر شده بود.
علاوه بر این، دو بازی «تراکتورسازی تبریز و شهر خودرو مشهد» در تبریز و بازی تیمهای صنعت نفت آبادان و سپاهان اصفهان در آبادان نیز لغو شده است. در روزهای گذشته در دو شهر تبریز و آبادان تجمعات اعتراضی علیه گرانی بنزین برگزار شده بود.
خبرگزاری رسمی ایرنا در تحلیلی که روز سهشنبه منتشر شد درباره اعتراضهای اخیر نوشته است: «افزایش قیمت بنزین منافع و تامین نیازهای آن قشر از جامعه را هدف قرار داده که بیشترین میزان آسیبپذیری را دارند.»
این در حالی است که حسن روحانی، رئيس جمهور ایران، روز جمعه ۲۴ آبان افزایش قیمت بنزین را به نفع «اقشار تحت فشار جامعه» دانسته بود.
خبرگزاری ایرنا همچنین نوشته در روزهای اخیر «شهرهای اقماری» و «شهرستانهای کوچک و بزرگ کمتر برخوردار» درگیر اعتراض به افزایش قیمت بنزین بودهاند و «نکته افتراق» این اعتراضات با سایر اعتراضات این است که بیشتر از سوی «طبقات آسیبپذیر» انجام شده است.
در بخش دیگری از این گزارش با استناد به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس ایران آمده است که ۱۳.۳ میلیون نفر از جمعیت ایران «زیر خط فقر مطلق» زندگی میکنند و «از تامین غذای کافی برنیامدهاند».
امیرحسن چهلتن، نویسنده سرشناس، در گفتوگو با رادیوفردا گفت تهران حالت عادی ندارد.
آقای چهلتن که در تهران حضور دارد روز سهشنبه، ۲۸ آبان، گفت در شمال شهر تهران خبر چندانی از شلوغیها نیست، اما «در ساعاتی از روز خیابانها فوقالعاده خلوتاند که این عادی نیست.»
امیرحسن چهلتن همچنین گفت که دوستان و آشنایانش در روزها و شبهای گذشته در مناطقی از تهران، از جمله نارمک و تهرانپارس در شرق تهران و صادقیه و گیشا در غرب تهران، شاهد درگیریهایی بودهاند.
آقای چهلتن با اشاره به نارضایتی مردم کوچه و بازار از گرانی و مخالفت با افزایش بهای بنزین و تناقض گفتار و رفتار دولت در موضوع «حق اعتراض مردم» پرسید که پس معترضان کجا و چطور باید اعتراضشان را ابراز کنند؟
به گفته آقای چهلتن، خشونت جاری در اعتراضات این چند روز ناشی از فقدان منفذ برای بروز اعتراضهاست و حتی اگر این اعتراض عمومی خاموش شود، فاصله بین اعتراضهای عمومی کمتر خواهد شد.
امیرحسن چهلتن همچنین گفت مقایسه اعتراضات دی ۱۳۹۶ با اعتراضات اخیر زود است، «ولی در اعتراضات ۹۶ اقشار متوسط حضور کمرنگی داشند و در اعتراضات اخیر اقشار متوسط هم حضور دارند و اقشار متوسط به اقشار فرودست پیوستهاند. بهخصوص جوانها که شرایط را بنبست ارزیابی میکنند».
حافظ موسوی، شاعر سرشناس، امروز سهشنبه، ۲۸ آبان، در گفتوگو با رادیوفردا گفت: سرکوب و خشونت ظاهراً به شکل افسارگسیخته و مهارناپذیری درآمده است.
آقای موسوی ضمن بیان مشاهداتش از «جو امنیتی» تهران گفت روز گذشته در گذر از میدان صادقیه به خیابانهای نواب و انقلاب شاهد حضور پررنگ نیروهای انتظامی، ضد شورش و لباسشخصیهای باتومبهدست بوده و مردم اغلب منتظر و مبهوت بودهاند.
بهگفته حافظ موسوی، آن چه در این چند روز رخ داده و «جلوه کمتری در پایتخت دارد، اما در شهرستانها بیشتر است، انفجار خشم مردمی است که مطالباتشان سالهای سال نادیده گرفته است.»
آقای موسوی همچنین با اشاره به اعتراضات دی ۱۳۹۶ که پس از آن مقامات جمهوری اسلامی اعتراض را حق مردم عنوان کردند گفت با این حال پس از آن «به هیچ یک از تجمعات اجازه ندادند، از جمله تجمعات کارگری و زنان و حتی گرد آمدن چند نویسنده و شاعر بر مزار احمد شاملو».
به گفته آقای موسوی، اگر حکومت بتواند این «جنبش مردمی و تودهای را هم سرکوب کند، ماجرا حل نمیشود» و نتیجه این سرکوب «خشم انفجاری» مجدد است.
حافظ موسوی همچنین مسئول خشونتهای جاری در چند روز اخیر را کسانی برشمرد که زمینه این خشونتها را فراهم کردهاند و خطاب به مقامات حکومت ایران گفت «وقتی خود شما مملکت را به حد انفجار میرسانید، مسبب شمایید».