نشست چهارروزه شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد وضعیت همکاری ایران با آژانس روز دوشنبه ۲۲ شهریور در وین اتریش آغاز شد.
به گزارش خبرنگار اعزامی رادیو فردا به وین، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه در نشست شورای حکام اعلام کرد که با توجه به پاسخگو نبودن ایران به پرسشهای این سازمان در دو سال گذشته و عدم اجازه دسترسی کامل به تجهیزات نظارتی بر تأسیسات هستهای ایران، نگرانیها دربارهٔ برنامه هستهای ایران همچنان پابرجا است.
او خطاب به شورای حکام گفت: «من همچنان بهشدت نگرانم که مواد هستهای در تأسیسات از پیش اعلام نشده وجود داشته و آژانس از مکان نگهداری این مواد باخبر نیست».
رافائل گروسی تأکید کرد یکی از مواردی که به نگرانی فزاینده او دامن میزند این است که «پس از دو سال همچنان موضوع پادمانی در ارتباط به چهار مکان در ایران که از پیش اعلام نشده، حل نشده است».
در روزهای اخیر این احتمال مطرح بوده است که آمریکا و همپیمانان اروپایی آن، بر اساس این گزارشهای آقای گروسی از پرونده هستهای ایران، جمهوری اسلامی را از طریق صدور قطعنامهای پس از سالها به شورای امنیت سازمان ملل متحد بکشانند.
اما ایران یک روز مانده به نشست شورای حکام به یک توافق در مورد تجهیزات نظارتی با آژانس دست یافت و اکنون به گزارش خبرنگار اعزامی رادیو فردا، این امر احتمال صدور قطعنامه علیه ایران در این نشست را کمرنگتر کرده است.
مسئله ارتباط توافق گروسی در تهران با عدم تصویب قطعنامه علیه ایران
آقای گروسی شامگاه یکشنبه پس از بازگشت به وین اعلام کرد که توافق در مورد تجهیزات نظارتی تا زمان اثبات صلحآمیز بودن فعالیتهای هستهای ایران برای آژانس «مقطعی» است.
او در پاسخ به پرسش رادیوفردا دربارهٔ برخی گزارشها دربارهٔ رابطه توافق تهران با تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای حکام گفت: «همانطور که در بیانیه مشترک هم میبینید اشارهای به رابطه میان این دو نشده است» و افزود «در چنین شرایطی گمانهزنی امری عادی است».
این اظهارات در حالی بیان شده که برخی گزارشها حاکی از آن است که طی گفتوگوهای دیپلماتیک میان طرفهای ایران در برجام و آمریکا در این زمینه توافقی به دست آمده بود.
تخریب دوربینها در واقعه کرج
آقای گروسی در گزارش خود به شورای حکام که نسخهای از آن به دست رادیوفردا رسیده، از «واقعهای» در مرکز تِسا در کرج و منهدم شدن یک دوربین و ضربه جدی به یک دوربین دیگر سخن گفته است.
محل و رخداد مورد اشاره مدیرکل آژانس، «اقدام خرابکارانه» در شرکت تکنولوژی سانتریفوژ ایران یا «تِسا»، در اوایل تیرماه امسال است. تهران در تأیید رسمی این رخداد حدود دو هفته تعلل کرد و در نهایت به صحبت از «آسیب مختصری به سقف یکی از سولهها» اکتفا کرد.
رافائل گروسی در پاسخ به پرسش رادیوفردا در این زمینه گفت: «من نمیتوانم دربارهٔ ماهیت این رخداد اظهار نظر کنم و این کار را مقامهای ایرانی باید انجام دهند و آنها در حال بررسی این موضوع هستند».
او در عین حال گفت که چنین «رخدادهایی» بر کار آژانس تأثیر میگذارد چرا که از جمله «تجهیزات این نهاد تخریب شده است». آقای گروسی در ادامه گفت هر نوع اقدام خشونتآمیز را محکوم میکند.
دربارهٔ موضوع دوربینهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی، او به عملیاتی بودن کار نظارت در تأسیساتی چون نظنز و فردو اشاره کرد و گفت این دوربینها بهطور مداوم بررسی میشوند. او به تعداد این دوربینها اشاره نکرد اما گفت آژانس «دوربینهای بسیاری دارد» و میزان آن «به اندازهای است که این نهاد نیاز دارد».
دوربینهای مورد اشاره آقای گروسی، جدا از دوربینهایی است که از زمستان گذشته، آژانس اجازه دسترسی به حافظه آن را ندارد.
سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز دوشنبه ۲۲ شهریور در تهدید علیه صدور قطعنامه در شورای حکام گفت که ایران و آژانس بینالمللی انرژی اتمی طی چند سال گذشته «با حسن نیت» کارهای خود را جلو بردند» و «اگر طرفهایی بخواهند روابط مبتنی بر فهم فنی را آلوده به اغراض سیاسی خود کنند، پاسخ ایران پاسخ درخوری خواهد بود.»
ایران اسفند پارسال، بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی، دسترسی بازرسان آژانس بینالمللی انرژی اتمی به تاسیسات هستهای خود را محدود و اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کرد. پس از آن تهران و آژانس به توافقی دست یافتند که بر پایه آن دوربینهای نظارتی آژانس در تاسیسات هستهای به مدت سه ماه فعالیت کند ولی دسترسی به اطلاعات ذخیره شده تنها در صورتی ممکن شود که تحریمهای آمریکا علیه ایران لغو شده باشد.
این توافق سه ماهه با نظر شورای عالی امنیت ملی ایران، به مدت یک ماه دیگر تمدید شد، ولی این مهلت روز سوم تیر به پایان رسید و ایران از تمدید دوباره آن خودداری کرد.
در سفر تازه رافائل گروسی به تهران، او خبر داد که ایران اجازه تعویض کارت ذخیره اطلاعات در دوربینهای آژانس را داده است تا آژانس بتواند ضبط تصاویر از فعالیتهای سایتهای هستهای ایران را انجام دهد، اما با اینحال بازرسان آژانس اجازه دسترسی به اطلاعات دوربینهای نظارتی در سایتهای هستهای ایران را نخواهند داشت.
نشست شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی در مورد وضعیت همکاری ایران با آژانس طی روزهای ۱۳ تا ۱۷ سپتامبر (۲۲ تا ۲۶ شهریور) برگزار میشود.
محمد اسلامی هفته آینده به وین سفر خواهد کرد و از گروسی برای سفر دوباره به ایران دعوت شده است.
رافائل گروسی روز دوشنبه در شورای حکام گفت: «اینکه من میخواستم توافقی داشته باشم برای ادامه گفتوگوها در سطح عالی به این دلیل است که وضعیت به شیوه کنونی نمیتواند ادامه پیدا کند». او گفت در «آینده نزدیک»، و بعد از سفر محمد اسلامی به وین برای شرکت در کنفرانس عمومی به تهران خواهد رفت.