محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران، می‌گوید اگر کشورهای اروپایی تا روز پنج‌شنبه ۱۵شهریور اقدامات لازم را در چارچوب برجام انجام ندهند، «نامه‌ای به اروپایی‌ها خواهیم نوشت و اجرای گام سوم را به آن ها ابلاغ می‌کنیم».
مقام‌های جمهوری اسلامی می‌گویند اروپایی‌ها ۱۱ تعهد درباره فروش نفت ایران و بازگشت پول آن، سرمایه‌گذاری در ایران، حمل‌ونقل و هوانوردی و کشتیرانی داده‌اند ولی به آن عمل نکرده‌اند.
وزیر خارجه ایران روز یکشنبه ۱۰ شهریور در حاشیه نشست کمیسیون امنیت ملی مجلس، با اشاره به مذاکرات ایران و اروپا گفت: «در مراحل آخر تصمیم‌گیری قرار داریم» و موضوع گفت‌وگو، «نحوه اجرای تعهدات اروپا» است.
مهم‌ترین خواسته ایران در این مرحله، فروش نفت است. عباس عراقچی، معاون سیاسی وزارت خارجه ایران، روز ۹ شهریور در مصاحبه با شبکه رادیویی معارف گفت که «برای بازگشت ایران به اجرای کامل برجام، باید خواسته‌هایی مانند فروش نفت و مسائل بانکی مربوط به آن تامین شود».
آقای ظریف هم گفته است که «اروپایی‌ها تقریبا روابط تجاری خود را با ایران قطع کرده‌اند» و باید «تعهدات واقعی» بدهد.
در همین حال، علی مطهری، نماینده تهران در مجلس به خبرگزاری تسنیم گفته است که امانوئل مکرون، رئيس‌جمهوری فرانسه، یک خط اعتباری ۱۵میلیارد دلاری برای خرید نفت از ایران پیشنهاد داده است.
به گفته این نماینده مجلس، این مبلغ به صورت «کمک بلاعوض و وام» نیست و قرار است در سه مرحله پرداخت شود و در مقابل ایران فعلا گام سوم کاهش تعهدات را اجرا نکند و به جایگاه اولیه در برجام برگردد.
جمهوری اسلامی از ۱۸ اردیبهشت امسال دو مهلت ۶۰ روزه به طرف‌های اروپایی برای نجات برجام داده و در هر مرحله برخی از تعهداتش اتمی‌اش ذیل برجام را متوقف کرده است. سومین مهلت ۶۰ روزه جمهوری اسلامی به اروپا، ۱۵شهریورماه به پایان می‌‌رسد.
در مرحله اول ایران اعلام کرد که دیگر به محدودیت ذخیره اورانیوم غنی‌سازی که ۳۰۰ کیلوگرم است پایبند نخواهد بود. در گام دوم نیز غنی‌سازی را از سطح ۳.۶۷ درصد به ۴.۵ درصد افزایش داد.
دولت ایران تاکنون درباره جزئیات گام سوم کاهش تعهدات هسته‌ای اطلاع‌رسانی نکرده ولی محمدابراهیم رضایی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، گفته است که یکی از اقدامات جمهوری اسلامی در گام سوم «کاهش تعهدات برجام» استفاده از سانتریفوژهای آی‌آر ۸ و آی‌آر ۶ خواهد بود.
به گفته سازمان انرژی اتمی ایران، ظرفیت غنی‌سازی سانتریفوژهای آی‌آر۸ حدود ۲۰ برابر ظرفیت سانتریفوژهای نسل اول موسوم به آی‌آر۱ است.
در هفته‌های اخیر، تلاش‌های دیپلماتیک با محوریت ابتکارات فرانسه برای جلوگیری از افزایش تنش‌ها بین ایران و آمریکا و بازگشت تهران به اجرای کامل برجام افزایش یافته است.
آقای عراقچی روز دوشنبه ۱۱ شهریور در راس هیاتی به پاریس می‌رود تا در این زمینه با مقام‌های فرانسوی گفت‌وگو کند.
برخی از خبرگزاری‌ها به نقل از چند مقام و دیپلمات ایرانی گزارش داده بودند که مقام‌های جمهوری اسلامی، از جمله حسن روحانی رئیس‌جمهوری در تماس‌های تلفنی‌اش با امانوئل مکرون، همتای فرانسوی‌اش و محمدجواد طریف در سفرش به بیاریتز، خواستار آن شده‌اند که آمریکا امکان فروش روزانه ۷۰۰ هزار بشکه نفت را به ایران بدهد.
با این حال خبرگزاری رویترز یک روز بعد به نقل از یک دیپلمات اروپایی نوشت که دونالد ترامپ حاضر به پذیرش تمدیدهای نفتی برای مشتریان ایران نشده است.
جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا هم روز پنجم شهریور در گفت‌وگو با رادیو اروپای آزاد / رادیو آزادی گفت: «این ایده که ایران یکسری مزایای اقتصادی ملموس دریافت کند صرفا برای اینکه کارهایی انجام ندهد که اساسا نباید انجام بدهد، در گام نخست راه چاره نیست».
آمریکا ۱۸ اردیبهشت پارسال از توافق شش قدرت جهانی موسوم به برجام خارج شد و آبان سال گذشته به مشتریان نفت ایران شش ماه معافیت داد که خرید نفت از ایران را به تدریج به صفر برسانند. این مهلت اوایل اردیبهشت امسال به پایان رسید و واشینگتن معافیت‌ها را تمدید نکرد.
صادرات نفت ایران از ۲.۵ میلیون بشکه در دوره پیش از خروج آمریکا از برجام، به حدود ۱۰۰ هزار بشکه در ماه ژوئیه سقوط کرده است.
