برخلاف تاکید مقامهای دولت ایران مبنی بر عدم امکان مذاکره درباره برجام، علیاکبر ولایتی، مشاور امور بینالملل رهبر جمهوری اسلامی، غیرمستقیم از احتمال مذاکره دوباره خبر داده و میگوید: «در صورت برگزاری مذاکرات بعدی» باید مکانیسم ماشه «کنار گذاشته شود».
او در گفتوگویی که روز سهشنبه، ۲۳ دیماه، در وبسایت دفتر نشر آثار خامنهای منتشر شد از مکانیسم ماشه به عنوان «اصل غیرمنطقی» نام برده و گفته رهبر جمهوری اسلامی در مذاکرات قبلی هم با این مکانیسم مخالف بوده و بر «خلاف نظر» خامنهای این موضوع تصویب شده است.
مکانیسم ماشه سازوکاری پیشبینی شده در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است که به طرفهای برجام اجازه میدهد در صورت تخطی ایران از تعهداتش، بازگشت خودکار همه تحریمهای بینالمللی را که تعلیق آنها موضوع این قطعنامه است، درخواست کنند.
آقای ولایتی همچنین با اشاره به حرفهای رهبر جمهوری اسلامی درباره برداشته شدن تحریمها گفت: «هیچ اصرار و عجلهای نداریم که آمریکا برگردد؛ امّا اگر میخواهد برگردد شرایطی دارد که مهمترینش این است که تحریمها را بردارد.»
او همچنین خواستار فراهم شدن شرایطی شده که نشان دهد دولت آمریکا به برجام متعهد میشود و گفته در دور قبلی مذاکرات، آقای خامنهای خواستار این شده بود که «رئیس جمهور آمریکا مکتوب بنویسد»، ولی «متأسفانه قول شفاهی شد و بعد هم به قول شفاهیشان عمل نکردند».
مشاور رهبر جمهوری اسلامی با دفاع از مصوبه اخیر مجلس ایران برای افزایش درصد غنیسازی گفته است: «ایران هر زمانی تصمیم بگیرد غنیسازی بالاتری انجام بدهد، بهراحتی، میتواند اقدام نماید.»
مجلس شورای اسلامی روز ۱۲ آذر در جریان تصویب قانون «اقدام راهبردی برای لغو تحریمها»، دولت را ملزم کرد که سالانه ۱۲۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای ۲۰ درصد ذخیره کند.
در قانون مصوب مجلس همچنین تاکید شده است که اگر تا سوم اسفند سال جاری، تحریمهای مالی، بانکی و نفت حذف نشود، بازرسان آژانس از ایران اخراج میشوند و و ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف میکند.
به گفته کارشناسان، غنیسازی ۲۰ درصدی مسیر توان فنی برای رسیدن به مرحله ساخت بمب اتمی را هموارتر میکند؛ با وجود این، مقامهای ایرانی میگویند که هدفشان رسیدن به جنگافزار هستهای نیست.
علیاکبر ولایتی نیز در این گفتوگو با استناد به سخنان رهبر جمهوری اسلامی گفته است: «سلاح هستهای حرام است، منهای آن هر نوع کاربردی غیر از سلاح هستهای برای ما مباح است» و ایران پس از سال ۲۰۲۵ که محدودیتهای هستهایاش تمام میشود، به پیگیری برنامههای خود میپردازد.
گفتوگوی آقای ولایتی در وبسایت خامنهای به عنوان بخش اول یک ویژهنامه با تیتر «حرف قطعی» منتشر شده است.
در گفتوگوی دیگری که در این وبسایت منتشر شده، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، نیز تاکید کرده که «صرف بازگشت آمریکا به برجام در شرایط کنونی کفایت نمیکند... بلکه باید تحریمها را بردارد».
محمدباقر قالیباف، رئيس مجلس ایران هم در گفتوگو با وبسایت خامنهای با دفاع از مصوبه مجلس گفته است: «برگشت آمریکا به برجام برای ما و ملت ما موضوعیت ندارد» و «لغو تحریمها به صورت عملی انجام شود».
در حالی که بیش از دو سال از خروج آمریکا از برجام میگذرد، جو بایدن که در انتخابات ریاست جمهوری سوم نوامبر امسال به پیروزی رسید، قرار است از بیستم ژانویه کار خود را آغاز کند.
او در هفتههای اخیر بارها اعلام کرده که قصد دارد به برجام بازگردد، مشروط به اینکه ایران به تعهداتش در چارچوب این توافق بازگردد.