مرکز پژوهش‌های مجلس ایران در گزارشی که روز چهارشنبه منتشر شد اعلام کرد که ۵۹ درصد از منابع صندوق توسعه ملی «با کسب مجوز و یا تصویب قوانین مختلف، خارج از روال مندرج در اساسنامه صندوق هزینه شده است».
برداشت از صندوق توسعه ملی با «اجازه» رهبر جمهوری اسلامی یا مصوبات مجلس ایران انجام می‌شود.
اکنون به گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس با محاسبه تسهیلات پرداخت شده و همچنین تسهیلات در انتظار پرداخت، مشخص می‌شود که «تسهیلات ارزی پرداخت شده از طریق سازوکارهای خارج از روال صندوق، نسبت به کل تسهیلات ارزی پرداخت شده بالغ بر ۵۹ درصد بوده است».
بنا بر این گزارش کل تسهیلات ارزی پرداخت شده توسط این صندوق تا پایان سال ۹۷، ۶۷.۷۸ میلیارد دلار بوده است.
بر اساس این گزارش همچنین تاکنون بیش از ۶۱ هزار میلیارد تومان قرارداد برای تسهیلات ریالی بسته شده که «حدود ۴۵ درصد آن خارج از روال اساسنامه صندوق توسعه ملی بوده است».
رهبر جمهوری اسلامی پیش از این نیز چند بار دستور برداشت از صندوق توسعه ملی برای تأمین بودجه نظامی، بودجه صداوسیما، مقابله با ریزگردها و مصارف دیگر را داده بود.
تامین این بودجه‌ها از محل صندوق توسعه ملی در حالی است که در اساسنامه آن قید شده که این صندوق «با هدف تبدیل بخشی از عواید ناشی از فروش نفت و گاز و میعانات گازی و فرآورده‌های نفتی به ثروت‌های ماندگار، مولد و سرمایه‌های زاینده اقتصـادی و نیز حفـظ سهم نسل‌های آینده از منابع نفت و گاز و فرآورده‌های نفتی تشكیل می‌شود».
بر اساس قانون برنامه ششم توسعه، باید حداقل ۳۴ درصد از درآمدهای حاصل از فروش نفت ایران به صندوق توسعه ملی واریز شود.
ولی در جریان رسیدگی به لایحه بودجه ۹۸ علی لاریجانی، رئیس مجلس، خبر داد که رهبر جمهوری اسلامی فرمان داده است سهم «صندوق توسعه ملی» از درآمدهای نفتی به ۲۰ درصد کاهش یابد.
در همین حال مرکز پژوهش‌های مجلس ایران پیش‌بینی کرده که به دلیل کاهش فروش نفت و افزایش برداشت‌ها از صندوق توسعه ملی، از جمله برای مصارف نظامی، در سال ۹۸ هیچ پولی وارد این صندوق نخواهد شد.
این مرکز در گزارش جدید خود اعلام کرد که صندوق توسعه ملی از ابتدای تاسیس خود تاکنون بیش از صد میلیارد دلار موجودی داشته که بخش خصوصی «تنها از ۱۹ درصد آن استفاده کرده است».
