بر اساس نتایج تازه‌ترین نظرسنجی موسسه گمان که روز جمعه، ۱۲ فروردین، منتشر شد، ۸۸ درصد جامعه ایران موافق «نظام سیاسی مردم‌سالار و دموکراتیک» و ۶۷ درصد مخالف «ساختار و نظامی که بر اساس قوانین دینی اداره می‌شود» هستند.
شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی همچنین بهترین راه‌های «ایجاد تغییر سیاسی» در کشور را ابتدا اعتصاب سراسری، سپس «کمپین اعتراضی» در شبکه‌های اجتماعی و پس از آن به‌کارگیری «روش‌های نافرمانی مدنی» معرفی کرده‌اند.
بر اساس این نظرسنجی که در دوره زمانی ۲۸ بهمن تا ۸ اسفند ۱۴۰۰ و از راه بررسی نظرات ۱۶۸۵۰ نفر ایرانی در داخل کشور انجام شده، در زمینه ویژگی‌های «بالاترین مقام رسمی کشور»، حدود ۷۸ درصد جامعه با «موروثی بودن»، ۷۲ درصد با «مرجع مذهبی بودن»، ۶۶ درصد با «مادام‌العمر» بودن و ۵۶ درصد با «خداناباور (آتئیست) بودن» این مقام مخالف کرده‌اند.
در بخش دیگری از این نظرسنجی درباره شخصیت‌های سیاسی و مدنی، رضا پهلوی با ۳۹ درصد، ابراهیم رئیسی با ۱۷ درصد، نرگس محمدی و نسرین ستوده با ۱۵ درصد، مسیح علی‌نژاد با ۱۳ درصد و محمود احمدی‌نژاد با حدود ۱۲ درصد بیش از دیگران مورد اقبال جامعه قرار داشته‌اند.
در نظرسنجی موسسه مستقل گمان همچنین دیدگاه افراد درباره رهبران سیاسی معاصر ایران مورد بررسی قرار گرفته و در این مورد ۶۶ درصد جامعه آماری درباره رضاشاه ۶۶ درصد نظر مثبت داشته‌اند و این آمار در مورد محمدرضا پهلوی ۶۴ درصد، درباره محمد مصدق ۵۲ درصد، در مورد روح‌الله خمینی ۲۸ درصد و درباره علی خامنه‌ای تنها ۲۶ درصد بوده است.
در زمینه گرایش‌های سیاسی ایرانیان نیز این نظرسنجی نشان می‌دهد که ۴۱ درصد جامعه «خواهان براندازی جمهوری اسلامی»، ۲۱ درصد «خواهان تحولات ساختاری و گذار از جمهوری اسلامی»، ۱۸ درصد «خواهان حفظ اصول و ارزش‌های انقلاب و حامی سیاست‌های نظام و رهبری» و ۸ درصد «خواهان اصلاحات تدریجی در چهارچوب نظام جمهوری اسلامی» بوده‌اند.
در مورد نحوه «ایجاد تغییرات سیاسی» در «شرایط امروز ایران» نیز ۶۵ درصد جامعه گفته‌اند که موافق «اعتصابات سراسری»، ۶۵ درصد موافق «کمپین‌های اعتراضی در شبکه‌های اجتماعی»، ۵۲ درصد موافق به‌کارگیری «روش‌های نافرمانی مدنی» و حدود ۵۰ درصد جامعه موافق «تظاهرات و اعتراضات خیابانی» و حدود ۱۹ درصد نیز موافق «مبارزه مسلحانه» بوده‌اند.
این نظرسنجی جدید همزمان با سالگرد روزی منتشر شده است که در تقویم رسمی حکومت «روز جمهوری اسلامی» خوانده می‌شود. روز ۱۲ فروردین سال ۱۳۵۸ یعنی کمتر از دو ماه پس از روز ۲۲ بهمن مردم ایران برای تعیین حکومت جدید به پای صندوق‌های رای رفتند.
بر اساس روایت رسمی، در روز ۱۲ فروردین سال ۵۸ بیش از ۹۸ درصد مردم به نظام جمهوری اسلامی رای دادند، در حالی که به گفته بسیاری از مخالفان هنوز تعریف روشن و مشخصی از این نوع حکومت وجود نداشت.
یافته‌های نظرسنجی جدید موسسه گمان در هلند بر اساس بررسی دیدگاه افراد باسواد بالای ۱۹ سال ساکن ایران (۸۵ درصد افراد بزرگسال کشور) و با سطح اعتبار ۹۵ درصد و فاصله اعتبار ۵ درصد به دست آمده است.
«گمان» یک مؤسسه پژوهشی مستقل و ثبت‌شده در هلند است که در زمینه مطالعات افکارسنجی با تمرکز بر اندازه‌گیری و تحلیل دیدگاه‌ها و افکار ایرانیان فعالیت می‌کند.
