همزمان با گفتوگوی تلفنی وزرای خارجه ایران و فرانسه دربارهٔ توافق اتمی وین، حسن روحانی روز سهشنبه اعلام کرد که مقامات آمریکا به دلیل به گفته او، «حمایت یکپارچه جهانی از برجام»، «مجبور» به «عقبنشینی و بازنگری» در سیاستهایشان خواهند شد.
در همین حال سخنگوی دولت حسن روحانی نیز سفر فدریکا موگرینی به آمریکا را در راستای مواضع متفاوت اروپا و آمریکا دربارهٔ برجام دانست.
به گزارش خبرگزاریهای ایران، وزیران خارجه ایران و فرانسه عصر روز سهشنبه، ۲۵ مهر، و در دومین تماس تلفنی در روزهای اخیر، دربارهٔ برجام و مسائل منطقهای گفتوگو کردند.
وزارت خارجه ایران جزئیاتی از این گفتوگوی تلفنی را منتشر نکردهاست.
در همین حال سخنگوی دولت حسن روحانی گفت که مقامهای وزارت خارجه ایران «اقدامات مؤثری» را در راستای دفاع از منافع ملی و به گفته او «انزوای بیشتر آمریکا» در دست اجرا دارند.
به گزارش خبرگزاری صدا و سیما، محمد باقر نوبخت اعلام کرد که فعالیتهای مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سفر به آمریکا «در راستای همان مواضع متفاوت اتحادیه اروپا با مواضع آمریکا است».
فدریکا موگرینی، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز دوشنبه اعلام کرده بود که در چند هفته آینده در دفاع از توافق هستهای به واشینگتن میرود تا قانونگذاران آمریکایی را به عدم کنارهگیری از این توافق ترغیب کند.
خانم موگرینی پس از نشست وزیران خارجه ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا در لوگزامبورگ تأکید کرده بود که جایگزینی برای توافق اتمی وین در نظر ندارد.
خانم موگرینی ساعاتی پس از سخنرانی رئیس جمهور آمریکا نیز اعلام کرده بود که برجام توافقی دوجانبه نیست و گرچه رئیسجمهور آمریکا قدرت و اختیارات فراوانی دارد، اما برهم زدن برجام از جمله این قدرتها نیست.
تصمیم دونالد ترامپ در مورد عدم تأیید پایبندی ایران به توافق هستهای، فرصتی ۶۰ روزه را پیش پای کنگره آمریکا میگذارد تا در مورد برگرداندن احتمالی تحریمهای ایران تصمیمگیری کند. تصمیمی که میتواند آینده برجام را به خطر بیندازد.
پس از اعلام این راهبرد دولت آمریکا، رهبران آلمان، فرانسه و بریتانیا، سه کشور اروپایی حاضر در مذاکرات هستهای نسبت به اقدامات آسیبزننده به توافق هستهای از جمله اعمال دوباره تحریمها هشدار دادند.
در همین حال رئیس جمهور ایران با اشاره به مواضع کشورهای اروپایی اعلام کرد که «امیدواری مردم از یک طرف و حمایت یکپارچه جهانی از برجام و همکاری با ایران، مسئولان سیاسی دولت ایالات متحده را به عقبنشینی و بازنگری سیاستها مجبور خواهد کرد».
حسن روحانی ساعاتی پس از سخنرانی رئیس جمهور آمریکا نیز اعلام کرده بود که اگر روزی منافع ایران در توافق اتمی وین تأمین نشود و طرف مقابل دربارهٔ این توافق اقدامی انجام دهد، جمهوری اسلامی «لحظهای درنگ نخواهد کرد و به آن پاسخ خواهد داد».
رئیسجمهور آمریکا در چارچوب راهبرد جدید خود در قبال ایران، به وزارت خزانهداری اجازه داد سپاه پاسداران ایران را به فهرست تحریمهایش اضافه کند.
مقامهای رسمی جمهوری اسلامی از جمله حسن روحانی و محمدجواد ظریف، و روز سهشنبه نیز محمد خاتمی، رئیسجمهوری اسبق، با وجود اختلافهای عیان سالهای اخیر، به تازگی به شدت از سپاه پاسداران حمایت کردهاند.
دولت آقای ترامپ طی ماههای گذشته بارها تأکید کرده بود که ایران «روح» برجام را نقض کرده، با انجام آزمایشهای موشکی و اقدامات خود در خاومیانه، امنیت منطقه را بهخطر انداختهاست. تهران از سوی دیگر آمریکا را متهم به نادیده گرفتن «روح» برجام کرده و میگوید آزمایش موشکهای بالیستیک «دفاعی» است و «ادامه پیدا خواهد کرد».
در همین حال علیاکبر ولایتی، مشاور بینالملل رهبر جمهوری اسلامی، گفته است: «اینکه بگویند برجام را قبول داریم ولی باید در زمینه مسائل منطقهای و برنامه موشکی ایران مذاکره کنیم، این مشروط کردن برجام است و به هیچ عنوان برای ما قابل قبول نیست».
علیاکبر ولایتی روز سهشنبه و در حاشیه دیدار خود با فرستاده ویژه فرانسه در امور سوریه، تأکید کرد: «برجام هیچ گونه شرطی ندارد و باید مطابق آنچه بین ایران و ۱+۵ به توافق رسید ادامه یابد».
علیاکبر صالحی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، نیز شامگاه شنبه ۲۲ مهر، سخنرانی دونالد ترامپ را ناشی از به گفته او، «آشفتگی» در دولت آمریکا به دلیل تغییرات زیاد برخی مقامات دانسته و افزوده بود که «متأسفانه تهدید برخی کشورهای منطقه نیز به این آشفتگیها افزودهاست».
آقای صالحی توضیحات بیشتری دربارهٔ «تهدید برخی کشورهای منطقه» ندادهاست.
راهبرد جدید دولت ترامپ در قبال ایران، با استقبال اسرائیل و عربستان سعودی مواجه شدهاست.
روابط ایران و عربستان سعودی همچنان پرتنش است و از جمله جنگ داخلی سوریه و نبردهای اخیر در یمن، بر این تنشها افزودهاست.