در پی انتشار گزارشی در سایت نشریه تخصصی «پلاتز» مبنی بر ارائه تخفیف ایران به مشتریان نفتی، یک مقام وزارت نفت جمهوری اسلامی در گفتوگو با خبرگزاری ایرنا، این موضوع را تأیید کرد.
نشریه پلاتز روز جمعه گذشته گزارش داده بود که ایران برای مشتریان نفتی خود در ماه آینده میلادی، اختلاف قیمت نفت خود را نسبت به میانگین بهای نفتهای شاخص عمان و دبی افزایش دادهاست.
نفتهای شاخص یادشده معیاری برای قیمتگذاری انواع نفتها در خاورمیانه است.
با شروع تحریمهای مالی آمریکا در ماه جاری و نزدیک شدن به آغاز تحریمهای نفتی علیه ایران در آبان ماه، جمهوری اسلامی در تلاش است تا با ارائه تخفیف مشتریان خود را تشویق به ادامه خرید نفت کند.
میزان تخفیفی که ایران برای مشتریان آسیایی نفت سبک خود برای ماه سپتامبر در نظر گرفته، حدود ۸۰ سنت بیشتر از ماه جاری است. برای هر بشکه نفت سنگین که مشتری زیادی در آسیا دارد نیز ۶۰ سنت تخفیف در نظر گرفته شدهاست. ایران همچنین برای نفت «فروزان» ۷۵ سنت و نفت «سروش» ۸۰ سنت تخفیف در نظر گرفتهاست. چهار نوع نفت یادشده تقریباً شامل کل نفت خام صادراتی ایران است.
چنین میزان تخفیفی در معاملات نفت بسیار چشمگیر است. برای نمونه، بر اساس برآورد خبرگزاری بلومبرگ، ایران طی شش ماه اول سال جاری میلادی روزانه نزدیک ۱٫۷ میلیون بشکه نفت عمدتاً سنگین راهی آسیا کردهاست. میزان تخفیف در کل رقم یاد شده چشمگیر است.
در همین زمینه خبرگزاری ایرنا روز دوشنبه ۲۲ مرداد ماه با اشاره به گزارش «پلاتز» از قول یک منبع آگاه در وزارت نفت با تأیید تخفیف یاد شده گزارش داد که «این اقدام براساس عرف بازار و مطابق با تخفیف ارایه شده توسط سایر صادرکنندگان است».
وی گفت که دادن تخفیف به مشتریان، جزئی از ذات بازارهای جهانی بهشمار میرود که توسط همه صادرکنندگان نفت انجام میشود: «بر این اساس، با توجه به وضعیت عرضه و تقاضا، فعالیت رقبا و … صادرکنندگان نفت برای اعطای تخفیف به خریداران تصمیمگیری میکنند. دادن تخفیف به مشتریان، اغلب برای تکمحمولهها انجام میشود و فروش نفت به صورت بلند مدت، طبق قراردادها در حال انجام است».
اظهارت این مقام رسمی دربارهٔ ارائه تخفیف به مشتریان آسیایی برای «تکمحمولهها» در حالی بیان میشود که ایران هرگز نفت خام خود در بازارهای آسیایی را بهصورت تکمحموله نمیفروشد و هر چهار مشترین عمده نفت ایران شامل چین، هند، کره جنوبی و ژاپن بر اساس قراردادهای درازمدت (یک ساله) نفت از ایران وارد میکنند.
ایران پس از لغو تحریمها، تنها بخش کوچکی از نفت خام صادراتی خود به اروپا را در برخی موارد نادر بصورت تکمحموله فروختهاست که در مقایسه با کل صادرات نفت ایران به اروپا و ترکیه که در نیمه اول سال جاری میلادی روزانه نزدیک ۷۰۰ هزار بشکه (شامل میعانات گازی) بوده، بسیار اندک است.
اخیراً گزارشهایی از صادرات موردی میعانات گازی ایران به آسیا در قالب تکمحموله گزارش شدهاست که این نوع نفت شامل چهار نوع نفتی که پلاتز گزارش دادهاست، نمیشود. میعانات گازی نوعی نفت خام «فوق سبک» است که از میادین گازی تولید میشود.
ایران روزانه حدود ۲۵۰ هزار بشکه صادرات میعانات گازی دارد که عمدتاً راهی کره جنوبی، امارات متحده عربی و اروپا میشود. بر اساس گزارش گمرک ایران، صادرات میعانات گازی ایران در چهار ماه ابتدایی سال نسبت به دور مشابه سال گذشته ۳۷ درصد کاهش یافتهاست. علت آن راهاندازی فازهای اول و دوم پالایشگاه ستاره خلیج فارس است که خوراک آن میعانات گازی است. خوراک دیگر پالایشگاههای ایران نفت خام است. ایران روزانه ۱٫۷ میلیون بشکه نفت خام پالایش میکند.