گزارشها حاکی از خاموش شدن سیستم سیگنال تمام نفتکشهای ایران طی ۱۶ روز گذشته است که میتواند هم به معنی توقف حمل نفت ایران به بازارهای بینالمللی باشد و هم روی آوردن کامل ایران به بازارهای سیاه نفت.
خبرگزاری بلومبرگ و رویترز گزارش دادهاند در ماه جاری حتی یک نفتکش ایران نیز خلیج فارس را ترک نکرده، اما برخی نفتکشها که قبلا راهی آسیا شده بودند، سیستم ارسال سیگنال خود را خاموش کردهاند تا از ردگیری رادارها فرار کنند.
رویترز مینویسد در ماه جاری، فعلا چندین نفتکش با ۱۳ میلیون بشکه نفت ایران در آبهای بینالمللی هستند.
آمریکا از دوم ماه مه خرید نفت جمهوری اسلامی را ممنوع کرده و هشدار داده است هر گونه معامله نفتی با ایران تحریمهای آمریکا را در پی خواهد داشت.
بارگیری و حمل نفت ایران به مقصد هند حدود یک هفته و به مقصد چین حدود سه هفته طول میکشد، بنابراین، رویترز مینویسد انتظار نمیرود حتی در صورت ادامه خرید نفت چین از ایران، محموله جدیدی از نفت ایران در ماه جاری راهی چین شود.
بلومبرگ نیز نوشته است چین، کره جنوبی و ژاپن بسیار محتاطانه درباره شانس گرفتن معافیتهای آمریکا عمل کرده و در ماه گذشته هیچ سفارش خرید محموله جدید نفتی از ایران نداشتهاند.
این گزارش میافزاید از زمان لغو معافیتها تا ۱۹ اردیبهشت ماه، چهار نفتکش ایرانی به چین رسیدهاند که حامل ۵ میلیون بشکه نفت هستند و نفتکش دیگری که راهی چین شده بود، هنوز نرسیده است. دو نفتکش دیگر نیز مجموعا با ظرفیت ۴ میلیون بشکه نیز فعلا در بنادر هند هستند تا اجازه تخلیه بگیرند. این محمولهها در ماه گذشته خریداری شده بودند.
بلومبرگ میگوید، بقیه نفتکشها با محموله خود یا به خلیج فارس برگشتهاند، یا طی دو روز گذشته در خود منطقه حضور داشتند.
این گزارش میافزاید، از هیچ کدام از ۱۰ نفتکش ایران که حامل نفت هستند، طی ۱۶ روز گذشته سیگنالی ارسال نشده است که میتواند به معنی بازگشت آنها به خلیج فارس یا فروش پنهانی نفت در بازار سیاه باشد.
در این میان، بیژن زنگنه وزیر نفت پنجشنبه در واکنش به اظهارنظری از سوی عزتالله ضرغامی، مدیر سابق صدا و سیما، مبنی بر اینکه «چرا وزارت نفت آرایش جنگی نمیگیرد» اعلام کرد «متاسفانه نوع این جنگ (تحریم اقتصادی آمریکا) به گونهای است که وزارت نفت نه میتواند از دستاوردهای خود علنا سخن بگوید و نه میتواند روشها و حتی کلیات عملیات خود را حتی برای خواص تشریح کند».
ایران میگوید به فروش پنهانی نفت در بازارهای «خاکستری» ادامه خواهد داد.
این ادعا در حالی است که عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه ایران پنجشنبه عراقچی تهدید کرد اگر تحریمها اثر کند و فروش نفت ایران به صفر برسد، ممکن است «از برادران و خواهران افغانستانیمان بخواهیم ایران را ترک کنند».
تاکنون مقامات ایرانی قطع فروش نفت ایران را «توهم» آمریکا توصیف و آن را «محقق نشدنی» اعلام کرده بودند.
خبرگزاری رویترز مینویسد اگر همه نفتکشهای ایرانی که به مقصد چین حرکت کردهاند، بار خود را خالی کنند، این حجم حدود ۲۶۰ هزار بشکه خواهد بود. البته معلوم نیست ایران این محمولهها را برای فروش به چین ارسال کرده یا میخواهد در تاسیسات «دالیان» ذخیره کند. تا پایان آویل، ایران ۲۰ میلیون بشکه در این تاسیسات چینی ذخیره کرده بود.
با این حال بلومبرگ و رویترز هر دو مینویسند در ماه جاری میلادی، هیچ محموله جدیدی از ایران راهی بازار نشده است.