آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید به رغم پایان معافیت‌های آمریکا برای مشتریان ایران، عرضه نفت در جهان در وضعیت «مناسبی» قرار دارد و در حال حاضر ظرفیت اضافی عرضه جهانی نفت حدود سه برابر میزان صادرات ایران است.
در این گزارش که شامگاه سه شنبه سوم اردیبهشت در سایت رسمی آژانس بین‌المللی انرژی منتشر شده، پیش‌بینی شده پایان معافیت‌ها، صادرات ایران را تحت تاثیر قرار خواهد داد، اما بازارهای جهانی دچار بی‌ثباتی نخواهد شد.
این نهاد بین‌المللی، صادرات روزانه نفت و میعانات گازی ایران در ماه آوریل را ۱.۱ میلیون بشکه ارزیابی کرده که نسبت به ماه گذشته ۳۰۰ هزار بشکه و نسبت به ماه مه پارسال، زمانی که آمریکا از برجام خارج شد، حدود ۱.۷ میلیون بشکه کاهش نشان می‌دهد.
آژانس می‌گوید هم اکنون کشورهای اوپک ظرفیت تولید اضافی ۳.۳ میلیون بشکه نفت را دارند که دو سوم آن در اختیار عربستان و یک سوم دیگر در اختیار امارات، کویت و عراق است.
عربستان، امارات و عراق برای افزایش عرضه نفت و جلوگیری از کمبود آن در بازارهای جهانی اعلام آمادگی کرده‌اند.
آمریکا دوشنبه اعلام کرد که معافیت هیچ یک از مشتریان نفتی ایران را تمدید نمی‌کند و خریداران نفت ایران با تحریم مواجه خواهند شد.
اوپک و کشورهای هم‌پیمان به رهبری روسیه توافق کرده بودند که در نیمه اول سال ۲۰۱۹، تولید خود را حدود ۱.۲ میلیون بشکه کاهش دهند.
تولید نفت عربستان در ماه مارس نسبت به نوامبر سال گذشته که آمریکا برای شش ماه به هشت مشتری نفتی ایران معافیت داد، حدود ۱.۳ میلیون بشکه کاهش یافته و به ۹.۸ میلیون بشکه رسیده است. عربستان نوامبر سال گذشته ۱۱.۱ میلیون بشکه نفت تولید کرد و بنابر ارزیابی‌ها، ظرفیت تولید ۱۲ میلیون بشکه نفت را نیز دارد.
آژانس بین‌المللی انرژی همچنین می‌گوید که تولید نفت آمریکا در سال جاری ۱.۶ میلیون بشکه افزایش خواهد یافت.
این گزارش می‌افزاید میزان ذخایر استراتژیک نفت کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعهٔ اقتصادی هم اکنون به ۲ میلیارد و ۸۷۱ میلیون بشکه رسیده که از متوسط سطح پنج سال گذشته بالاتر است.
ذخایر استراتژیک نفت، در صورت اخلال در عرضه جهانی این منبع انرژی، می‌توانند به کار گرفته شوند.
با این‌حال، آژانس هشدار داده است که رشد جهانی اقتصاد در وضعیت شکننده‌ای است و باید مواظب بود تا قیمت‌های نفت بالا نرود، چرا که به رشد اقتصاد جهانی ضربه می‌زند.
وضعیت نامعلوم ترکیه و چین
در میان مشتریان نفتی ایران، ترکیه و چین به صراحت مخالفت خود با لغو معافیت‌های نفتی ایران را اعلام کرده‌اند، اما نگفته‌اند آیا خرید نفت ایران را متوقف می‌کنند یا نه.
در همین زمینه شرکت مشاور انرژی «کِپلر» که یکی از شرکتهای ردیابی نفت‌کشها در سطح جهان است، طی گزارشی که شامگاه سه‌شنبه در سایت رسمی خود منتشر کرد، گفت برخلاف تمایل ترکیه برای افزایش سطح تجارت با ایران و اختلافات این کشور با آمریکا، معلوم نیست آیا شرکتهای این کشور ریسک تحریم‌های ایالات متحده را به جان بخرند یا نه.
در رابطه با چین، شرکت کپلر می‌گوید توقف ناگهانی خرید نفت ایران برای این کشور بسیار سخت است، چرا که شرکت «سینوپک» چین برای توسعه میادین ایران ۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری کرده و این شرکت بر اساس قراردادی درازمدت، ماهانه ۱۰۵ هزار بشکه نفت برای تسویه آن بدهی دریافت می‌کند. از طرفی، چین بزرگترین مشتری نفت ایران است که در سه ماهه ابتدایی سال روزانه ۵۰۳ هزار بشکه نفت از ایران خریده است. به عبارتی، چین مشتری بیش از ۴۰ درصد کل نفت صادراتی ایران است.
این گزارش نیز می‌گوید عربستان و امارات نقش کلیدی را در جایگزینی نفت ایران خواهند داشت.
