رئیس جمهوری ایران در نشست خبری مشترک با همتای آذربایجانی خود از تلاش‌ها برای آغاز پروژه ساخت خودرو در آذربایجان خبر داد و اعلام کرد که این پروژه به تولید ۱۰ هزار خودرو در سال برای نیازمندیهای داخلی آذربایجان یا کشورهای همسایه منتهی خواهد شد.
به گفته وی، «در بخش‌های سرمایه‌گذاری، صنعت و تکنولوژی شاهد گام مهمی برای آغاز پروژه ساخت خودرو در آذربایجان هستیم».
تفاهمنامه احداث کارخانه مشترک خودروسازی میان شرکت «آذ یورو کار» جمهوری آذربایجان و ایران خودرو در اواخر فروردین ماه سال جاری امضا شد. در گام اول محصولات ایران خودرو در آذربایجان مونتاژ و سپس کارخانه تولید قطعات راه اندازی خواهد شد. قرار است دو سوم محصولات تولیدی در کارخانه مشترک به کشورهای خارجی صادر شود.
روحانی همچنین گفت که در زمینه داروسازی هم‌گام‌هایی که برداشته شده آغازی برای گسترش روابط صنعتی و تکنولوژیک بین دو کشور خواهد بود.
تفاهمنامه ساخت داروسازی مشترک میان شرکت داروپخش ایران و مجتمع شیمیایی سومقاییت آذربایجان به ارزش ۳۴ میلیون دلار نیز همزمان با تفاهمنامه خودروسازی امضا شد.
روحانی یکشنبه ۱۷ مرداد ماه در راس هیاتی متشکل از اعضای بلندپایه دولت از جمله وزرای خارجه، نفت، راه و ترابری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست و رئیس بانک مرکزی به باکو سفر کرد.
در اولین روز سفر، شش تفاهمنامه همکاری میان دو کشور امضا شد و قرار است روز آینده دیدارهای سه جانبه رؤسای جمهوری ایران، آذربایجان و روسیه در باکو برگزار شود.
روحانی همچنین اعلام کرد که در نشست هیئت‌های عالیرتبه دو کشور، در زمینه توسعه تجارت میان دو کشور و کاهش تعرفه‌های گمرکی گفت‌وگو شد. وی اظهار داشت: «کمیسیون‌های مشترک دو کشور باید تلاش کنند تا زمینه برای رسیدن به هدف نهایی که برقراری تجارت آزاد بین دو کشور است، مهیا شود.»
برقراری تجارت آزاد میان دو کشور در حالی است که در دور دوم ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد بخاطر تنشهای روزافزون میان تهران و باکو، تجارت دوجانبه به شدت آسیب دید و در سال ۹۲ نسبت به سال ۸۸ تا نصف کاهش یافت. دو کشور در سال ۸۸ بالای ۵۰۰ میلیون دلار تجارت دوجانبه داشتند. حتی کارخانه تولید خودرو شرکت ایران خودرو در آذربایجان نیز تعطیل شد.
با این حال روابط تجاری دو کشور در سال جاری میلادی به شدت رو به بهبود گذاشته است. سطح تجارت دوجانبه میان باکو و تهران در سه‌ماهه اول ۲۰۱۶ حدود ۵۳ درصد افزایش داشته است.
در دیدار سه جانبه رؤسای جمهوری ایران، روسیه و آذربایجان، همچنین موضوع کریدور خط آهن شمال-جنوب مذاکره خواهد شد.
این کریدور بندر عباس را به شهر مرزی آستارا در آذربایجان و از آنجا به روسیه و بنادر پوتی در گرجستان وصل خواهد کرد. هم اکنون تقریباً کل این کریدور به استثنای قطعه خط آهن رشت-آستارا آماده است. هزینه این قطعه حدود یک میلیارد دلار تخمین زده می‌شود که بانک بین‌الملل آذربایجان توافق کرده است که نیمی از این هزینه را بصورت وام در اختیار ایران قرار دهد. این کریدور ظرفیت حمل سالانه ۱۰ میلیون تن کالا را خواهد داشت.
روحانی در این خصوص گفت که «جمهوری آذربایجان با احداث این راه آهن به خلیج فارس متصل می‌شود و در نهایت این خط آهن کشورهای منطقه قفقاز، روسیه و اروپای شمالی و شرقی را به خلیج فارس و کشورهای جنوبی خلیج فارس را به شمال متصل می‌کند و در نتیجه می‌تواند روابط توسعه یافته و خوب اقتصادی را برای کل منطقه به ارمغان بیاورد.»
روحانی همچنین با اشاره به رایزنی و تبادل نظر در زمینه موضوعات مرتبط با دریای خزر در دیدار با همتای آذربایجانی خود گفت: «دریای خزر، دریای صلح، دوستی و توسعه بین کشورهای ساحلی خزر است؛ در زمینه رژیم حقوقی دریای خزر تفاهم کردیم که دو کشور با سرعت بیشتری در این زمینه تلاش کنند تا به توافق نهایی در آینده دست پیدا کنیم.»
کشورهای ساحلی دریای خزر بعد از فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی تاکنون بر سر تعیین رژیم حقوقی دریای خزر مذاکره می‌کنند، اگرچه روسیه، آذربایجان و قزاقستان تاکنون توافقات دوجانبه و سه جانبه‌ای برای تعیین سهم خود از کف دریای خزر امضا کرده‌اند.
آقای روحانی افزود: «در زمینه فعالیت‌های مشترک در دریای خزر در بخش نفت و گاز نیز مقرر شد تا فعالیت و مشارکت در مناطق مشترک مورد تفاهم طرفین باشد که این گام مهمی در ارتقا سطح مناسبات دو کشور خواهد بود.»
ایران و آذربایجان بر سر منطقه البرز در دریای خزر مناقشه ارزی دارند. پیش بینی می‌شود که ذخایر قابل توجه گاز در این منطقه از دریای خزر وجود داشته باشد. هر دو کشور از سالها پیش فعالیت در این منطقه را متوقف کرده‌اند تا رژیم حقوقی خزر تعیین شود یا بر سر این منطقه به توافق برسند.
رئیس جمهوری ایران همچنین گفت که موضوع محیط زیست در دریای خزر از اهمیت ویژه‌ای برای ما برخوردار است چراکه آلودگی‌ها در این دریای بسته می‌تواند بسیار خطرناک باشد؛ لذا در این راستا باید تفاهماتی که در گذشته صورت گرفته و قراردادهایی که بین کشورهای دریای خزر امضا شده اجرایی و دبیرخانه‌ای در این زمینه در جمهوری آذربایجان تشکیل و فعال شود.
طی سه سال گذشته دو کشور ایران و آذربایجان ۱۶ سند همکاری امضا کرده‌اند.
روحانی با بیان اینکه در گفتگوهای روز یکشنبه میان مقامات دو کشور در زمینه مسئله قره باغ نیز بحث وتبادل نظر شد، افزود: «جمهوری اسلامی ایران معتقد است در کشورهای منطقه باید صلح و ثبات برقرار شود و مشکلات و اختلافات میان کشورهای منطقه باید با گفتگو و مذاکره به حل و فصل نهایی برسد.»
هم اکنون بیش از دو دهه است که قره باغ کوهستانی به همراه هفت منطقه آذربایجان توسط نیروهای نظامی ارمنستان اشغال شده است. چند ماه گذشته دوباره آتش جنگ میان دو کشور شعله گرفت و در بحبوحه جنگی که منجر به کشته شدن ده‌ها نفر از هر دو طرف شد، وزرای خارجه ایران، آذربایجان و ترکیه در رامسر اجلاس سه جانبه‌ای برگزار کردند.
روحانی با تأکید بر «ضرورت حفظ تمامیت ارضی کشورها از جمله آذربایجان و عدم تغییر مرزها در منطقه» اظهار امیدواری کرد که مسائل منطقه از طریق گفتگو حل و فصل شود و تلاش کشورها بر گسترش صلح، ثبات و امنیت منطقه متمرکز شود.
