علی ربیعی، سخنگوی دولت ایران، روز شنبه «با اطمینان» پیش‌بینی کرد که «بازگشت همه طرف‌ها به تعهدات و از جمله لغو تمامی تحریم‌ها در آینده نزدیک است».
او در یادداشتی که روز شنبه، دوم اسفند، در روزنامه ایران منتشر کرد تنش‌های اخیر درباره برنامه هستهای ایران را «کش و قوس‌های دیپلماتیک» و «مقدمه طبیعی» احیای برجام توصیف کرده است.
سخنگوی دولت ایران در بخش دیگری از این یادداشت کاهش بیشتر تعهدات هستهای ایران از جمله کاهش بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را «بخشی از فراز و فرود این فرایند مثبت» دانسته و به کشورهای دیگر گفته است که «هیچ تغییر شگفت‌انگیز یا نیتی فنی فراتر از تعهدات حقوقی» ایران در برجام رخ نمی‌دهد و «فتوای ممنوعیت تسلیحات هستهای» معتبر است.
مصوبه ۱۱ آذرماه امسال مجلس ایران که به تایید شورای نگهبان نیز رسید، دولت را ملزم کرد که اگر تا سوم اسفند، تحریم‌های مالی، بانکی و نفت حذف نشود، بازرسان آژانس از کشور اخراج شوند و ایران اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را متوقف کند.
در آستانه اجرایی شدن این مصوبه، واکنش‌ها و نگرانی‌ها هم افزایش یافته و تلاش برای احیای برجام به شکل محسوس شدت گرفته است.
از جمله این تلاش‌ها یکی هم این که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، قرار است تا ساعاتی دیگر در تهران با مقام‌های جمهوری اسلامی در خصوص تداوم فعالیت‌های راستی‌آزمایی اساسی آژانس مذاکره کند.
بر اساس پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هستهای، «ان‌پی‌تی»، که ایران در چارچوب برجام اجرای داوطلبانه آن را پذیرفت، بازرسان آژانس اجازه دارند هر زمان که لازم بدانند، سرزده از تأسیسات هستهای ایران بازرسی کنند.
در صورت توقف اجرای پروتکل الحاقی توسط ایران، آژانس دیگر نخواهد توانست به تاسیسات هستهای ایران به طور سرزده دسترسی داشته باشد و چنین حضور با هماهنگی دولت ایران صورت خواهد گرفت.
روز گذشته وزیران خارجه اعضای اروپایی برجام و آمریکا در بیانیه‌ای از ایران خواستند که از برداشتن گام‌های اضافی، خصوصا در زمینه تعویق پروتکل الحاقی و اعمال محدودیت در زمینه بازرسی‌های آژانس، خودداری کرده و عواقب «شدید» آن را در نظر داشته باشد.
سخنگوی دولت در بخش دیگری از این یادداشت گفته است که امیدواری به تغییر در تصمیمات دولت آمریکا «افزایش محسوسی» داشته و از اقدامات اخیر آمریکا در لغو محدودیت تردد دیپلمات‌های ایرانی در مقر سازمان ملل و پس گرفتن درخواست بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل به عنوان نشانه‌های این موضوع نام برده است.
او در عین حال این نشانه‌ها را «ناچیز و به‌شدت ناکافی» دانسته و خواستار «لغو همه تحریم‌ها» شده تا ایران نیز «به سرعت و بلافاصله» اقدام به از سر گرفتن تمام تعهدات خود در برجام کند.
مقام‌های حکومت ایران در هفته‌های اخیر «لغو تحریم‌ها» را پیش‌شرط احیای کامل برجام خوانده‌اند.
در مقابل دولت آمریکا می‌گوید ایران باید ابتدا به تعهدات خود به برجام برگردد و از برداشتن گام‌های اضافی برای کاهش بیشتر تعهداتش خودداری کند و پس از آن، آمریکا اقدام به برداشتن تحریم‌ها خواهد کرد.
این موضوع در حال حاضر تبدیل به یک بن‌بست در مسیر احیای برجام شده است و در آخرین تلاش‌های دیپلماتیک، ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا گفته است، ایالات متحده دعوت نماینده عالی اتحادیه اروپا برای شرکت در نشست طرف‌های برجام و ایران جهت گفت‌وگو در خصوص دستیابی به راهی دیپلماتیک درباره برنامه هستهای ایران را می‌پذیرد.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه جدید آمریکا، نیز روز جمعه اول اسفند گفت که آمریکا قصد دارد در این نشست غیررسمی شرکت کند و چنین نشستی را نخستین گام‌ها برای باز کردن مسیر دیپلماسی خوانده است.
او تصریح کرده است که پس از احیای توافق هستهای موسوم به برجام، ما با همکاری شرکای خود به دنبال مستحکم‌تر و طولانی‌تر کردن این توافق خواهیم بود. سپس مقابله با اقدامات و مسائلی مانند فعالیت‌های بی‌ثبات‌کننده ایران در منطقه و برنامه موشک‌های بالستیک این کشور را پیگیری خواهیم کرد.
یک دیپلمات ارشد اروپایی در خصوص این نشست غیر رسمی به رویترز گفت که هنوز دعوتنامه برای همه ارسال نشده و زمان این نشست هم مشخص نیست، اما قدرت‌های جهانی به دنبال حل و فصل سریع مسئله ایران هستند.
