دادستان کل ایران مدعی شده است که «دشمنان» با «تبلیغات و برنامهریزی» باعث شدند زنان و دخترانی در جریان اعتراضات سراسری بدون حجاب اجباری ظاهر و در ملاءعام مرتکب «جرم مشهود» شوند.
محمدجعفر منتظری روز یکشنبه ۴ دیماه در نشست با رسانههای داخلی گفت که در چند ماه اخیر «از برنامههای دشمنان این بود حریمها را بشکنند و خطوطی که برای جمهوری اسلامی قائلیم را کنار بزنند از جمله حجاب و دیدید چقدر تبلیغات کردند و ترغیب کردند که خانمها و دخترخانمها حجاب را بردارند و آنها هم مرتکب جرم مشهود شدند».
او با تاکید بر اینکه «قانون بحث حجاب را الزامی کرده است» تصریح کرد: «قانون وقتی در داخل و مرزهای جمهوری اسلامی رعایت حجاب را برای زنها در مناظر عمومی الزامی کرده نمیتوانیم بگوییم [مسئله] شخصی است.»
این مقام قضایی بدون ارائه شواهد یا مستنداتی در عین حال مدعی شد که برداشتن حجاب اجباری از سوی بسیاری از افراد ناشی از «عدم اطلاع و بیتوجهی» آنها به شرع اسلام و قوانین جمهوری اسلامی است.
دادستان کل افزود از همین رو معتقد است که نحوه برخورد با برداشتن حجاب اجباری «احتیاج به برنامهریزی دارد» و پیش از برخورد قضایی، «به لحاظ فرهنگی باید روی آن کار شود».
در بیش از صد روزی که از اعتراضات سراسری در ایران میگذرد، مقامهای جمهوری اسلامی بارها خواستههای معترضان از جمله حق آزادی پوشش را به «توطئه» دولتهای غربی از جمله آمریکا و بریتانیا که در ادبیات جمهوری اسلامی «دشمن» خوانده میشوند، منتسب کردهاند.
منتظری اما در بخش دیگری از اظهارات خود زنان و دختران معترض را بهطور ضمنی تهدید کرد و خطاب به این افراد گفت: «برای حفظ سلامت ایمنی خود و خانواده حجاب را رعایت کنند و کشف حجاب نکنند و اگر به مرحلهای برسد که جرم مشهود باشد، دستگاههای مربوطه به وظایف خود عمل میکنند.»
این اظهارات در شرایطی مطرح میشود که دختران و زنان نسل پس از انقلاب ۵۷ در ایران، از همان سنین کودکی برای تحصیل در مدارس مکلف به حجاب اجباری میشوند و از همان ابتدا بهواسطه آموزشهای مذهبی به اجباری بودن حجاب در سایه حکومت جمهوری اسلامی واقف هستند.
بهعلاوه، اطلاعات بولتن فاش شده از خبرگزاری فارس به تاریخ ۳ آذر، نشان داد که نتایج یک نظرسنجی وزارت کشور حاکی از آن است که ۵۱ درصد معتقدند حجاب باید اختیاری باشد و فقط حدود ۳۷ درصد بر اجباری بودن آن تأکید کردهاند.
از حدود ۱۵ هفته پیش که اعتراضات سراسری در ایران ابتدا در واکنش به جان باختن مهسا امینی در بازداشت پلیس «امنیت اخلاقی» تهران آغاز شد، زنان و دختران مخالف حجاب اجباری با برداشتن روسری و مقنعههای خود در معابر و خیابانهای شهرهای سراسر کشور و نیز مدارس و دانشگاهها خواهان برخورداری از حق آزادی پوشش شدهاند. همزمان، بسیاری از زنان محجبه نیز به جنبش «زن، زندگی، آزادی» پیوستهاند و از حمایت صریح خود را از مخالفان حجاب اجباری اعلام کردهاند.
حدود یکماه پیش، دادستان کل کشور در سخنانی که بلافاصله جنجالساز شد، مدعی توقف فعالیت «گشت ارشاد» شده و گفته بود فعالیت این گشت ربطی به قوه قضاییه نداشت. چند روز پیش از آنهم وعده داده بود تا پایان آذرماه مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی در مورد مسئله حجاب اعلام نظر کنند که تا کنون جز پافشاری بر مواضع پیشین و عدم همراهی با خواستههای معترضان اقدامی از سوی مسئولان حکومت صورت نگرفته است.
فعالان حقوق بشر در ایران میگویند پیش از مرگ مهسا امینی و در طول دوران فعالیت گشت ارشاد دهها هزار زن و دختر به دلیل نداشتن حجاب کامل اسلامی در شهرهای مختلف ایران بازداشت شده و «صدها هزار زن از سوی ماموران گشت ارشاد مورد توبیخ و توهین قرار گرفتهاند».
آغاز به کار گشت ارشاد در تابستان ۱۳۸۵ از سوی مقامات نیروی انتظامی جمهوری اسلامی رسما اعلام شد. احمدرضا رادان، فرمانده پیشین انتظامی تهران در دوران ریاست جمهوری محمود احمدینژاد، راهاندازی این گشت را «مبارزه با بدحجابی و اراذل و اوباش» توصیف کرده بود.