لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۲۳:۱۵

مناقشه «تعطیلی» گشت ارشاد؛ سکوت مسئولان در ایران، تردید کشورهای غربی


وزارت خارجه آلمان می‌گوید که انحلال پلیس موسوم به «امنیت اخلاقی»، مطالبات مردم ایران برای احقاق حقوق بنیادین‌شان را متوقف نخواهد کرد
وزارت خارجه آلمان می‌گوید که انحلال پلیس موسوم به «امنیت اخلاقی»، مطالبات مردم ایران برای احقاق حقوق بنیادین‌شان را متوقف نخواهد کرد

در پی بازتاب گسترده ادعای «تعطیلی» گشت ارشاد از سوی دادستان کل ایران، دولت آمریکا روز دوشنبه ۱۴ آذر اعلام کرد که هیچ نشانه‌ای از بهبود برخورد حکومت جمهوری اسلامی با زنان به‌چشم نمی‌خورد.

در همین زمینه، یک سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده گفته است: «ما گزارش‌ها را دیده‌ایم اما در مورد ادعاهای سربسته و مبهم مقام‌های ایرانی اظهارنظر نمی‌کنیم».

این سخنگو که نامش در گزارش خبرگزاری فرانسه ذکر نشده، افزوده است: «متاسفانه، تا به حال هیچ نشانه‌ای ندیده‌ایم از این‌که رهبری ایران برخورد خود با زنان و دختران را بهبود بخشیده باشد یا به خشونت علیه معترضان مسالمت‌جو پایان داده باشد».

آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، نیز شامگاه یکشنبه در مصاحبه با شبکه خبری سی‌ان‌ان تصریح کرد که ادعای مطرح شده در مورد انحلال یا توقف فعالیت‌های گشت ارشاد، مستلزم تغییر عملی در رفتار حکومت جمهوری اسلامی است و در این میان، «باید دید که مردم ایران در این‌باره چه فکر می‌کنند».

همزمان با بالا گرفتن انتقادها از بازتاب این ادعای محمدجعفر منتظری، دادستان کل کشور، در رسانه‌های بین‌المللی که به تقلیل دادن اعتراضات جاری در ایران به صرف «حذف گشت ارشاد» تعبیر شده، آلمان نیز در این‌باره موضع‌گیری کرده است.

وزارت خارجه آلمان روز دوشنبه تاکید کرد که انحلال پلیس موسوم به «امنیت اخلاقی» با نام پیشین «گشت ارشاد»، مطالبات مردم ایران برای احقاق حقوق بنیادین‌شان را متوقف نخواهد کرد.

سخنگوی وزارت خارجه آلمان در یک نشست خبری اظهار داشت: «ایرانی‌ها برای حقوق بنیادین خود به خیابان‌ها آمده‌اند. آن‌ها خواهان زندگی آزاد و حق انتخاب هستند و چنین اقدامی (انحلال پلیس امنیت اخلاقی) در صورت اجرایی شدن نیز، تغییری در (مطالبات مردمی) ایجاد نخواهد کرد».

از شامگاه شنبه که اظهارات محمدجعفر منتظری مبنی‌بر «تعطیلی» گشت ارشاد در رسانه‌ها بازتاب یافته، تحلیلگران بین‌المللی به گمانه‌زنی درباره «عقب‌نشینی احتمالی» حکومت در برابر معترضان و یا احتمال فروکش کردن اعتراضات پرداخته‌اند؛ امری که با واکنش منفی معترضان به‌ویژه در شبکه‌های اجتماعی روبه‌رو شده است.

برای نمونه، روزنامه «حریت» ترکیه با انتخاب تیتر «مهسا پیروز شد» در صفحه نخست خود سخنان دادستان کل ایران را به «عقب‌نشینی» حکومت در مواجهه با اعتراضات تعبیر کرده است.

منتقدان و معترضان اما می‌گویند که حذف یا انحلال پلیس امنیت اخلاقی ربطی به مطالبات کنونی در کف خیابان‌ها ندارد و آن‌چه دست‌نخورده باقی مانده است قانون حجاب اجباری است که نظر به اظهارات ائمه جمعه و تاکید مسئولان حکومت بر «اسلامیت نظام» به نظر نمی‌رسد تغییری در این قانون در دستور کار باشد.

علاوه‌بر این، طرح «حجاب و عفاف» با روی کار آمدن دولت محمود احمدی‌نژاد در سال ۱۳۸۴ ابلاغ شد که ابتدا در سال تابستان ۸۵ با حضور ون‌های سبزرنگ گشت ارشاد در خیابان‌ها اجرایی شد. در سال ۸۸ به‌دلیل همزمانی با برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری اجرای این طرح تقریبا کم‌رنگ شد، ولی در سال ۸۹ با تشدید سخت‌گیری‌ها و فشارها به زنان و دختران تحت عنوان طرح «امنیت اخلاقی» ادامه یافت.

سکوت مقام‌های داخل و رسانه‌های نزدیک به حکومت

دادستان کل ایران روز شنبه در یک نشست در پاسخ به پرسش یکی از حاضران گفته بود: «گشت ارشاد ربطی به قوه قضاییه ندارد و از همان‌جایی که در گذشته تاسیس شد از همان‌جا نیز تعطیل شد».

این اظهار نظر محمدجعفر منتظری در شرایطی مطرح شده که هیچ نهاد و مقام رسمی در جمهوری اسلامی ایران، انحلال گشت ارشاد یا پلیس امنیت اخلاقی را تایید نکرده است.

در میان رسانه‌های نزدیک به حکومت تنها وب‌سایت شبکه «العالم»، به بازتاب بین‌المللی این ادعا واکنش نشان داد و نوشت: «حداکثر برداشتی» که از این اظهارنظر می‌توان داشت «این است که گشت ارشاد از زمان تاسیس مرتبط با قوه قضاییه نبوده است؛ چنان‌که دادستان کل تاکید کرده: قوه قضاییه نظارت خود را برکنش‌های رفتاری در سطح جامعه ادامه خواهد داد».

العالم در گزارش خود رسانه‌های خارجی را متهم کرد که کوشیده‌اند تا این سخنان منتظری را به معنای «عقب‌نشینی جمهوری اسلامی از مسئله حجاب و عفاف و متاثر از اغتشاشات» جلوه دهند. در ادبیات رسمی مقام‌ها و رسانه‌های جمهوری اسلامی از اعتراضات مردمی به عنوان «اغتشاش» نام برده می‌شود.

اعتراضات سراسری کم‌سابقه در ایران از ۲۶ شهریور امسال پس از اعلام خبر کشته شدن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد آغاز شد و همچنان به‌رغم سرکوب و سنگین معترضان از سوی نیروهای امنیتی و انتظامی جمهوری اسلامی به اشکال مختلف از جمله تجمعات خیابانی، تحصن و اعتصابات و شعاردهی‌های شبانه ادامه یافته است.

با استفاده از گزارش خبرگزاری فرانسه و رسانه‌های ایران و گزارش‌های رادیو فردا/ آ.ت/ک.ر
XS
SM
MD
LG