حسن روحانی، رئیسجمهور ایران که به رسم هر سال، روز چهارشنبه ۱۰ بهمن به همراه گروهی از مسئولان حکومتی، به آرامگاه روحالله خمینی، پایهگذار جمهوری اسلامی رفته گفت که «با بزرگترین فشار اقتصادی پس از انقلاب روبهرو هستیم.»
او در این دیدار همچنین گفت که «امروز مشکلات ما عمدتاً به فشار آمریکا و اذنابش برمیگردد، نباید به جای محکوم کردن آمریکا کسی دولت خدمتگزار یا نظام بزرگ اسلامی را سرزنش کند.»
قابل سرزنش ندانستن دولت و نظام از سوی حسن روحانی در حالی بیان میشود که پس از بروز دشواریهای وخیم اقتصادی اخیر در ایران، علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی گفت که تحریمهای آمریکا یکی از دو عامل اصلی مشکلات است و معضل دیگر «چالشهای درونی و ساختاری اقتصاد کشور» است.
تحلیلگران سیاسی و اقتصادی بارها بر مشکلات ساختاری در سیاست و اقتصاد ایران اشاره کردهاند: از جمله مهدی کروبی، منتقد آیتالله خامنهای که در بازداشت خانگی است، ماه گذشته در نامهای نوشت: «با این شیوه مدیریت، کشور به زمان قاجار برگشته است».
شمار زیادی از اقتصاددانان نیز بارها در نامههای مختلف به سران جمهوری اسلامی، از شیوه مدیریت اقتصادی که چند دهه است ادامه دارد انتقاد کردهاند.
رهبر جمهوری اسلامی حدود پنج ماه پیش در اقدامی کمسابقه به یکی از این نامهها اشاره کرد و «اکثر» راه حلهای پیشنهادشده در آن نامه را درست دانست.
۳۸ امضاکننده نامهای که رهبر جمهوری اسلامی به آن اشاره کرد، بحرانهای اقتصادی اخیر در ایران را ناشی از بیاعتمادی عمومی نسبت به نظام جمهوری اسلامی و بیثباتی در موضعگیریها دانسته بودند.
آیتالله خامنهای در پیام نوروزی خود برای سال ۹۶ نیز گفته بود که «فاصله زیادی میان کارهای انجام شده با انتظارات مردم و رهبری وجود دارد».
در مقابل، حسن روحانی، رئیسجمهوری ایران، در پیام نوروزی خود از عملکرد اقتصادی دولتش دفاع کرد.
در همین حال، علی خامنهای روز ۱۹ اسفند ۹۵ در دیدار با اعضای مجلس خبرگان درباره درست بودن آمارهای دولت درباره بهبود وضعیت اقتصاد مردم ابراز تردید کرده بود.
دو روز پیش از آن نیز آیت الله احمد جنتی، رئیس مجلس خبرگان و دبیر شورای نگهبان، در نشست این مجلس از حسن روحانی خواسته بود که از اقدامات دولت برای عملی شدن «اقتصاد مقاومتی» گزارش دهد و «اگر به اقتصاد مقاومتی عمل نکرده، حتیالمقدور از مردم عذرخواهی کند.»
حسن روحانی در واکنش به این سخنان، پرسش درباره این که دولت در «اقتصاد مقاومتی» موفق بوده را «سوالی نامربوط» و «بدترین سوال» خواند.
آقای روحانی همواره به کرات از عملکرد اقتصادی دولت خود دفاع کرده و در پاسخ به کسانی که او را به «گفتاردرمانی» متهم میکنند نیز گفته است: «بعضی میگویند گفتاردرمانی نکنید. بله، گفتاردرمانی خیلی مؤثر نیست اما امیددرمانی مؤثر است.»
دولت روحانی در مورد امید بستن به توافق هستهای، برجام، و مسئله اعتماد به آمریکا در این خصوص نیز مورد انتقاد برخی مقامهای جمهوری اسلامی است.
او روز چهارشنبه در بخش دیگری از سخنانش در آرامگاه روحالله خمینی خطاب به منتقدان برجام گفت: «کسی نگوید آمریکا در مقابل ایران به مذاکره نشست، اما صداقت و وفای به عهد را زیر پا گذاشت.»
او افزود: «این سخن نعوذبالله مثل این میماند که پیامبر صلح حدیبیه را امضا کرد و نمیدانست زیر پا گذاشته میشود یا امام حسن عهدنامه امضا کرد و نمیدانستند طرف مقابل آن را نقض میکند.»
روحانی ادامه داد: «مبنای مذاکره این نیست که طرف مقابل تا کی پای عهدش میماند، بلکه اصل انجام مذاکره اهمیت دارد. پیروزیهای سیاسی، اخلاقی و حقوقی مذاکرات هیچگاه از بین نمیرود.»