خبرگزاری رویترز از قول منابع صنعتی و تجاری و مقامات ایران گزارش داد که جمهوری اسلامی در تلاش است با توجه به افت چشمگیر درآمدهای نفتی، صادرات پتروشیمی کشور را افزایش دهد، اگرچه آمریکا اخیرا شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس، بزرگ‌ترین هولدینگ پتروشیمی ایران، را نیز به همراه زیرمجموعه‌های آن در لیست تحریمها قرار داده است.
این گزارش از قول منابع خود که نخواسته‌اند نامی از آنها برده شود، می‌افزاید ایران برای محصولات پتروشیمی با ارزش ۲۶۰ تا ۲۸۰ دلار برای هر تن، حدود ۴۰ دلار تخفیف می‌دهد و این موضوع باعث می‌شود خریداران میلیون‌ها دلار سود کنند، خصوصا تاجران ترکیه که تمایل به واسطه‌گری دارند.
بازارهای سنتی محصولات پتروشیمی ایران که یک چهارم کل صادرات غیرنفتی ایران را تشکیل می‌دهد، چین، هند، پاکستان، امارات و ترکیه است، اما رویترز می‌نویسد ایران طی ماه‌های گذشته در تلاش بوده بازارهای خود را گسترش دهد و صادرات چشمگیری را به برزیل آغاز کرده است.
آمریکا در آبان‌ماه سال گذشته صادرات برخی محصولات پتروشیمی ایران که تولید آنها از نفت است را تحریم کرد، اما اکثر محصولات پتروشیمی از گازهای طبیعی مانند متان و اتان تولید می‌شود و شامل تحریم نیست، مگر این که شرکت صادرکننده آن کالا خود در لیست تحریمها باشد.
این کالاهای غیرتحریمی شامل اوره (کود شیمیایی)، آمونیاک، متانول و غیره است که سهمی چشمگیر در سبد صادرات محصولات پتروشیمی ایران دارد.
این گزارش می‌افزاید تقلای ایران برای افزایش صادرات پتروشیمی که آمارهای ردیابی کشتی‌ها نیز موید آن است، نشان می‌دهد که آمریکا چه میزان توانایی و موفقیت در قطع درآمدهای نفتی ایران داشته است و ایران را مجبور کرده به منابع درآمدی جایگزین روی آورد.
صادرات نفت ایران در ماه مه به حدود ۴۰۰ هزار بشکه در روز رسیده، در حالی که ابتدای پارسال ۲.۵ میلیون بشکه بود. البته معلوم نیست چه میزان از این محموله‌ها در ماه مه برای ذخیره در تاسیسات خارجی مانند انبارهای «دالیان» چین بوده و چه میزان نیز نفتی بوده که در ماه آوریل خریداری شده بود، اما ماه گذشته راهی بازارهای آسیایی شده است.
برای نمونه رویترز اخیرا گزارش داد که چین ماه گذشته روزانه ۲۲۵ هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده که یک چهارم آن نفتی بوده که در ماه آوریل خریداری شده بود.
به هر تقدیر، رویترز می‌نویسد درآمدهای صادراتی نفت ایران در سال‌های گذشته حدود ۵۰ میلیارد دلار در سال بوده، اما از آبان‌ماه پارسال ده میلیارد از این درآمدها کاسته شده است.
رویترز می‌نویسد با این حال تحریم هفته گذشته آمریکا بر هولدینگ خلیج فارس و ۳۹ زیرمجموعه آن کار را برای ایران سخت کرده است.
رویترز قبلا نیز از قول خزانه‌داری آمریکا گزارش داده بود که این هولدینگ و زیرمجموعه‌های آن سهمی ۴۰ درصدی در تولید و ۵۰ درصدی در صادرات پتروشیمی ایران دارند، اما بر اساس گزارش رسمی شرکت ملی پتروشیمی ایران، ۱۲ زیرمجموعه تولید محصولات پتروشیمی این هولدینگ در سال گذشته سهمی ۳۶ درصدی در تولید و ۳۰ درصدی در صادرات کل محصولات پتروشیمی داشته است.
زیرمجموعه‌های هولدینگ صنایع پتروشیمی خلیج فارس:
همچنین رویترز نقل قولی از احمد صرامی، عضو انجمن صادرکننده‌های نفت، گاز و پتروشیمی که در رسانه‌های ایران بازتاب یافته منتشر کرده که می‌گوید کل صادرات پتروشیمی ایران در سال گذشته خورشیدی ۱۱ میلیارد دلار بوده است.
اما آمارهای وزارت صنعت، معادن و کشاورزی نشان می‌دهد که این رقم زیر ده میلیارد بوده و نسبت به سال ۹۶ حدود ۱.۲ میلیارد دلار کاهش را نشان می‌دهد.
وضعیت صادرات پتروشیمی ایران:
رویترز در ادامه می‌نویسد ایران صادرات محصولات پتروشیمی به برزیل را افزایش داده است.
کارلوس میلنس مدیر شرکت «اِلِوا کویمیکا» به رویترز گفته است که این شرکت برزیلی مشتری اوره ایران است، اما قبل از آغاز تجارت، با مقامات کشوری مذاکره کرده و گفته‌اند تجارت این محصول با ایران شامل تحریم‌های آمریکا نمی‌شود. وی گفت، تحریم هفته گذشته آمریکا نیز تاثیری بر تجارت این شرکت با ایران نداشته است.
بر اساس این گزارش، حداقل ۲۳۰ هزار تن اوره طی هفته‌های گذشته به مقصد برزیل سفارش شده است.
رویترز می‌نویسد ایران تجارت محصولات پتروشیمی در ترکیه و امارات را نیز با درهم امارات یا یورو انجام می‌دهد و تاجران ترکیه تمایل زیادی به واسطه‌گری برای بازاریابی محصولات پتروشیمی ایران در دیگر کشورها دارند، چرا که هم کیفیت و هم قیمت آن مناسب است.
چند منبع تجاری ایرانی و خارجی نیز به این خبرگزاری گفته‌اند ایران صادرات پتروشیمی خود را در ازای دریافت ارزهای غیر دلاری و همچنین معاوضه با دیگر محصولات (معامله پایاپای) انجام می‌دهد.
