در حالی که اردیبهشت‌ماه امسال خبر رسیده بود که دو شرکت هوایی آسمان و ایران‌ایرتور تفاهم‌نامه‌ای برای خرید چهل فروند هواپیمای مسافربری سوخو را با روسیه امضا کرده‌اند، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی ایران روز دوشنبه اعلام کرد که خرید هواپیماهای سوخوی روسی نیز نیازمند صدور مجوز اوفک از سوی خزانه‌داری آمریکاست.
اوفک (OFAC) مخففی برای اداره کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌داری آمریکا است.
مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی، روز دوشنبه ۲۱ آبان در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم گفت که روس‌ها «فروش هواپیما به ایران را منوط به صدور مجوز اوفک از سوی خزانه‌داری آمریکا کرده‌اند. ۱۰ تا ۱۵ درصد هواپیمای سوخو قطعات آمریکایی است و به همین دلیل مشمول مجوز اوفک می‌شود، در واقع بدون این مجوز امکان فروش هواپیما به ایران وجود ندارد.»
وی ادامه داد: «مگر این‌که روس‌ها تغییراتی در تجهیزات و قطعات هواپیما ایجاد کنند تا دیگر برای فروش سوخو به ایران نیازی به مجوز اوفک نداشته باشند.»
این در حالی است که مرضیه جعفرزاده، مدیر روابط عمومی شرکت ایران‌ایرتور، پیش از این گفته بود: «با بررسی‌های کارشناسی صورت گرفته، در مجموع ۲۰ فروند سوخو سوپرجت ۱۰۰ با ظرفیت صد صندلی از سال آینده به مرور به ناوگان هواپیمایی ایران ایرتور اضافه می‌شود». به گفته خانم جعفرزاده «ارزش کلی این تفاهم نامه یک میلیارد دلار است».
خبر امضای تفاهم‌نامه دو شرکت هواپیمایی ایران با روسیه برای خرید سوخو در حالی منتشر شده بود که در همان زمان دنیس مانتوروف، وزیر صنعت و بازرگانی روسیه، گفته بود: «در بین قطعات و تجهیزات هواپیمای سوپر جت ۱۰۰ قطعاتی وجود دارند که در آمریکا تولید می‌شوند و طبق تحریم‌های آمریکا ما باید از خزانه‌داری این کشور مجوز بگیریم.»
این مقام روس در اردیبهشت‌ماه افزوده بود که «فعلاً پاسخی از واشینگتن در این باره دریافت نکرده‌ایم و متأسفانه زمان بررسی این درخواست نیز در دولت آمریکا نامشخص است».
طراحی بدنه سوپرجت ۱۰۰ توسط شرکت سوخو انجام گرفته، اما مشاور طراحی، شرکت بوئینگ بوده‌است.
آمریکا از روز ۱۴ آبان شرکت هواپیمایی ملی ایران (هما / ایران‌ایر) را نیز به فهرست تحریم‌های خود بازگرداند و دو روز پس از آن خبرگزاری رویترز نوشت که ایران‌ایر روز چهارشنبه، ۱۶ آبان در بزرگ‌ترین نمایشگاه هواپیمایی چین اعلام کرد که جمهوری اسلامی از پیشنهاد فروش هواپیما توسط شرکت‌هایی که از فناوری و محصولات آمریکایی استفاده نمی‌کنند و مجوز آمریکا را برای فروش هواپیما نیاز ندارند، استقبال می‌کند.
مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی، نیز روز دوشنبه در مورد دیگر گزینه‌ها برای ایران گفت: «بعد از برجام مذاکراتی برای خرید هواپیما با چینی‌ها داشتیم اما هواپیمای آنها هنوز به مرحله تولید قطعی نرسیده و از این رو یک گزینه قطعی برای ایرلاین‌های داخلی نیستند.»
پیش از این، خبرگزاری رویترز از قول مدیر یک شرکت هواپیماسازی دولتی چینی گزارش داده‌است که این شرکت قصد فروش هواپیمای مسافربری به ایران را ندارد.
آقای زائو یوورانگ مدیر عامل شرکت دولتی «کوماک» سازنده هواپیماهای تجاری چینی در پاسخ به پرسش رویترز دربارهٔ احتمال همکاری با ایران برای کمک به ناوگان هوایی جمهوری اسلامی گفت: «نه، ما نمی‌توانیم (هواپیما) به ایران بفروشیم. گزینه ایران روی میز نیست».
طبق سند چشم‌انداز بیست ساله ایران که از سوی مقامات جمهوری اسلامی تهیه شده، ایران باید رتبه «نخست جابه‌جایی بار و رتبه دوم حمل و نقل مسافر» را در صنعت هوایی منطقه کسب کند، اما با داشتن ۱۵۰ تا ۱۶۰ هواپیما با میانگین سنی بالا این امکان وجود ندارد.
ناوگان هوایی ایران فرسوده و کم‌تعداد است. ایران‌ایر ۱۰۰ فروند هواپیما به ایرباس سفارش داده بود که تنها سه فروند از آنها را تحویل گرفته‌است.
