سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر می‌گوید ۲۵۰۰ نیروگاه خورشیدی خانگی جدید در ایران در حال ساخت است. آیا عمومی‌تر شدن این طرح می‌تواند تا حدودی از مشکلات زیست محیطی در ایران بکاهد؟
به گزارش ایسنا جعفرمحمدنژاد سیگارودی، سخنگوی سازمان انرژی‌های تجدیدپذیر و بهره‌وری انرژی برق ایران گفته است «در حال حاضر ظرفیت نصب شده نیروگاه‌ها تجدیدپذیر در سراسر ایران به ۸۴۱ مگاوات رسیده و تمامی این ظرفیت از طریق ۱۱۵ شرکت بخش خصوصی ایجاد شده است».
به گفته این مقام دولتی تاکنون نزدیک به ۳۵۰۰ نیروگاه خورشیدی پشت‌بامی یا خانگی در کل ایران ایجاد شده و «۲۵۰۰ واحد دیگر نیز عمدتا در مناطق محروم و روستایی در دست احداث است».
هم اکنون در برخی کشورهای پیشرفته خانه‌هایی که اقدام به راه‌اندازی نیروگاه‌های خانگی خورشیدی می‌کنند مزایا و تخفیف‌هایی می‌گیرند و حتی برق مازاد تولید شده توسط این خانه به برق شهری انتقال پیدا می‌کند و از آنها خریده می‌شود. این اتفاق در ایران هم ناممکن نیست.
وزارت نیروی ایران اعلام کرده برق استفاده‌کنندگان از پنل‌های خورشیدی تولید داخل ۳۰ درصد گران‌تر خریداری می‌شود.
هم اکنون بیشتر برق تولیدی در جهان از طریق روش‌های زیان‌بار برای محیط زیست و تقریبا با یک روش فنی ترمودینامیکی تولید می‌شود. منبعی انرژی، آب را بخار می‌کند و بخار آب، پره‌های توربین‌ها را به حرکت در می‌آورد و از حرکت شفت توربین برق تولید می‌شود. اما منبع اصلی انرژی بخار شدن آب مهم است. این انرژی می‌تواند انرژی خورشید، انرژی هسته‌ای، گاز، نفت و یا زغال سنگ باشد.
ایران می‌خواهد تا سال ۲۰۳۰ میلادی، ۷۵۰۰ مگاوات برق از انرژی خورشیدی تولید کند. با این همه ظرفیت نیروگاه‌های موجود در ایران که با انرژی خورشیدی کار می‌کنند فاصله زیادی با این برنامه دارند.
زغال سنگ هم اکنون از بزرگ‌ترین منابع تامین برق در جهان است. در ایران هم در نیروگاه‌ها اکثرا از گاز یا سوخت‌های فسیلی استفاده می‌شود. اما تولید برق خورشیدی از طریق این نیروگاه‌ها هم امکان‌پذیر است.
در نیروگاه حرارتی خورشیدی با جمع شدن نور توسط آینه‌ها در نقطه‌ای مشخص، دمای نمک مذاب به بیش از ۵۰۰ درجه سانتی‌گراد می‌رسد. این نمک مذاب در مدار جریان می‌یابد و در بخش اول در مجاورت لوله‌های آب قرار می‌گیرد تا بخار پر فشار آب را تولید کند.
این بخار هم پره‌های توربین‌های تولید برق را به حرکت در می‌آورد. در بخش دوم نمک مذاب با دمای بالا در مخازنی ذخیره می‌شود تا در هنگام شب و نبود نور خورشید وارد مدار شوند و برای حرکت دادن پره توربین‌های تولید برق، بخار آب را تولید کنند.
این طرح که بسیار پر بازده است البته در ایران چندان مورد توجه قرار نگرفته و بیشتر نیروگاه‌ها چه خانگی چه صنعتی از پنل‌های خورشیدی استفاده می‌کنند.
در ایران طی چند سال گذشته دو نیروگاه هفت مگاواتی وارد مدار شده است. این در حالی است که ایران می‌خواهد تا سال ۲۰۳۰ میلادی، ۷۵۰۰ مگاوات برق از انرژی خورشیدی تولید کند. با این همه ظرفیت نیروگاه‌های موجود در ایران که با انرژی خورشیدی کار می‌کنند فاصله زیادی با این برنامه دارند.
آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید انتظار می‌رود رشد انرژی‌های تجدیدپذیر در سال جاری به ۱۲ درصد برسد. بر اساس این گزارش پروژه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر در سال جاری حدود ۲۰۰ گیگاوات (تقریبا سه برابر کل ظرفیت تولید برق ایران) به ظرفیت تولید انرژی‌های تجدیدپذیر جهان خواهد افزود. ۵۶ درصد از این میزان رشد، مربوط به انرژی خورشیدی است.
استفاده از نیروگاه‌های خورشیدی خانگی در برخی مناطق روستایی و دورافتاده ایران می‌تواند برخی مشکلات این مناطق را کاهش دهد.
جنوب ایران در هر متر مربع توان دریافت شش کیلو وات انرژی خورشیدی را در هر ساعت دارد و در باقی نقاط ایران این میزان پنج کیلو وات است. بیشتری میزان قدرت جذب انرژی خورشید هم متعلق به جنوب عربستان سعودی با عدد هفت کیلو وات ساعت در هر متر مربع است.
استفاده از نیروگاه‌های خورشیدی خانگی در برخی مناطق روستایی و دورافتاده ایران می‌تواند برخی مشکلات این مناطق را کاهش دهد. یکی از روش‌هایی که هنوز در ایران تنها بصورت تحقیقاتی باقی مانده استفاده از دیش‌های آینه‌ای است که با موتور استرلینگ کار می‌کند.
موتوراسترلینگ موتور‌های گرمایی هستند که حرارت را تبدیل به انرژی جنبشی می‌کند. در این روش نور خورشید توسط آینه سهموی بزرگی روی نقطه ای متمرکز می‌شود و حرارت بالایی تولید می‌کند این حرارت بالا سبب حرکت موتور استرلینگ می‌شود و از حرکت شفت اصلی این موتور می‌توان برق تولید کرد. هزینه تعمیر موتور استرلینگ بسیار کم و بازده موتور بالا است.
