به دنبال شکایت جمهوری اسلامی از آمریکا به دیوان بین‌المللی دادگستری به‌خاطر وضع تحریم‌های یک جانبه علیه ایران٬ یک مقام وزارت کشور ایالات متحده این شکایت را بی‌اساس خواند.
به گزارش روز سه‌شنبه٬ ۲۶ تیرماه خبرگزاری رویترز٬ این مقام وزارت کشور که نخواست نامش فاش شود گفت: «در مورد جزئیات نمی‌توانیم نظری بدهیم٬ اما درخواست ایران بی‌اساس است و ما در نظر داریم در دیوان بین‌المللی دادگستری با قدرت تمام از ایالات متحده دفاع کنیم.»
دیوان بین‌المللی دادگستری روز سه‌شنبه با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که جمهوری اسلامی ۲۵ تیرماه از ایالات متحده نزد این دیوان شکایت کرده است.
در این بیانیه آمده است که تهران مدعی است که واشینگتن با وضع تحریم‌های یک جانبه علیه ایران٬ پیمان «مودت٬ روابط اقتصادی و حقوق کنسولی» را زیر پا گذاشته است. این پیمان اوت ۱۹۵۵ میان دو کشور امضا و ژوئن ۱۹۵۷ اجرایی شد.
به گفته این بیانیه ایران خواستار لغو تحریم‌ها و تهدید‌های آمریکا و همچنین دریافت غرامت از ایالات متحده شده است. رویترز نیز گزارش کرده است که ایران همچنین از این دیوان خواسته است تا در حالی که پرونده روند قانونی خود را طی می‌کند٬ طی حکمی ایالات متحده را ملزم به لغو موقت تحریم‌ها کند.
آمریکا ۱۸ اردیبهشت ماه از برجام خارج شد. در پی آن٬ برایان هوک، مدیر سیاستگذاری وزارت امور خارجه آمریکا، ۱۱ تیرماه اعلام کرد که دور جدید تحریم‌های شدید علیه ایران از ۱۳ مرداد، و بخش بعدی آن از ۱۳ آبان اجرا می‌شود و تلاش خواهد شد که صادرات نفت ایران به صفر برسد.
ایران از همان ابتدا خروج آمریکا از برجام را غیرقانونی خواند و گفت که در صورت همراهی اتحادیه اروپا٬ حاضر است بدون حضور آمریکا برای حفظ برجام تلاش کند.
محمد جواد ظریف٬ وزیر خارجه ایران٬ روز دوشنبه در توئیتی ضمن اعلام خبر شکایت ایران به این دیوان٬ دلیل این شکایت را «اعمال غیرقانونی دوباره تحریم‌های یک‌جانبه» عنوان کرد و گفت که ایران «در مقابل تحقیر تعهدات حقوقی و دیپلماسی از سوی آمریکا٬ به حاکمیت قانون پایبند است.»
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران٬ ایسنا٬ بهرام قاسمی٬ سخنگوی وزارت خارجه نیز روز دوشنبه گفته بود که این شکایت به منظور «ترمیم و جبران اعمال غیرقانونی آمریکا در وضع تحریم‌ها علیه» ایران و «احقاق حقوق ملت ایران و پیگرد بین‌المللی اعمال متخلفانه ایالات متحده» صورت گرفته است.
در قدم بعدی این پرونده وارد مرحله دادرسی خواهد شد. تاریخ دادرسی هنوز مشخص نشده است اما معمولا حکم موقت دادگاه چند هفته پس از تحویل شکایت صورت می‌گیرد و تصمیم نهایی نیز چند ماه بعد از آن اعلام می‌شود.
به گزارش رویترز ایران سال ۲۰۱۶ نیز بر مبنای همین ادعای نقض پیمان مودت از ایالات متحده نزد دیوان بین‌المللی دادگستری شکایت برده بود که آن زمان واشینگتن اظهار کرد که این دیوان در این حوزه فاقد صلاحیت قضایی است. دادرسی بعدی پرونده ۲۰۱۶ قرار است ماه اکتبر٬ حدود سه ماه دیگر٬ برگزار شود.
دیوان بین‌المللی دادگستری که در لاهه مستقر است٬ عالی‌رتبه‌ترین دادگاه سازمان ملل به حساب می‌آید و احکامش الزام‌آور است. با این‌حال این دیوان قدرت اجرایی کردن احکام را ندارد و ایالات متحده بعضا این احکام را نادیده گرفته است.
