اندرو پیک، معاون مدیر کل دفتر امور خاور نزدیک در وزارت خارجه ایالات متحده، در گفتوگو با بخش فارسی «صدای آمریکا» به پرسشهایی در مورد دلیل خروج دونالد ترامپ از برجام و آینده پیشرو، پاسخ دادهاست.
دونالد ترامپ، رئیسجمهوری آمریکا، در جریان یک سخنرانی در روز ۱۸ اردیبهشت، اعلام کرد دولت او از توافق اتمی با ایران خارج خواهد شد و تحریمهای تعلیق شده علیه تهران را باز میگرداند.
اندرو پیک به «صدای آمریکا» گفته است ترامپ «بهدنبال راهی برای ایجاد امنیت در آمریکا و مقابله با فعالیتهای ایران بود؛ ایران عامل بیثباتی در سوریه، یمن و دیگر کشورها است. این عملکرد و تدابیر امنیتی موقت «برجام» بر برنامه اتمی ایران، دلایلی بودند که دولت ایالات متحده از توافق اتمی خارج شود و شرایط را برای رسیدگی به فعالیتهای نگرانکننده تهران فراهم کرد».
جمهوری اسلامی دخالت در اوضاع دیگر کشورها را رد میکند. ایران و روسیه مهمترین حامیان بشار اسد در جنگ داخلی سوریه هستند و هر دو نیز میگویند به درخواست دولت دمشق و برای «نبرد علیه تروریسم» وارد کارزار سوریه شدند. حضور و گسترش نفوذ تهران در سوریه، به حملات اسرائیل به اهداف «ایرانی سوری» افزودهاست.
خروج ایالات متحده از توافق اتمی در حالی انجام شده که متحدان اروپایی واشینگتن در هفتههای گذشته در تلاش بودند تا آمریکا را در «برجام» نگه دارند. آقای پیک میگوید دولت آمریکا «دائما در تماس با متحدان اروپایی» بود و با آنها و دیگر متحدان خود در منطقه خاورمیانه «همنظر است».
رهبران اروپایی که از فعالیتها ایران در منطقه و نیز توسعه برنامه موشکی جمهوری اسلامی انتقاد کردهاند، در عین حال بر لزوم و مزایای حفظ توافق اتمی تاکید کرده بودند.
اندرو پیک در مورد پیوندها و همکاریهای اقتصادی میان اروپا و ایران میگوید دولت متبوع او «همپیمانان اروپایی خود را تشویق به کاهش سرمایهگذاریها در ایران میکند». آقای پیک افزوده است «با توجه به نفوذ گسترده سپاه پاسداران در حوزه اقتصادی و میزان پولی که هزینه فعالیتهای منفی [ایران] در خارج از این کشور میشود، تلاش میکنیم به اروپاییها بگوییم تصمیمات اقتصادی آنها مشکلات عمدهای ایجاد میکند، چراکه حکومت ایران را تواناتر میسازد».
روز گذشته آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در انتقادی شدید از دونالد ترامپ، خواستار آن شد که از اروپاییها برای ماندن در برجام تضمین گرفته شود. آقای خامنهای در بخشی از سخنرانی خود گفتهاست «حال مسئله حضور ایران در منطقه و مسئله موشکها را مطرح میکنند؛ اگر اینها را هم قبول کنیم مسئله دیگری را شروع میکنند». اشاره رهبر جمهوری اسلامی به مذاکرات احتمالی فرای برنامه هستهای تهران است.
اندرو پیک گفته است «ما فکر نمیکنیم دولت ایران خواستار مذاکره، بهطور مشخص در مورد فعالیتهایش در منطقه باشد و این همان دلیلیست که ما از برجام خارج شدهایم؛ چراکه اهرم فشار را بهدست ما میدهد، و در نتیجه ما چانهزنی را از فعالیتهای اتمی فراتر برده و بر سر مسائل منطقهای گفتوگو میکنیم». تهران مذاکره بر سر مسائلی مانند برنامه موشکی و یا مذاکره مجدد بر سر توافق اتمی را رد کردهاست.
آقای پیک در بخشی دیگر از مصاحبه خود میگوید رئیسجمهوری آمریکا تاکید کرده ایالات متحده در کنار مردم ایران ایستادهاست. او از وضعیت حقوق بشر و اختلال در دسترسی به جریان آزاد اطلاعات در ایران نیز انتقاد کردهاست.