وزیر امورخارجه ایران با انتقاد از حضور ناوگان نیروی دریایی آمریکا در خلیج فارس، مدعی شده که ایالات متحده با فروش جنگافزار، «منطقه خلیج فارس را تبدیل به یک انبار باروت کرده که آماده انفجار است».
محمدجواد ظریف در گفتوگو با شبکه خبری الجزیره که روز دوشنبه ۲۱ مرداد پخش شد، اظهار داشت: هرچه تعداد «شناورهای نیروهای دریایی بیگانه» در تنگه هرمز بیشتر شود، «به همان اندازه امنیت برای همه کمتر میشود».
وی همچنین شامگاه یکشنبه در دیدار با محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، همتای قطری خود گفت که «ائتلافهای نظامی از پیش شکست خوردهاند و نیروهای بیگانه موجب ناامنی منطقه را فراهم می آورند».
این اظهارات در واکنش به فراخوان آمریکا برای تشکیل ائتلافی نظامی به منظور تامین امنیت حملونقل دریایی در منطقه خلیج فارس است.
آقای ظریف پیش از این گفته بود که آمریکا «در دنیا تنهاست و نمیتواند ائتلاف تشکیل دهد».
بحث تشکیل این ائتلاف به دنبال حمله به شش نفتکش و کشتی تجاری در آبهای خلیج فارس و دریای عمان در اردیبهشت و خرداد امسال مطرح شد.
تاکنون بریتانیا اعلام کرده است که در این ائتلاف دریایی حضور پیدا خواهد کرد. دولت ژاپن هنوز تصمیم نهاییاش را در این زمینه اعلام نکرده ولی رسانههای ژاپن روز ۱۸ مرداد گزارش دادند، این کشور احتمال دارد در راستای حفاظت از امنیت کشتیرانی، ناوهای خود را به جای تنگه هرمز به سواحل یمن اعزام کند. دولت آمریکا همچنین از استرالیا برای پیوستن به این ائتلاف دعوت کرده است.
دیگر کشوری که حضورش در این ائتلاف حاشیهساز شد، اسرائیل است. ییسرائل کاتز، وزیر خارجه اسرائیل، روز ۱۵ مرداد گفت کشورش «بخشی از اقدام آمریکایی در تامین امنیت کشتیرانی در خلیج فارس است».
این اظهارنظر با واکنش تند ایران مواجه شد. عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه جمهوری اسلامی میگوید حضور اسرائیل در این ائتلاف را «تهدیدی آشکار علیه امنیت، حاکمیت و تمامیت ارضی ایران و عاملی بحرانآفرین و بیثباتساز در منطقه خلیج فارس» است و جمهوری اسلامی «حق مقابله با این تهدید و دفاع از خود را محفوظ میدارد».
ایران همچنین میزبانی بحرین از نشستی در خصوص امنیت دریانوردی را محکوم کرده است.
در این میان اداره دریانوردی وزارت حمل ونقل آمریکا و ستاد فرماندهی مرکزی آن کشور، در مورد تلاشها در ایجاد اختلال در سامانه ناوبری و اطلاعاتی شناورهای تجاری، در خلیج فارس، تنگه هرمز و دریای عمان، هشدار داده است.
مقامهای جمهوری اسلامی تاکنون به این گزارشها واکنشی نشان ندادهاند ولی علیرضا تنگسیری، فرمانده نیروی دریایی سپاه پاسداران ۲۰ مرداد به شبکه المیادین گفت: «هر زمان مسئولان ایرانی بخواهند، میتوانند هر کشتی را توقیف کنند، حتی اگر آن کشتی آمریکایی یا انگلیسی باشد».
این فرمانده نظامی تصریح کرده که امنیت خلیج فارس را تامین میکنیم ولی این مسئله «مشروط به صادرات نفت» ایران است.