سعید خطیبزاده، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران پنجشنبه در پاسخ به پرسشی در خصوص اظهارات اخیر محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان گفته است که تهران از «تغییر لحن» ریاض استقبال میکند.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران گفته است، «جمهوری اسلامی ایران با ارائه پیشنهادها و طرحهایی برای گفتگو و همکاری در منطقه خلیج فارس از جمله پویش صلح هرمز (ابتکار امید) پیشگام مسیر مودت و همکاری منطقهای بوده و و از تغییر لحن عربستان سعودی استقبال میکند.»
ولیعهد عربستان در پاسخ به پرسشی در خصوص احتمال برقراری روابط بین ریاض و تهران، گفته بود که ایران یک کشور همسایه است، «همه ما امیدواریم که رابطه خوب و متمایزی با ایران برقرار کنیم.»
محمد بن سلمان این اظهارات را پس از آن مطرح کرد که منابع مطلع گفته بودند مقامات ارشد جمهوری اسلامی و عربستان سعودی، شش سال پس از قطع روابط دیپلماتیک بین دو کشور، اوایل ماه آوریل در بغداد مذاکرات «مستقیم» انجام دادند.
سعید خطیبزاده همچنین گفته است: «با دیدگاه های سازنده و روش گفتوگو محور، این دو کشور» «میتوانند با پشت سر گذاشتن اختلافات، وارد فصل تازهای از تعامل و همکاری برای نیل به صلح و ثبات و توسعه منطقهای شوند.»
به دنبال اعدام شیخ نمر النمر از روحانیان شیعه توسط حکومت عربستان در سال ۲۰۱۶، سفارت عربستان در تهران توسط «معترضان» به آتش کشیده شد.
ساعاتی پیش از آن، نیز «نیروهای بسیجی یا جوانان اصولگرا » به ساختمان کنسولگری عربستان سعودی در مشهد، حمله کرده بودند و ضمن پایین کشیدن پرچم عربستان سعودی، خسارات و آسیبهایی به اموال آن وارد آوردند.
به دنبال این حملات روابط سیاسی و دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی به طور کامل قطع شد.
محمد سلمان در سالٰهای گذشته جمهوری اسلامی را به دامن زدن به ناامنی در منطقه متهم کرده بود.
خبرگزاری فرانسه میگوید، مذاکرات بین ایران و عربستان در بغداد با حمایت مصطفی الکاظمی، نخست وزیر عراق به طور مخفی برگزار شد، اما روزنامه فایننشال تایمز ۲۹ فروردین به نقل از «سه مقام آگاه » برگزاری این مذاکرات را علنی کرد.
یک مقام عراقی نیز در گفت وگو با خبرگزاری فرانسه برگزاری این مذاکرات را تایید کرد. یک دیپلمات غربی نیز گفته است که از تلاشها برای ایجاد روابط بهتر و کاهش تنش در منطقه مطلع شده است.
خبرگزاری دولتی عربستان برگزاری این مذاکرات در بغداد را تکذیب کرد. اما ایران بدون تایید این مذکرات گفته است، همیشه از گفت وگو با عربستان استقبال میکند.
عربستان و ایران در یک دهه گذشته در دو سوی درگیریها در منطقه خاورمیانه بودهاند. در سوریه، ایران از حکومت بشار اسد حمایت کرده است و عربستان سعودی از مخالفان آن حمایت میکرد.
در جنگ یمن نیز ایران از شبه نظامیان حوثی حمایت میکند و عربستان به حمایت از دولت قانونی یمن از مارس ۲۰۱۵ با همکاری یک ائتلاف نظامی به رهبر عربستان وارد جنگ با حوثیها شده است.