ده‌ها هزار عرب ساکن اسرائیل شامگاه شنبه، ۲۰ مردادماه، با گرد آمدن در تل آویو علیه قانون «دولت- ملت یهود» تظاهرات کردند.
این نخستین بار بود که انبوه اعرابِ اکثرا مسلمان شهروند اسرائیل، نه در شهرهای محل زندگی خود بلکه در تل آویو تظاهرات اعتراضی را سامان دادند؛ آنها تظاهرات را به دلیل شمار زیاد شرکت‌کنندگان «مادر تظاهرات» لقب دادند.
برگزارکنندگان تظاهرات به پلیس قول داده بودند که گردهمایی آنها بدون پرچم باشد اما پرچم کشور فلسطین در دست چند تظاهرکننده بود ولی در همین حال، شماری نیز پرچم های اسرائیل را به اهتزاز درآوردند تا بر شهروندی خود در این کشور تاکید کنند.
یک تظاهرکننده سالخورده با لباس سنتی عربی در شعاری بر دست نوشته بود: پیش از تشکیل اسرائیل من اینجا زندگی می‌کردم؛ نژادپرستی بس است؛ قانون دولت – ملت یهود مساوی با آپارتاید است.
شامگاه شنبه گذشته نیز حدود ۹۰ هزار تن از ۱۳۰ هزار عرب طایفه دروزی ساکن اسرائیل تظاهرات مشابهی در تل آویو علیه قانون «دولت – ملت یهود» برگزار کرده بودند.
مجلس اسرائیل در تیرماه گذشته لایحه ارائه شده از سوی دولت بنیامین نتانیاهو را برای توصیف اسرائیل به عنوان کشوری برای قوم یهود که اکثریت یهودی در آن حق انحصاری تعیین سرنوشت را داشته باشد، تصویب کرد.
قانون «دولت- ملت یهود» که ۷۰ سال بعد از تاسیس اسرائیل تصویب شده، از جمله، عربی را از دو زبان رسمی کشور حذف کرده، تاکید بیشتری بر اورشلیم به عنوان پایتخت همیشگی اسرائیل نهاده و شهرک‌سازی ها را ارزش نامیده است، امری که احتمال گسترش شهرک‌سازی ها در اراضی فلسطین‌نشین را تقویت کرده است.
اعراب و سایر غیر یهودیان گفته اند که تصویب این قانون آنها را به شهروندان درجه دوم مبدل می کند، در حالی که اسرائیل در هفت دهه موجودیتش، نظام خود را مردم‌سالار معرفی می کرد.
ایمن عوده رهبر فراکسیون نمایندگان عرب در مجلس اسرائیل در سخنرانی در تظاهرات شامگاه شنبه گفت، اعتراضات تازه آغاز شده و اقدامات بیشتری در راه خواهد بود.
دکتر احمد طیبی از اعضای این فراکسیون نیز گفت که نمایندگان عرب به زودی به سفرهای بین المللی علیه این قانون خواهند رفت و روند اقدامات علیه آن را در سازمان ملل هم آغاز می کنند.
محمد برکه از شخصیت های جامعه حدودا دو میلیون نفری عرب های ساکن اسرائیل نیز در سخنرانی در گردهمایی گفت: «پرچم فلسطین نشان یک ملت سرکوب شده است؛ پرچم ملتی که دولت و کنست اسرائیل از طریق تصویب قانون می خواهد آن را از تاریخ کنار بگذارد، اما این پرچمِ باافتخار یک ملت است که می ماند.»
به گفته رئیس کمیته عالی پیگیری مطالبات اعراب، اسرائیل برای عملی کردن قانونش «یا باید به کشتار دسته جمعی دست بزند یا کشوری آپارتاید شود»؛ اما «ما اعراب و یهودیان اینجا حضور داریم تا بگوییم که نمی توانید این کار را بکنید».
محمد برکه گفت که یهودیان بسیاری نیز علیه این قانون فعالیت می کنند و در تظاهرات حضور دارند و «همگی آمده اند تا این شرمساری را پاک کنند».
آقای برکه از آوی گبایی و زیپی لیونی رهبران اپوزیسیون اسرائیل که در این تظاهرات حضور نیافتند، انتقاد کرد.
عاموس شوکِن ناشر روزنامه هاآرتص که در این تظاهرات حضور داشت، گفت: «این قانون تبعیض را بیشتر می کند؛ تبعیض را قانونی کرده و زمین های مناطق عرب‌نشین را محدود می کند... مبارزه برای دموکراسی اسرائیل تا لغو این قانون باید ادامه یابد.»
در همین حال، به گزارش رسانه های اسرائیل، بنیامین نتانیاهو یک‌شنبه در نشست دولتش گفت: «شب گذشته شاهد شعارهای اعراب در میدان رابین که قلب تل آویو است، و پرچم فلسطین در دست آنها بودیم؛ اینها شواهد قطعی برای حقانیت تصویب قانون دولت- ملت یهود است.»
به گفته نتانیاهو: «آنها می خواهند قانون بازگشت یهودیان، سرود ملی و پرچم خود را لغو کنیم تا همان گونه که سخنگویان‌شان گفته اند، اسرائیل به "کشور اسرائیلیِ فلسطینی" یا "کشوری برای همه شهروندانش" مبدل شود... و حال، بیش از هر زمان دیگر ثابت شد که تصویب قانون برای تضمین آینده اسرائیل به عنوان کشور یهودی، الزامی بود.»
آقای نتانیاهو شامگاه شنبه نیز در شبکه‌های اجتماعی خود فیلمی از تظاهرات اعراب در تل آویو را قرار داد، که در آن شعار می دادند «با روح و خون خود، فدایی فلسطین هستیم».
