جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیسجمهور آمریکا میگوید حرکتی از جمهوری اسلامی ایران مبنی بر تصمیم این کشور برای ساخت بمب هستهای ندیده است.
آقای سالیوان که روز جمعه، ۲۹ تیر در مجمع امنیتی آسپن در کلرادو صحبت می کرد، این موضوع را در راستای اظهارات مقامهای ارشد آمریکا مبنی بر دنبالکردن هرگونه نشانهای مبنی بر تصمیم ایران برای ساخت احتمالی سلاح هستهای، بیان کرد.
سالیوان به خبرنگاران گفت: «اگر آنها شروع به حرکت در این مسیر کنند، یک مشکل واقعی با ایالات متحده پیدا خواهند کرد.»
اظهارات سالیوان در شرایطی بیان میشود که آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا روز جمعه، در نشست جداگانهای در کلرادو گفته بود ایران تنها «یک یا دو هفته» برای تولید مواد لازم به منظور ساخت سلاح هستهای فاصله دارد.
بلینکن افزوده «از آنجا که توافق هستهای کنار گذاشته شده، ایران به جای اینکه دستکم یک سال با ظرفیت تولید مواد شکافتپذیر برای ساخت سلاح هستهای فاصله داشته باشد، اکنون احتمالاً تنها یک یا دو هفته تا انجام این کار فاصله دارد».
جمهوری اسلامی ایران پیشرفت در برنامه هستهای خود را پس از پایان همکاری دولت ترامپ با توافق برجام در سال ۲۰۱۵، از سر گرفت.
از زمان خروج آمریکا از برجام در دوران ریاستجمهوری دونالد ترامپ در سال ۱۳۹۸، این توافق مهم که هدفش محدود کردن دامنهٔ فعالیت هستهای جمهوری اسلامی در ازای لغو بخشی از تحریمها علیه ایران بود، از هم پاشیده است.
مذاکرات تهران و کشورهای باقیمانده در برجام به علاوه آمریکا برای احیای این توافق، از زمان اعتراضات «زن، زندگی و آزادی» در سال ۱۴۰۱ و همچنین طرح خواستههای «فرابرجامی» ایران متوقف شده است.
ایران هنوز از این توافق خارج نشده است، اما به دلیل تحریمهای آمریکا علیه آن، تعهدات خود را کاهش داده است.
جمهوری اسلامی مدعی است که اهداف برنامه هستهای این کشور کاملاً صلحآمیز است، اما مقامهای حکومت اخیراً گفتهاند که اگر ایران مورد حمله قرار گیرد یا موجودیتش توسط اسرائیل تهدید شود، ممکن است در «دکترین هستهای» خود تجدیدنظر کند.
با این حال عملکرد ضعیف ایران با تسلیحات متعارف در جریان حمله مستقیم این کشور به اسرائیل، توجه ناظران را به افزایش احتمالی علاقه ایران به پیشبرد سلاح هستهای جلب کرده است.
پس از حملات یادشده، اسرائیل اعلام کرد، ایالات متحده و سایر متحدانش ۹۹ درصد از حدود ۳۰۰ موشک و پهپاد پرتاب شده توسط ایران که پس از حمله روز ۱۳ فروردین منتسب به اسرائیل به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق، رخ داد را سرنگون کردند.
در حمله یاد شده محمدرضا زاهدی و محمدهادی حاج رحیمی معاون او، دو فرمانده ارشد سپاه پاسداران، به همراه پنج تن از نیروهای سپاه، یک فرمانده حزبالله و چهار شهروند سوری کشته شدند.
سالیوان نیز گفته توجه ایالات متحده از زمان حملات آوریل و درگیریها بین ایران و اسرائیل و متحدانش، به «افزایش اظهارنظرهای عمومی مقامات ایرانی در مورد این احتمال» جلب شده است.
او افزوده: «این اظهارنظرها جدید بود. چیزی بود که توجه ما را به خود جلب کرد.»
بهدنبال حمله غافلگیرکننده گروه افراطی حماس به همراه دیگر گروههای مسلح فلسطینی، در اکتبر سال گذشته به اسرائیل که به جنگ غزه منجر شد، مقامهای ارشد جمهوری اسلامی به صراحت حملات لفظی خود به اسرائیل را افزایش دادهاند.
خصومت میان ایران و اسرائیل در شرایطی تشدید شده که جنگ ارتش اسرائیل با گروه افراطی حماس و درگیری با حزبالله لبنان که از نیروهای نیابتی ایران در منطقه به شمار میروند، ماهها است ادامه دارد.